به گزارش سلام نو، قلعه تاریخی ارشق در ۶۲ کیلومتری شمال باختری مشگین شهر دریک منطقه بی نظیر (از لحاظ طبیعت) واقع شده است. از نظر تاریخی، ارشق در منطقه ای قرار گرفته که در عهد اشکانیان و ساسانیان مهد تمدن باستان بوده و آثار به دست آمده از دل خاک نشان گر این واقعیت است. آثار عتیقه محدوده ارشق و آن چه از حفاری ارشق به دست آمده زینت بخش موزه ها بوده و ما را به یک دوره بی نظیر تاریخی رهنمون می سازد.
ارشق را در کتاب های جغرافیایی قدیم جزو تومان مشگین به حساب آورده اند. چنانچه در سابقه تاریخی این مجموعه آمده است «تومان مشگین، در این ۷ شهر است، مشگین، خیاو، انار، ارجق ( ارشق ) و اهر و تکتپه و کلیبر».
ارشق از نظر طبیعت منطقه بسیار زیبای مشگین شهر بوده و جالب ترین سکونتگاه بهاره و پاییزه عشایر شاهسون می باشد. دهستان ارشق که « قلعه ارشق » به نام آن معروف شده است از خاور به خاک جمهوری آذربایجان، از باختر به دهستان مشگین خاوری و از شمال به دهستان برزند و اجارود و خروسلو محدود می شود.
برای رسیدن به قلعه ارشق باید از میدان مرکزی مشگین شهر به طرف روستای نصیرآباد حرکت کرد و از روستای تنبق که در کنار رود پرآب قره سو بنا شده گذشت. قلعه ارشق روی یک صخره بسیار بلند کوهستانی بنا شده است که دارای برج ها و بارو های متعدد می باشد که در اثر گذشت ایام ویران شده و آن چه باقی مانده تعداد ۴ عدد برج نیمه استوانه ای و یک اتاق بزرگ و بقایای دیواره قلعه است. قلعه ارشق از سه طرف به پرتگاه ها عمیق و مخوف کوهستانی مشرف می شود و تنها از یک سمت و بخش خاوری آن می توان به قلعه راه یافت. نوع سنگ های به کار رفته از سنگ های لاشه ای بوده و ملات آن از نوع ساروج آهکی می باشد.
باید یاد آور شویم در زمان اشکانیان که سرزمینی وسیع از جمله سرزمین آذربایجان را در تصرف داشتنند، به خاطر نبرد با دولت امپراطوری روم برای تسلط بر ارمنستان و ضمیمه آن نواحی به ایران و ایجاد منطقه حایل بین ایران و امپراطوری روم مهم ترین و بزرگ ترین لشکرکشی های تاریخی در آذربایجان انجام گرفته است و به علت نیاز به دفاع در مقابل هجوم دشمنان یا استقرار نیروهای تدافعی و احداث پادگان های نظامی ضرورت چنین ایجاب کرده که در تمام کوهستان های بلند و مهم استراتژیکی قره داغ آذربایجان ، قلعه های نظامی احداث و ایجاد گردد.
نام قلعه ارشق شاید مشتق از کلمه « ارشک » یا « اشک » که لقب شاهان اشکانی بوده گرفته شده و این قلعه نیز به نام یکی از شاهان آن سلسله بنا شده، و در درازای تاریخ به نام قلعه ارشق معروف گشته است و در حال حاضر آثار به دست آمده در محدوده ارشق این واقعیت را که قلعه ارشق از قلعه های نظامی دوره اشکانیان بوده است نشان می دهد.
با توجه به کثرت زیاد آثار اشکانیان در این محل، شامل قلعه های نظامی و بناها به دلیل سلطه نظامی اشکانیان و سلطه بر بیگانگان، حمله به یونان روم ، قفقاز و روسیه جنوبی و مقابله با هجوم آنها در مسیر گذرگاهها در بین صخره های عمیق خطرناک، قلعه های مستحکمی توسط آن قوم ساخته شده که بقایای معماری آنها نشانگر قدرت و عظمت سلسله اشکانیان در این مناطق می باشد. معماری قلعه ارشق بر روی صخره طبیعی و دامنه های اطراف آن واقع شده است. دیواره قلعه صخره خطرناک وعمودی شکل طبیعی بوده، گویا بدست بشر صخره ها پیرایش یافته اند.
علت پیدایش این صخره های عمیق، وجود فورانهای کوه آتشفشانی سبلان و فرسایش طبیعی بوده است. صعود به قلعه فقط از ضلع جنوب شرقی آن امکان پذیر می باشد. این قلعه از نظر پلان معماری شباهت زیادی به معماری قلعه قهقه و قلعه بابک دارد . دارای چندین برج مدور در دور قلعه با مصالحی از سنگ تراش خورده و سارج بوده و تنها قسمتی از این معماری باقی مانده است. در قسمت فوقانی قلعه خرابه هایی از بناهای سنگی و آب انبار های سنگی که توسط انسانهای دوره های مختلف تاریخی کنده و ساخته شده به چشم می خورد که شکوه و عظمت زیبایی قلعه را دو چندان میکند. معماری قلعه ارشق با گذشت زمان در اثر عوامل طبیعی و انسانی تخریب شده و میراث فرهنگی در صدد بررسی مطالعات باستانشناسی و حفظ و احیاء آن می باشد. با توجه به نوع معماری و آثار فرهنگی موجود در قلعه می توان استناد نمود که بنیان اولیه این قلعه به اوایل دوره اشکانیان بر می گردد و در دوران مختلف اسلامی و تاریخی از جمله دوره ساسانی، سلجوقی و ایلخانی نیز به عنوان قلعه نظامی و دفاعی در مقابله با هجوم بیگانگان چندین قرن استفاده شده است.
منبع: تریپ یار
نظر شما