آشنایی با موزه مردم‌شناسی خانه قادری

به گزارش سلام نو، بَرزُک، شهری در پنجاه کیلومتری جنوب غرب کاشان، مابین نیاسر و قمصر در منطقه ای سرسبز و خوش آب و هوا در دامنه کوههای کرکس در مرکز ایران واقع شده و پنج‌هزار سال قدمت دارد. این شهر که دارای تابستان‌های خنک و زمستان‌های سرد است، هفتاد درصد گلاب کشور را تامین می کند و پایتخت شاه توت ایران می باشد. برزک دارای هفت محله بزرگ است که هر کدام ده تا پانزده چشمه دارد. این شهر علاوه بر مناظر زیبا و طبیعی جاذبه‌های تاریخی نیز دارد که از جمله می توان به موزه مردم شناسی آن که در خانه تاریخی قادری دایر شده اشاره کرد. در موزه مردم شناسی برزک بیش از ۵۰۰ اثر شناسنامه دار موجود است که زیبایی این مکان را دو چندان کرده است. موزه مردم شناسی برزک در شاخص معرفی در سال ۹۵ به عنوان موزه برگزیده سال در میان موزه های دولتی کوچک انتخاب شده بود.

شهر برزک با وسعتی در حدود ۲۰۰ هکتار در جنوب غرب شهرستان کاشان و در دامنه کوههای کرکس واقع شده است. این شهر با داشتن مناظر طبیعی و بکر و دلباز و چشم اندازهای وسیع و زیبا از جمله چشمه سارهای متعدد و آبشارهای زیبا و رودخانه ای که طول شهر را می پیماید و در مسیر خود اگیاهان و کشتزارها را جانی تازه می بخشد، شهری بسیار سرسبز و دیدنی است.

جاذبه‌های گردشگری برزک

این شهر همچنین آثار تاریخی و جاذبه‌های متعددی دارد. بقعه امامزاده سراج الدین بن موسـی بن جعفر (ع)، امامزادگان شاهزاده احمد و محمود (ع) که بصورت دو بنای مجزای از هم در محله درب زیارت شهر استقرار یافته اند، قبرستان قدیمی شهر که در جوار بقعه امامزاده سراج الدین قرار دارد، تپه تاریخی قلعه، حمامهایی که در محاورات اهالی محل به حمامهای بزرگه و کوچیکه مشهور هستند و در جوار هم به صورت یک بنای یکپارچه بنا گردیده اند، آسیاب های آبی شهر، خانه های تاریخی (مانند خانه تاریخی موسوی که در محاورات محلی شهر برزک به "خانه پدر امام جمعه" مشهور است، خانه تاریخی قادری که اخیراً به "خانه برزک شناسی یا موزه مردم شناسی" تغییر کاربری یافته و نیز خانه تاریخی خانم کاردان) در بافت قدیمی شهر، آب انبارها، درخت کهنسال درب مسجد و ... شهر برزک را جاذب توریست‌ها و گردشگرانی کرده که در فصول مختلف سال، بخصوص فصل گل و گلاب و جشنواره آن، به این منطقه سفر می کنند.

خانه تاریخی قادری (موزه مردم شناسی)

خانه تاریخی قادری به شماره ۱۷۸۱۰ تاریخ ۱۳۸۵/۱۲/۱۴ در فهرست آثار تاریخی ثبت گردیده است. این خانه در دروه زندیه و با توجه به معماری سنتی محل ساخته شده است در ابتدا و تا دو سال پیش مسکونی و در اختیار ورثه مرحوم قادری بوده‌ ولی پس از خرید این بنا توسط شهرداری شهر برزک و تملک آن، ابتداء قرار بود به مرکز برزک شناسی تبدیل گردد ولی پس از بررسی و مطالعات لازم مقرر گردید خانه تاریخی قادری در قالب یک پروژه مشارکتی پس از مرمت به موزه مردم شناسی شهر برزک تبدیل شود. موزه مردم شناسی شهر برزک در محل خانه تاریخی قادری با مشارکت شهرداری برزک و اداره میراث فرهنکی در تابستان سال ۱۳۸۷ افتتاح گردید.

