به گزارش سلام نو، آتشکده یزد در مرکز استان یزد قرار دارد و محل نگهداری آتش ورهرام(بهرام) است. این آتش فروزه ای است از آتش آتشکده کاریان (آتشکده فرنبغ پارس) در استان فارس که یکی از سه آتشکده بزرگ دوره ساسانیان بود . آتش آن که طی سالیان دراز روشن بوده، اکنون در آتشکده یزد نگهداری میشود.
این آتشکده متعلق به زرتشتیان است که سالیان دراز در آن عبادت می کنند. این آتشکده در سال ۱۳۱۳ توسط یک پارسی مقیم هند، بنا شده است.
آتش این آتشکده از قبل از اسلام تا کنون همواره روشن نگهداشته شده و همیشه فروزان است.
این اثر در تاریخ ۲۲ شهریور ۱۳۷۸ به شماره ۲۴۳۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
زَرتُشت یا زَردُشت یا اشوزَرتُشت، پیامبر ایران باستان بود که مزدیسنا را بنیان گذاشت. وی همچنین سراینده گات‌ها، کهن‌ترین بخش اوستا میباشد.
نام زرتشت در فهرست یکصد نفرهٔ انسان‌های تاثیرگذار تاریخ که توسط مایکل هارت تنظیم شده‌است، قرار دارد. دین زرتشت امروزه حدود ۲۰۰ هزار تن پیرو درایران ،هند و برخی نقاط دیگر جهان دارد.
زرتشتیان بسوی نور آتش نیایش میکنند همانطور که پیروان سایر ادیان پیامبری، بسوی قبله خود نماز میگذارند. بعلاوه بر زرتشتیان امر شده است که چهار آخشیج را که عبارت از آتش و آب و باد و خاک باشد احترام بگذارند .
با این وجود عده ای که از فلسفه مزدیسنا ( زرتشتیان ) آگاهی نداشتند زرتشتیان را به خطا آتش پرست نامیدند. زرتشتیان به دستور اشو زرتشت تنها اهورا مزدا (خدای یکتا) را میپرستند.
از نظر زرتشت "تمام عظمت و جبروت مختص اهورامزدا است و او آفریننده یکتا و خدای توانا است".
درآیین زرتشت اهریمن نه در برابر اهورامزدا بلکه در برابر خرد قرار دارد.
براساس نظرات زرتشت، اهورامزدا یگانه آفریدگار جهان مادی و سرچشمه همه نیکی ها و خوبی ها است و در مقابل او آفریدگار شر وجود ندارد و"انگره مینو" که همان خرد خبیث است (نام او به تدریج به اهریمن تبدیل شده) و زشتی های جهان به خاطر اوست در مقابل اهورامزدا نیست. بلکه انگره مینو در مقابل "سپنتامینو" است که "خرد مقدس" است.
شمار آتشکده‌ها در ایران قدیم بسیار بود و بنیاد آنها به زمان پیش از زرتشت، یعنی زمان پیشدادیان (هوشنگ و جمشید) می‌رسید، ولی در دوره ساسانیان سه آتشکدهٔ مشهور در ایران زمین دایر بود که آتشکده آذر فرنبغ یکی از این سه آتشکده بود و در کاریان استان فارس قرار داشت. دیگری آتشکده آذر گشنسب بود که اکنون بنام تخت سلیمان در محوطه ای تاریخی در استان آذربایجان غربی میباشد. همچنین سومین آتشکده آذربرزین مهر نام داشت که اکنون در استان خراسان رضوی واقع شده است.
آتش آتشکده ها اهمیت به سزایی داشت و خاموش شدن آن به منزله خاموش شدن دین شمرده می شده است. شاهان ساسانی پیش از تاجگذاری پیاده به مکانی که آتش ورهرام در آن نگهداری می شد می رفتند و در آن جا تاجگذاری می کردند.
