به گزارش سلام نو به نقل از مجله گردشگری کجارو، هرسین، از مناطق کهن و باستانی کشور است که در استان زیبا و باشکوه کرمانشاه قرار دارد. این ناحیه از ایران میزبان آثار باستانی متعددی از اعصار مختلف، بویژه دوران حکومت ساسانیان است که از مشهورترین آن‌ها می‌توان به ساعت آبی، پلکان سنگی، حوض سنگی و صفحه تراشیده کوه اشاره کرد. منطقه‌ای از خاک ایران که در سال‌های نه چندان دور، عنوان شهرستان را کسب کرده است.
در مورد وجه تسمیه این شهر زیبا به هرسین، در کتابی به نام «هرسین در گستره تاریخ» به تالیف «کیومرث رحیمی»، نویسنده نام هرسین را نشات گرفته از نام ایزدبانوی ماه در اساطیر بابلی که به «سین» شهرت دارد، می‌داند. جالب است بدانید که معبدی به همین نام، متعلق به «ایزدبانو»، توسط فردی به نام «نبونعید» (آخرین پادشاه بابل) در اطراف «حران» (یکی از شهرهای بسیار قدیمی در میان‌رودان یا بین‌النهرین که امروزه در استان شانلی‌اورفه کشور ترکیه قرار دارد)، ساخه شده است. همچنین «سین» را در انتهای نام پادشاهان سلسله «نی سن سومر» (اولین تمدن شهری در جنوب عراق امروزی یا جنوب بین‌النهرین)، و امپراطوران سلسله «اور» (شهری است باستانی در جنوب میان‌رودان و در نزدیکی دهانه رودهای دجله و فرات)، به کار می‌بردند
گوردخمه برناج
در حدود ۵۰ کیلومتری شهرستان هرسین، در ۱۴ کیلومتری شمال غربی شهر تاریخی «بیستون» و در اوایل روستای «برناج» از توابع هرسین، یکی از آثار باستانی ایران قرار گرفته است که از آن به «گوردخمه برناج» یاد می‌شود. در مورد قدمت این میراث ارزشمند دو روایت وجود دارد، برخی آن را متعلق به دوران حکومت ساسانیان و گروه دیگر آن را از آثار دوران سلطنت اشکانیان می‌پندارند. سازندگان این اثر ایران کهن، آن را بدون هیچ نوع تزئیناتی ساخته و در پیرامون آن نیز قابی تراشیده‌اند. این گوردخمه متشکل از سقفی طاق‌مانند با پلانی مربع‌شکل و اضلاعی به طول ۹۵ سانتی‌متر، ارتفاعی بالغ بر ۹۵ سانتی‌متر تا سقف و یک آب‌پری تراشیده شده در بالای آن است.
· آدرس: کرمانشاه منطقه حفاظت شده بیستون، روستای برناج
پل چهر هرسین
«پل چهر» بنایی است تاریخی و متعلق به دوران پهلوی اول که در دهستان شیرز، منطقه بیستون و در شمال غربی «روستای چهر» از توابع شهرستان هرسین قرار دارد. این پل تاریخی متشکل از پنج دهنه به عرضی بالغ بر چهار متر و ۷۰ سانتی‌متر و طولی برابر با ۶۰ سانتی‌متر، جان‌پناه‌های به ارتفاع نیم متر و ۶ چشمه طاق است که سازندگان آن را با استفاده از گچ و بلورهای سنگی که تراشیده شده است، ساخته‌اند. «گامسیاب» نام رودخانه‌ای است که «پل چهر» را بر آن احداث شده است. جالب است بدانید که بر بدنه این پل، می‌توان بلوک‌هایی از سنگ‌های بسیار قدیمی و نیز سنگ‌قبرهایی را مشاهده کرد که متعلق به دوران اسلامی است.
· آدرس: شهرستان هرسین، بخش بیستون، دهستان شیرز، ۲٫۵ کیلومتری شمال غرب روستای چهر
گوردخمه‌های اسحاق‌وند (سکاوند)
در ۲۵ کیلومتری از جنوب غربی شهرستان هرسین، در صخره‌های شمال شرقی روستای زیبای «ده نو»، می‌توان یکی دیگر از میراث ایران باستان و جاهای دیدنی کرمانشاه را مشاهده کرد که به «گوردخمه‌های اسحاق‌وند» یا «سکاوند» شهرت یافته است. آثاری که متشکل از سه گوردخمه است که در دل کوه تراشیده شده است. وجه تسمیه این اثر ملی به «گوردخمه اسحاق‌وند»، به‌دلیل قرارگیری آن در نزدیکی روستای «اسحاق‌وند» است.