معماری خانه قادری

خانه قادری در دو طبقه با حیاطی طویل و باریک و با شیبی ملایم از شمال به جنوب شکل گرفته است. سه اتاق و یک مطبخ، طبقه همکف این بنای تاریخی را تشکیل داده اند. اتاق میانی در این طبقه از طریق تعدادی پله به حیاط دسترسی دارد و از دو طرف نیز به دو اتاق دیگر راه دارد. اتاقهای کناری آن هر کدام با یک در و پنجره دو لنگه به حیاط مشرف اند. در ضلع شرقی حیاط اتاقی به چشم می خورد که در ادوار بعدی به بنا الحاق شده است. در ضلع جنوبی نیز طویله و علوفه خانه قرار دارند که با سقف طاق ضربی اجرا و پوشش داده شده اند. یک ایوان و دو اتاق طبقه اول را تشکیل داده و در ضلع شمال غربی بنا نیز یک راه دسترسی با شیبی تند به کوچه مرتبط است. درهای ورودی تمامی اتاقها چوبی است و نیز پوشش سقف کلیه اتاقها با تیرهای چوبی و حصیر بوده که با معماری محلی این شهر در زمانهای گذشته (تناسب بنا با بافت قدیم و استفاده از مصالح سنتی) همگونی و همخوانی دارد.

قسمت‌های مختلف موزه

ورودی، قسمت اداری و انبار موزه

پس از پشت سر گذاشتن کوچه باریک از خیابان اصلی به ورودی اصلی موزه می رسیم. بنای موزه دارای دو طبقه همکف و اول می باشد. پس از ورود از درب اصلی موزه به حیاط راهرو مانندی می رسیم که در سمت چپ آن اتاق نگهبانی، بخش اداری و باجه فروش بلیط موزه قرار دارد و در انتهای آن انبار موزه در نظر گرفته شده است. سمت راست حیاط و روبروی اتاق نگهبانی فضاهای نما یشگاهی موزه شروع می شود.

طبقه همکف

قسمت نمایشگاهی موزه در طبقه همکف دارای سه فضای می باشد یکی فضای میانی و دو اتاق در دو طرف فضای میانی قرار دارد. لازم به ذکر است تمام سطح دیوارها ی فضای داخلی دارای تاقچه می باشد که طراحان از این تاقچه ها به عنوان ویترین استفاده کرده اند. فضای میانی جهت نمایش وسائل توزین و پخت و پز اختصاص داده شده است. جهت نمایش بهتر فضای مطبخ یک عدد تنور همراه با مانکن ایجاد شده است .علاوه بر اشیاء فوق تعدادی وسائل کشاورزی و چند عدد کتیبه چوبی و درب منبت کاری در فضای میانی به نمایش گذاشته شده است.
اتاق سمت راست فضای میانی جهت نمایش فضا و نوع چیدمان داخلی و روش زندگی در یک خانواده برزکی به شکل سنتی آن به بازدید کنندگان در نظر گرفته شده است. در این اتاق ساختار یک کرسی و طرز قرار گیری آن در اتاق با مانکن ارائه شده است. طاقچه های این اتاق را به نمایش ظروف و سایل روز مره یک زندگی بومی در شهر برزک اختصاص داده اند. اتاق سمت چپ فضای میانی جهت معرفی صنایع و پیشه های سنتی رایج در شهر برزک به بازدید کنندگان در نظر گرفته شده است. در این اتاق انواع وسایل کشاورزی، باغبانی، نخ ریسی و ... به نمایش گذاشته شده است. علاوه بر آن تعدادی کتیبه چوبی در داخل ویترین های دیواری این فضا قرار دارد.

طبقه اول

در انتهای حیاط راه پله ی قرار دارد که امکان دسترسی به طبقه اول را ممکن می سازد. بعد از راه پله مذکور وارد یک فضای رو باز می شویم که سطح دیوار اطراف آن دارای طاقچه می باشد. تعداد چهار پله فضای رو باز را به بهار خواب (تراس) طبقه اول وصل می نماید. بهار خواب (تراس) طبقه اول چشم انداز بسیار زیبایی از شهر برزک برای بازدید کنندگان فراهم می آورد. در اطراف بهار خواب (تراس) طبقه اول دو اتاق قرار دارد، اتاق جبهه شمالی به عنوان کلاس آموزش صنایع دستی (قالیبافی) در نظر گرفته شده است. در داخل ویترین های این اتاق نمونه هایی از پوشاک و نوع پوشش اهالی منطقه برزک به نمایش گذاشته اند. دراتاق جبهه شمالی تعدادی نسخه و کتاب های خطی به نمایش گذاشته شده است. علاوه بر آن تعدادی اشیاء مردم شناسی در داخل ویترین های دیواری جهت بازدید عموم قرار داده اند.

موقعیت مکانی

برزک از شهر کاشان ۴۵ کیلومتر، از میمه ۶۰ کیلومتر و از شهر دلیجان ۵۵ کیلومتر فاصله دارد. این شهر در مسیر آزادراه تهران-اصفهان و اتوبان قم-کاشان قرار گرفته است.

منبع: تریپ یار