آتش بهرام (ورهرام):
در زمان فرمانروایی ساسانیان در ایران، سه آتش پر ارج و پر شکوه به دلیل قدمت دیرینه شان، از شأن و شهرت بیشتری برخوردار بودند و به همین دلیل آن ها را «آتش وَرهُرام» یعنی «آتش پیروزی» نام نهاده بودند. یکی از آتشکده هایی که آتش ورهرام در آن نگهداری می‌شد، آتشکده «آذرفرنبغ» نام داشت و در شهر کاریان فارس قرار داشت که آتش ورهرام این آتشکده پس از سده ها و طی مراحلی اکنون در آتشکده یزد جای گرفته است.
آتش مقدس ورهرام درون مجمر بزرگی از جنس برنز است و شخصی به نام «هیربد» مسئول روشن نگه‌داشتن آن است. بازدیدکنندگان این آتشکده می‌توانند این آتش همیشه فروزان را از پشت دیوار شیشه‌ای ببینند.
این آتش فروزه ای است از آتش آتشکده کاریان (آتشکده فرنبغ پارس)در لارستان که یکی از سه آتشکده بزرگ دوره ساسانیان میباشد که در سده پنجم میلادی ازآتشکده ناهید پارس به روستای هفتادر واقع درنزدیکی عقدای یزد آورده شد و مدت ۷۰۰ سال نیزدر آنجا روشن بوده‌است. سپس در سال ۵۵۳ شمسی برابر با ۱۱۷۴ میلادی از عقدا به اردکان یزد نقل مکان می‌یابد و مدت ۳۰۰ سال نیز در آنجا نگهداری میشود. در سال ۱۳۱۸ خورشیدی به محل کنونی، آورده شد و تا به امروز نیز روشن نگه داشته شده است.(نخست در محله‌ای به نام «خلف خان علی» در خانهٔ یکی از موبدان بزرگ به نام «موبد تیرانداز آذرگشسب» نگهداری می شد و پس از ساخته شدن این آتشکده به اینجا منتقل شد.)
آتشکده کنونی آتش ورهرام در یزد:
سنگ بنای ساختمان کنونی آتش ورهرام یزد در آبان ماه سال ۱۳۱۳ خورشیدی توسط انجمن اکابر صاحبان پارسی هندوستان بر ۶۸۸۱ متر مربع از زمین های اهدایی نهاده شد و در فروردین سال ۱۳۲۱ خورشیدی آذر دیر سال و دیر پای فرنبغ در آتشگاه نوبنیاد آن، « تخت نشین» گردید. آتش این آتشکده از قبل از اسلام تاکنون خاموش نشده است. ساختمان آتشکده در دوران پهلوی اول ساخته شده است. این عمارت که در فهرست آثار معماری معاصر یزد قرار دارد، به همت زرتشتیان یزد و پارسیان هند، تحت نظارت و سرپرستی "ارباب جمشید امانت" بنا شده است.
ساختمان کنونی آتشکده یزد با سرمایهٔ یک زرتشتی پارسی به نام «همابائی» بر قطعه زمینی که از سوی چندتن از زرتشتیان ایران ازجمله برادران امانت به یاد فوت پدرشان «اردشیر مهربان رستم» امانت وقف شد، ساخته شد. نقشهٔ این بنا را مهندسان پارسی کشیده‌اند و «ارباب جمشید امانت» سرپرستی و نظارت ساخت این بنا را بر عهده داشت. وی در خاطرات خود نوشته‌است که برای جلب توجه پارسیان هندوستان، پنج بار به آن دیار سفر کرده‌است. چهار بار با کشتیهای بخار بر روی آب‌های خروشان اقیانوس هند و یک بار پیاده و با شتر در ریگزارهای بلوچستان ایران وپاکستان تا سرانجام انجمن پارسیان هند پرداخت هزینهٔ ساختمان آتش ورهرام یزد را پذیرفت.
مشخصات معماری ساختمان:
ساختمان اصلی آتشکده بر ارتفاعی حدود ۲۱ متر از زمین و در میان حیاط بزرگی که درختان همیشه سرسبز سرو و کاج آن را پوشانده، قراردارد. نگاره فروهر و سرستون های سنگی آن زیبایی ویژه ای بدان بخشیده و روبروی این بنا حوض آبی قرار دارد. اینکه آتشکده ها کنار آب باشند از خصوصیت های آتشکده ها بوده است. سرستون‌های سنگی جلو تالار ساختمان اصلی و سنگ‌های گلدار پای دیوارها کار هنرمندان اصفهانی است. این هنرمندان سنگ‌ها را در اصفهان تراشیده و سپس تا یزد برده‌اند. نگار کاشی‌های فروهر بر بالای سردر ورودی، کار هنرمندان کاشی‌کار یزدی است و معماری کل این بنا ار معماری آتشکده های پارسیان تاثیر پذیرفته‌است.