باستان‌شناسان، گوردخمه‌های اسحاق‌وند را قدیمی‌ترین مقابر صخره‌ای در سرزمین پارس می‌پندارند
جالب است بدانید که گروهی از باستان‌شناسان، این گوردخمه‌ها را از کهن‌ترین مقبره‌های صخره‌ای در سرزمین پارس می‌دانند. برخی از کارشناسان براین باورند که آن‌ها متعلق به دوران مادها است که در این میان نظریات دیگر کارشناسان نیز جالب و قابل‌توجه است. «ارنست امیل هرتسفلد» از ایران‌شناس آلمانی، گوردخمه میانی را به «کتوماتای مغ» (بردیای دروغین) نسبت داده و براین باور است که «سکاوند» را از این بابت بر این گوردخمه‌ها گذاشته‌اند که این نام قلعه‌ای است که «گئوماتای مغ» توسط داریوش اول در آن به قتل رسیده است.
· آدرس: ۲۵ کیلومتری هرسین
غار مرخر
یکی از پدیده‌های شگفت‌انگیز طبیعی در شمال غربی مّرخِر و در دامنه کوه بیستون قرار دارد که امروزه به یکی از جاهای دیدنی هرسین در استان کرمانشاه تبدیل شده است. عمق این اثر طبیعی که به «غار مّرتاریک» شهرت یافته است، ۲۵ متر و مساحت آن نزدیک به ۸۰ متر مربع برآورد شده است. جالب است بدانید که این غار نخستین بار در سال ۱۳۶۵ مورد کاوش و بررسی قرار گرفت و پس از تحقیقات متعددی که بر آن انجام شد، آثار تاریخی مختلفی به دست آمد که باستان‌شناسان قدمت آن‌ها را متعلق به دوران پارینه سنگی میانی تخمین زده‌اند. استخوان‌های انسان، استخوان جانوران، ابزارآلات سنگی ساخته شده از سنگ‌های با جنس کوارتزیت، ژاسب، چِرت و نمونه‌ای از سنگ آهکی، بخشی از آثاری است که در این غار کشف شده است.
تپه باستانی گنج‌دره
تپه‌ای مخروطی شکل، باستانی و کهن در جاده کرمانشاه به شهرستان هرسین مشاهده می‌شود که از نظر باستان‌شناسان اهمیتی بسیار دارد. این اثر تاریخی که به «تپه باستانی گنج‌دره» یا «چیا خزینه» شهرت یافته است، در فاصله کمی از روستای «قیسوند» از روستاهای هرسین و با ارتفاعی نزدیک به ۶ متر از سطح زمین‌های مجاور، قرار گرفته است. نخستین کاوش‌ها در این تپه، در اواسط قرن ۲۰ میلادی و به همت «فیلیپ اسمیت» صورت گرفت. در این بخش تاریخی باستان‌شناسان توانستند ۵ طبقه استقراری را شناسایی کنند که از سطح تپه تا خاک بکر را شامل شده و با حروف a تا e لاتین نشانه‌گذاری شده است.
· آدرس: شهرستان هرسین، روستای قیسوند
آثار زیادی در این طبقه‌ها کشف شده است که هرکدام متعلق به دوران خاصی از تاریخ حیات بشریت است. تعدادی گور متعلق به دوران اسلامی متاخر و زیر آن‌ها تعدادی اجاق‌های ساده و دیوارهای دوره نوسنگی متعلق به کشفیات طبقه A، فضاهای مسکونی ساخته شده با چینه در طبقه B، فضاهای مسکونی با معماری چینه‌ای در طبقه C، فضاهایی با معماری ترکیبی خشت و چینه در طبقه D و سرانجام کشف ۳۰ حفره که تا عمق ۵۰ سانتی‌متری داخل خاک بکر کنده شده بود، در طبقه E از جمله مکشوفاتی است که در این تپه باستانی به دست آمده است.
برخی از آثار کشف شده در تپه باستانی گنج‌دره، متعلق به دوران نوسنگی است
در کنار این طبقات، آثاری ارزشمند همچون ظروف سنگی، پیکرهای کوچک انسان و حیوان از جنس گل، هاون و دسته هاون، مهره‌های تزئینی ساخته شده از صدف، بقایای ۴۱ اسکلت نیز کشف شده است.
