اگر فهمیدیم "ممنوع‌الخروج" هستیم باید چه کار کنیم؟ / فیلم

به گزارش سلام نو به نقل از تسنیم؛ موضوع مهم و پرچالش در خصوص ایرانیان خارج از کشور، دعوت مسئولان از آنها برای بازگشت به ایران است؛ با این حال گاهی ایرانیان خارج از کشور اعلام می‌کنند که برای بازگشت به ایران مشکلی وجود ندارد اما ممکن است زمان بازگشت به کشور، دچار مشکل ‌شوند و شاید پرونده‌های حقوقی و قضائی برای آنها باز شود.

برای پیگیری این مسئله، میزبان دکتر کاظم غریب‌آبادی؛ معاون بین‌الملل قوه قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر بودیم؛ اینکه چه ساز و کاری می‌توان برای این گروه از ایرانیان پیش‌بینی کرد که متوجه پرونده‌های خود شوند و اینکه به آنها اعتماد داده شود که می‌توانند آزادانه در رفت آمد بین ایران و کشور ثالث باشند؟

غریب‌آبادی در پاسخ به این پرسش اظهار کرد: در ابتدا تأکید می‌کنم که اصل، ورود ایرانیان خارج از کشور به خاک کشور است. آمارها نشان می‌دهد تعداد ایرانیان خارج از کشور که در طول سال به ایران رفت و آمد می‌کنند، عدد بسیار بالایی است. خود من هم هنگام بازگشت به کشور از مأموریت‌های مختلف می‌بینم که ایرانیان زیادی به کشورمان می‌آیند. اصل در واقع این است که ایرانیان واقعاً به کشور خودشان رفت و آمد می‌کنند؛ منتها وظیفه ما این است که برای آن عده اندک یا آن تعداد افرادی که در خصوص وارد شدن به ایران و اینکه اگر آمدند، می‌توانند به‌راحتی از کشور خارج شوند، تردیدهایی دارند، فضایی را طراحی کنیم که وضعیت خود را پیگیری کنند و برای این افراد سامانه "پرسمان تردد" راه‌اندازی شده است.

وی با بیان اینکه پرسمان تردد برای تمام ایرانیانی نیست که می‌خواهند به ایران بیایند و باید به این امر توجه داشته باشیم، افزود: حالا آنهایی که تردید دارند باید به این سامانه مراجعه کنند؛ این سامانه طراحی شده که فرد علاقمند به بازگشت به ایران در آن بررسی کند که آیا ممنوع‌الخروج هست یا نه؟ یعنی اگر آمد ایران می‌تواند به کشوری که در آنجا اقامت دارد، بازگردد یا نه؟ البته الان خود دستگاه‌های ذیربط هم سامانه‌هایی طراحی کرده‌اند که افراد می‌توانند آنجا مراجعه کنند و استعلام بگیرند.

غریب‌آبادی تصریح کرد: ایرانیان بعد از بازگشت به کشور از اینجا هم می‌توانند درخواست‌شان را برای بررسی ممنوع‌الخروجی خود مطرح کنند؛ کمیته‌ای در درون وزارت خارجه راه‌اندازی کرده‌ایم که با حضور نمایندگان ذیربط این درخواست‌ها بررسی و طی چند روز پاسخ داده می‌شود که آیا آن فرد ممنوع‌الخروج است یا نه.

وی ادامه داد: چند دستگاه هستند که ممنوع‌الخروجی را انجام می‌دهند، هم سیستم قضائی است و هم مالیاتی و هم ثبتی که سریع به استعلامات ممنوع‌الخروجی جواب می‌دهند و فرد قبل از اینکه به ایران بازگردد، می‌تواند از اینها سؤال کند ممنوع‌الخروج است یا نه؛ پس در صورت دریافت پاسخ دغدغه‌اش در ابتدای انجام سفر به ایران رفع خواهد شد.

دبیر ستاد حقوق بشر همچنین گفت: حالا ممکن است که فرد به داخل کشور بیاید و اینجا جرمی مرتکب شود که طبیعتاً باید پاسخگو باشد؛ ما هم که در داخل کشور زندگی می‌کنیم اگر هر لحظه‌ و هر روزی مرتکب جرمی شدیم، باید پاسخگو باشیم! ممکن است جرمی مرتکب نشده باشد اما کسی یک دعوای شخصی با او مطرح کند و آن فرد باید پاسخگو باشد؛ پس این ناظر بر اعمال و رفتار در داخل کشور است که آیا شکایتی متوجه آن فرد شود یا نشود.

وی افزود: حالا امکان دارد شکایتی علیه فرد مطرح نشود و امکان هم دارد که فرد به زعم خود هیچ جرمی مرتکب نشده است و یکی از دستگاه‌ها او را ممنوع‌الخرج کند؛ به فرودگاه می‌رود و آنجا متوجه می‌شود که دستگاهی او را ممنوع‌الخرج کرده است؛ این را بلافاصله به ستاد حقوق بشر اطلاع‌رسانی کند تا ما موضوع را با دستگاه‌های ذیربط مورد بررسی قرار دهیم که علت ممنوع‌الخرجی مشخص شود.

غریب‌آبادی ادامه داد: اخیراً هم وزیر امور خارجه در یکی دو مورد مشابه آنچه گفته شد، خودش مداخله و پیگیری کرد و مشکل هموطنان را حل کرد.

معاون بین‌الملل قوه قضائیه تأکید کرد: احتمالاً این اتفاق نمی‌افتد اما اگر به صورت استثناء این اتفاق افتاد، افراد ممنوع‌الخروج شده بر اساس اقدام نهادها، موضوع را به ستاد حقوق بشر اطلاع‌رسانی کنند و بلافاصله موضوع بررسی و مشکل حل خواهد شد.