آتش در آتشکده، در سطحی بلندتر از زمین و دور از تابش خورشید قرار گرفته و اتاق هایی نیز جهت مراسم نیایش، پیرامون آن طراحی شده است. محل کنونی این آتشکده واقع در خیابان آیت الله کاشانی شهر یزد است.
از باستانی‌ترین دوران، آتشکده‌ها ساده و بدون زرق و برق ساخته می‌شده است.
معماری بنا به گونه‌ای طراحی شده است که بیشترین بهره را از نورخورشید ببرد و موجب میشود تا انرژی زیادی در آن بماند.
مجموعه برای تأمین آب مورد نیاز خود از آب انبار، گاو رو، پاکنه و راه قنات استفاده می کرده است که تمامی آنها قابل بازدید می باشند. همچنین حمام و توالت های قدیمی در محوطه مجموعه، بازدید کنندگان را با سبک زندگی مردمان در ۸۰ سال پیش آشنا می سازد.
بهبود مستمر یکی از شعارهای این موزه میباشد، موزه هر روز جذاب تر از روز گذشته اش خواهد بود.
آداب ورود به آتشکده:
ورود به این نیایشگاه همیشه برای نیایش کنندگان با آدابی همراه بوده‌است. از جمله پاکیزگی زنان و مردان، مردان باید برای ورود با کلاه سفید و زنان با روسری سفید و لباس رنگ روشن و بدون کفش وارد شوند.
موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان:
موزه تاریخ و فرهنگ و هنر زرتشتیان یکی از موزه‌های شهر یزد است که گردشگران می‌توانند در آنجا اطلاعاتی در خصوص آداب و رسوم زرتشتیان به دست آوردند و از نزدیک با فرهنگ آنها آشنا شوند.
این موزه بخشی از مجموعه مارکار یزد است و در زیرزمین آن قرار دارد. مجموعه مارکار یزد که قدمت تاریخی دارد و به ثبت ملی رسیده است، حدود ۸۰ سال پیش توسط شخص نیکوکاری به نام پشوتن جی مارکار بنیان گذاشته شده است و به عنوان پرورشگاه، خوابگاه شبانه‌روزی، دبستان و دبیرستان مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
بخش‌های موزه:
در ابتدای ورود به موزه، بازدیدکنندگان با زندگی نامه پشوتن جی مارکار یه عنوان بنیانگذار مجموعه مارکار یزد و نیک اندیشانی که هزینه راه انداره این موزه را برعهده داشته‌اند، آشنا می‌شوند.
در بخش اول موزه، توضیحاتی در خصوص اشوزرتشت و کتاب گاتاها داده شده است و بازدیدکنندگان با آیین‌ها و مراسم مختلف زرتشتیان آشنا می‌شوند.
نمایش پوشش سنتی موبدان و زنان زرتشتی از جمله دیگر بخش‌های این موزه است.
در بخش بعدی مراسم مربوط به درگذشتگان و وسایل خانه‌های قدیمی نمایش داده شده است و بخشی نیز به زیارتگاههای زرتشتیان اختصاص داده شده است.
در آخرین بخش این مجموعه، آشپزخانه یک خانه قدیمی با وسایل مربوطه به نمایش گذاشته شده است
این موزه نزدیک به آتشکده زرتشتیان یزد میباشد و با پای پیاده حدود ۱۰ دقیقه از هم فاصله دارند.
چرا باید از این مکان دیدن کرد؟
این مکان نشانگر آیینی از ایران باستان، آیین زرتشتی اهورایی است. ایرانیان پیش از ورود اسلام به ایران، از آیین زرتشت پیروی میکردند. این آتشکده نماد و سمبلی از ایران باستان است.
منبع: تریپ یار
نظر شما