· آدرس: شهرستان هرسین، روستای قیسوند
محوطه تاریخی و سراب بیستون هرسین
یکی دیگر از مکان‌های باستانی و ارزشمند ایران کهن در استان کرمانشاه و در فاصله حدود ۳۰ کیلومتری از شهرستان هرسین و در دامنه کوه زیبا و تاریخی بیستون قرار گرفته است. منطقه‌ای باستانی به نام «محوطه تاریخی بیستون» که می‌توان آن را یکی از ارزشمندترین و اصلی‌ترین توقف‌گاه‌ها در دوران گذشته معرفی کرد. شاید از اصلی‌ترین دلایل اهمیت این منطقه، وجود سرابی است زیبا که به «سراب بیستون» شهرت دارد و نیز اقلیم مناسب این منطقه است که باعث شده تا از دوران پارینه‌سنگی میانی تا دوران معاصر، مورد توجه واقع شود. در بخش بالایی این سراب آثار باستانی ارزشمندی از جمله نقش‌برجسته داریوش، مجسمه هرکول، غار شکارچیان، پرستشگاه مادی، نقش‌برجسته‌های اشکانی و بقایایی از شهر پارتی را مشاهده کرد.
همچنین در فاصله اندکی از سراب و در بخش جنوبی آن کاروانسرای شاه عباسی، ساختمان‌های نیمه‌تمام دوران ساسانی و کاروانسرای ایلخانی قرار گرفته است. به نظر می‌رسد که علت قرارگیری تمامی این آثار در یک منطقه، ارزش معنوی و تقدس آن در بین ایرانیان باستان است که به‌دلیل تراوش آب، یکی از مظاهر پاکی و روشنایی از دل این کوه، این‌گونه ارزشمند و مقدس در نظر گرفته شده است. به همین دلیل داریوش بزرگ، در کنار موقعیت مهم شهر کرمانشاه و نیز وجود کوه‌های صخره‌ای و نیز میراث باقی‌مانده از اجدادش، در این مکان کتیبه بیستون را احداث کرده است.
آب سراب نیز از نظر شیمایی فاقد هرگونه مزه، بو و رنگ است. حضور در این منطقه از هرسین و تماشای این آثار تاریخی و جاذبه‌های زیبای طبیعی برای علاقه‌مندان به تاریخ و طبیعت، بسیار جذاب خواهد بود.
· آدرس: هرسین، حوالی پارک شهر
قلعه سرماج
«قلعه سرماج» یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی در شهرستان هرسین است که در روستایی به همین نام قرار گرفته است. امروزه روی این قلعه که روزگاری مقر موسس سلسله «حسنویه» بوده است، خانه‌های روستاییان ساخه شده است. به نظر می‌رسد که در پیرامون قلعه، برج‌هایی را احداث کرده بودند که متاسفانه امروزه تنها بخش بزرگی از یکی از برج‌ها برجای مانده است. همچنین دیواری به طول ۳۷ متر قسمت دیگری از قلعه است که باقی مانده و سازندگان آن را در نمای خارجی با بلوک‌های سنگی بزرگ و نمای داخلی را با لاشه‌های سنگ و ملاط گچ ساخته‌اند. از دیگر نکات قابل‌توجه در مورد قلعه، حضور خندقی است که دورتادور این اثر تاریخی، برای ذخیره‌سازی آب هنگام یورش دشمنان و نیز کاربری دفاعی حفر شده است.
· آدرس: شهرستان هرسین، روستای سرماج حسین خانی
هرسین، شهری تاریخی، میزبان میراث گرانبهایی از ایران کهن است که معرفی تمامی این آثار را نمی‌توان در یک مقاله گنجاند. از دیگر جاذبه‌های گردشگری در این شهرستان می‌توان به کاخ شاپور، صفه مادی، قلعه بیستون، شهر باستانی چمچال، کاروانسرای بیستون، پل خسرو، شیر سنگی، نقش ولگش، فراتاش، غار تاریخی بیستون، پرستشگاه پارتی، نقش متیر یدات اشکانی، نقش گودرز دوم اشکانی، فراتاش، غار شکارچین، روستای تمرگ، روستای چشمه سهراب، روستای چمن اسماعیل، تپه گورستان گرمابه و ... اشاره کرد.
نظر شما