به گزارش سلام نو به نقل از تریپ یار، فصل بهار به ویژه ماه های فروردین و اردیبهشت، فصل گردشگری استان یزد و شهرستان بافق است، در این میان خانه وحشی بافقی نیز به عنوان گنجینه ای از تاریخ و ادبیات، مورد توجه گردشگران قرار میگیرد.
کمال الدّین یا شمس الدّین محمّد وحشی بافقی یکی از شاعران نامدار سدهٔ دهم ایران است که در سال ۹۳۹ هجری قمری در شهر بافق از توابع یزد چشم به جهان گشود. دوران زندگی وی با پادشاهی شاه تهماسب صفوی، شاه اسماعیل دوم و شاه محمد خدابنده هم زمان بود.
این مکان که به خانه وحشی بافقی معروف شده است با شماره ۱۴۰۳۸ در تاریخ ۱۳۸۴/۱۱/۰۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
خانه وحشی بافقی بدلیل زیبایی در معماری و ابزار و ظروفی که در آن وجود دارد، گردشگران بسیاری را به خود جذب می کند. این مکان محل استقرار اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بافق است.
خانه پر بود از متاع صبر این دیوانه را سوخت عشق خانه سوز اول متاع خانه را
خواه آتش گوی و خواهی قرب، معنی واحد است قرب شمع است آنکه خاکستر کند پروانه را
کمال‌الدین محمد وحشی بافقی، شاعر پرشور و نغزگفتار ایرانی قرن دهم هجری که قصیده، غزل، مثنوی و ترکیب بندهای او مشهور و دلنشین است در سال ۹۳۶ هجری قمری در بافق یزد زاده شد.
وی تحصیلات مقدماتی خود را در زادگاهش سپری نمود. وحشی در جوانی به یزد رفت و از دانشمندان و سخنگویان آن شهر کسب فیض کرد و پس از چند سال به کاشان عزیمت نمود و شغل مکتب داری را برگزید. وی در اواسط عمر به یزد بازگشته تا پایان عمر (سال ۹۹۱ هجری قمری) در این شهر زندگی کرد.
این شاعر پرآوازه، یکی از شاعران بی بدیل است که برخی غزل های او، فصل جدایی ناپذیر ادبیات فارسی شده است.
کلیات وحشی متجاوز از نُه هزار بیت و شامل قصیده، ترکیب بند و ترجیع بند، غزل، قطعه، رباعی و مثنوی است. وحشی دو منظومهٔ عاشقانه دارد. یکی ناظر و منظور و دیگری فرهاد و شیرین یا شیرین و فرهاد به استقبال از خسرو و شیرین نظامی گنجه‌ای.
یزد آخرین سکونتگاه وحشی بافقی بوده که غالباً منزویانه زندگی کرده و در این مدّت، کمتر از یزد خارج می شده است. سالخوردگان و ساکنان کوی پیر و برج یزد از پدران خود شنیده اند که وی در همین محلّه زندگی می کرده و عصرها سرکوچۀ آروک می نشسته است. بعد ها نیز روبروی همین کوچه به خاک سپرده می شود.
من آن مرغم که افکندم به دام صد بلا خود را به یک پرواز بی هنگام کردم مبتلا خود را
نه دستی داشتم بر سر نه پایی داشتم در گل به دست خویش کردم این چنین بی دست و پا خود را
چنان از طرح وضع ناپسند خود گریزانم که گر دستم دهد از خویش هم سازم جدا خود را
گر این وضع است می ترسم که با چندین وفاداری شود لازم که پیشت وانمایم بی وفا خود را
چو از اظهار عشقم خویش را بیگانه می داری نمی بایست کرد اول به این حرف آشنا خود را
ببین وحشی که در خوناب حسرت ماند پا در گل کسی کو بگذراندی تشنه از آب بقا خود را
مشخصات خانه
خانه منسوب به وحشی بافقی خانه ای است از مصالح خشت و گل، جنب مسجد جامع که دارای هفت اتاق محقر و به صورت چهار فصل بنا شده است. ایوان بزرگی که در ضلع غربی خانه قرار دارد، زیبایی بنا را دو چندان کرده است. در ضلع شرقی خانه نیز زیرزمینی قرار دارد که در گذشته جوی آبی از آن می گذشته و به عنوان خنک جا در فصل بسیار گرم تابستان استفاده می شد.
خصوصیات این خانه را ایرج افشار در کتاب یادگارهای یزد این چنین ذکر کرده است: خانه‌ای است مخروبه و کوچک. این همان خانه ای است که به نزد مردم به خانه وحشی بافقی شهرت دارد و به مناسبت وجود یک تخته سنگ قبر از قرن ششم که بر دیوار خانه نصب بود، مورد احترام مردم واقع شده بود. شب ها در آنجا شمع روشن می کردند و به زیارت می آمدند. متاسفانه این بنا تخریب شده و از سوی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد در دهه هشتاد مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.
تاریخچه بنا
این خانه که به خانه وحشی بافقی شهرت دارد، در گوشۀ شرقی مسجد جامع بافق واقع بوده و مدّت زمانی دست ورثۀ شیخ شهاب قرار داشت که آن را قلمْ خانه می نامیدند. در دهه پنجاه و قبل از انقلاب، شرکت سنگ آهن برای احیای خانۀ وحشی مختصر تعمیری را در این خانه انجام می دهد. طرحی نیز برای بازسازی آن توسّط مهندس کریم پیرنیا پیشنهاد می شود.
در دهه شصت نیز ادارۀ فرهنگ و ارشاد بافق درخواست می کند که برای جلب جهانگردان، خانۀ نامبرده تبدیل به گنجینه (موزه) شود، امّا متأسّفانه برای گسترش فضای مسجد جامع بافق، خانه تخریب می شود. در آذر ۱۳۷۲ قرار می شود به وسیلۀ شرکت سنگ آهن بافق، بنای یادبودی به نام وی در همان مکان بنیاد شود.
برخی از مردم بافق معتقدند که خانۀ وحشی در اختیار کربلایی نامی بوده که خود را نوادۀ وحشی معّرفی می کرده است. این خانه، تنها یک اتاق سالم چهار طاقی داشت که مردم در آن شمع روشن کرده و دخیل می شدند.
نظر شما