به گزارش سلام نو، ماخونیک نام روستایی است از توابع سربیشه در استان خراسان‌جنوبی؛ روستایی کوچک که به واسطه فاصله اندکش با مرز افغانستان اکثریت ساکنانش را افغان ها تشکیل می دهند. اما این نقطه از ایران به واسطه قدکوتاه بودن بیشتر ساکنانش به لی لی پوت ایران مشهور است. ماخونیک یکی از هفت روستای شگفت انگیز جهان است. روستای لی لی پوتی ایران شهرت و آوازه اش را از زنان و مردان کوتاه قامت خود دارد که شب ها، زیر سقفی کوتاه تر از سقف خانه های ما چشم می بندند و صبح ها، از چهارچوب هایی کوتاه تر از چهارچوب های خانه های ما پا بیرون می‌گذارند تا راهی معدن شوند، دام هایشان را چرا دهند یا زمین های زراعی شان را شخم بزنند.
سرزمین لی لی پوت های ایران، با دوازده آبادی اطرافش، منحصر به فردترین روستای ایران است که ساکنان آن، بیماری کوتاه قدی را نسل به نسل از پدران خود به ارث برده اند. هر چند که این روزها با احداث خانه بهداشت در روستا، قد کودکان ماخونیکی بلندتر شده است، اما جا به جای این روستا را که بگردید، هنوز ردپایی از زندگی مینیاتوری گذشتگان روستا خواهید دید.
روستا در دامنه یک تپه ایجاد شده است با خانه هایی به هم فشرده و کوتاه که در گودی زمین ساخته شده اند. کف خانه حدود یک متر از سطح زمین پایین تر است و برای وارد شدن به خانه، باید کمر خم کنید و از درهای کوچک چوبی بگذرید. بعد، پا روی یکی دو پله درگاهی بگذارید تا به کف خانه برسید. اما با تمام اینها، بافت معماری ماخونیک به خانه های خشت و گلی کوچک محدود نمی شود؛ سال هاست که پای خانه های آجری امروزی هم به ماخونیک رسیده و رنگ و بوی امروزی تری به روستا داده است.
در حال حاضر گردشگران خارجی و داخلی زیادی از این روستا دیدن می‌کنند و این روستا از روستاهای هدف گردشگری خراسان جنوبی به شمار می رود.
ماخونیک روستایی است که در دهستان دُرُح بخش مرکزی شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی واقع شده است. ماخونیک از روستاهای شگفت انگیز جهان به حساب می آید. براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۰، جمعیت آن ۷۳۹ نفر (۱۶۴ خانوار) بوده‌است.
روستای ماخونیک یکی از هفت روستای شگفت انگیز جهان می باشد و به لحاظ شهرت آن به شهر «لی لی پوت ها»، جذابیت های حیرت انگیزی دارد. از روستای ماخونیک تا افغانستان نیم ساعت فاصله وجود دارد و مردم ماخونیک اصالتاً افغان می باشند که در چند قرن پیش از افغانستان کوچ کرده اند و ماخونیک را جهت زندگی برگزیده اند. این روستا در فاصله ۷۸ کیلومتری شرقی شهر سربیشه در مسیر جاده سربیشه به روستای دُرُح قرار دارد.
جلگه ماخونیک متشکل از ۱۲ آبادی است که روستای ماخونیک بزرگ ترین آنها به‌شمار می آید. این روستاها شامل ماخونیک Maxonic، کفاز Kefaz، چاپنسر Japansar، توتک Tutak، سفال بند Sefalband، سولابست Sulabest، لجونگ (سفلی و علیا) lejong، کلاته بلوچ Kelate baluj، دامدامه Damdame و میش نو Misnow، خارستو Xayestu و جلارو Jelaro است.
اهالی این روستاها از نظر مذهب (اهل تسنن)، شیوه گذران زندگی و اوضاع اجتماعی با یکدیگر وجه اشتراک زیادی دارند اما غالب این روستاها اصل و تبار خود را از روستای ماخونیک می‌دانند.
موقعیت جغرافیایی و جاذبه های گردشگری روستا
دربارهٔ این روستا هیچ سابقه تاریخی مکتوبی وجود ندارد و فقط «کلنل چارلز ادوار دبیت» در کتاب سفرنامه خراسان و سیستان در دوره ناصرالدین شاه به توصیف منطقه ماخونیک پرداخته است.
بر طبق شواهد چنین بر می آید که ساکنان روستا در ابتدا دامدار و کوچ نشین بوده اند و در دوره های بعد در منطقه ماخونیک و به ویژه در روستای ماخونیک سکونت گزیده اند، وجود سنگ نگاره‌ای در نزدیکی قنات ماخونیک که نقش های چوپانی و بسیار قدیمی بر روی آن نقش بسته نیز گواهی بر قدمت سکونت در ماخونیک است.
از آثار تاریخی ماخونیک می توان به سنگ سیاه (سنگ نگاره) ماخونیک، بنای برج و قلعه، برج گل انجیر، منزل سرگردونی، نادر مرده اشاره کرد.
فرهنگ و آداب و رسوم روستا
زبان فارسی را با لهجهٔ خاص محل تکلم می کنند. جاذبهٔ این روستا این است که اهالی آن کوتاه قد بوده و به زحمت قدشان از ۱٫۴۰ متر تجاوز می کند. البته این موضوع برای دوران گذشته است و اکنون در این روستا تقریباً قدها متعادل گشته است.
مردم ماخونیک تا ۵۰ سال پیش، چای نمی نوشیدند، شکار نمی کردند و اصلاً گوشت هم نمی خوردند و هنوز سیگار نمی کشند. مردم ماخونیک این قبیل کارها را گناه می دانستند.
ورود تلویزیون به این روستا به معنای ورود شیطان بود و اهالی تا چند سال پیش به تلویزیون می گفتند شیطان. آنها هرگز اجازه نمی دادند کودکان پای صفحه تلویزیون بنشینند و جادو شوند.
یکی از عمده نشانه های فرهنگی روستای ماخونیک مسکن است و بافت مسکونی روستا در دامنهٔ تپه و خانه ها به طور فشرده به هم و در گودی زمین ساخته شده اند. کف خانه حدود یک متر از سطح زمین پایین تر است و دارای یک درب کوتاه چوبی است.
برای رفتن به داخل خانه باید دولا شده و به زحمت خود را داخل خانه کرد. اغلب یکی دو پله درگاهی را به کف خانه متصل می‌کنند. به علت آنکه هوای این ناحیه سرد می باشد، مردم خانه ها را کوچک و کم ارتفاع می ساختند تا گرم شدن خانه راحت تر صورت گیرد.
هر خانه دارای فضاهایی همچون کندیک Kandik (مخزن نگهداری گندم و جو)، کرشک Koresk (اجاق گلی برای طبخ غذا)، طاق و طاقچه است.
باید دانست عمده مصالح به کار رفته در مسکن روستا شامل سنگ، چوب و هیزم است.
علاوه بر مسکن به جاذبه های فرهنگی دیگری همچون مراسم عروسی و نامزدی، مراسم ماه رمضان و عید فطر و عید قربان، مراسم باران‌خواهی و همچنین خوراک و غذاهای سنتی و پوشاک محلی منطقه می توان اشاره کرد.
اقتصاد و محصولات محلی
شغل اصلی مردم روستا دامداری است و در کنار آن به کشاورزی نیز مشغول هستند، علاوه بر این تعدادی از اهالی در معادن سنگ کار می کنند و تعدادی دیگر نیز قالیبافی می کنند و این صنعت از عمده صنایع دستی روستا به شمار می رود.
عمده محصولات کشاورزی منطقه شامل گندم، سیر، جو، شلغم، چغندر و زردک است و مردم این منطقه به میزان محدودی به کشت گوجه فرنگی، پیاز و زعفران نیز می پردازند.
کاشت محصولات باغی در روستا چندان به چشم نمی‌خورد و فقط تعدادی درختان عناب، توت، انجیر، انار، سیب، انگور و بادام در کنار جوی های آب و نزدیکی استخر کاشته شده است.
منبع: تریپ یار
نظر شما