آیا از برج باراجین قزوین دیدن کرده‌اید؟

به گزارش سلام نو، برج باراجین یکی از اماکن دیدنی قزوین به شمار می رود. میل باراجین مربوط به سدهٔ ۴ و ۵ ه.ق. است و در شهرستان قزوین، روستای اقبال واقع شده است. نمای اصلی برج ، مدور است که بر گرداگرد آن هشت نیم ستون مدور با فواصل معین اضافه گشته است. نیم ستون ها تا نیمه ارتفاع اصلی برج ادامه دارند و در آنجا قطع شده اند و چنین می نماید که علاوه بر جنبه تزئینی، نقش پشتیبانی بنا را بر عهده داشته اند. در مجموع، بنای برج باراجین از نظر تناسب، اثری جالب توجّه است و چنان می نماید که از پایین به بالا، رفته رفته از قطر بنا کاسته می شود. این برج در تاریخ ۱۳۷۶/۱۲/۰۲ به شماره ۱۹۶۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

برج باراجین در شمال قزوین قرار دارد. این منطقه خوش منظره و خوش آب و هوا به علت ارتفاع زیاد، از هوای قزوین خنک ‌تر است. رودخانه ارنزک (یا رودخانه ارنجک) از منطقه باراجین عبور می کند. در این محل، روی ارتفاعات جانب چپ، رودخانه عریض ارنزک جریان دارد و برج بلندی نیز از دور بر فراز این بلندی خودنمایی می ‌کند. برج بارجین را می توان از مسافتی بسیار دور از میان دشت ‌های زیبا و صحراهای اطراف قزوین نیز دید. از بلندای این منطقه نیز شهر زیبای قزوین به خوبی دیده میشود.

برج باراجین از آثار قرن ۴ یا ۵ هجری قمری به شمار آورد. در مجموع بنای برج باراجین از نظر تناسب، اثری جالب توجه است و چنان می ‌نماید که از پایین به بالا، رفته رفته از قطر بنا کاسته می ‌شود. برج باراجین بر روی سکویی هشت ضلعی که حدود یک متر از کف زمین ارتفاع دارد، بنا شده است. رج اوّل سنگ چینِ سکوی مزبور با سنگ ‏های صاف و تراش دار چهارگوش بنا شده است. این تنها قسمت از بنای برج است که از سنگ‏ های تراش دار در بنای آن استفاده شده. طول هر یک از ضلع‏ های هشت ضلعی بیش از سه متر است. در روی این سکوی هشت ضلعی، نقشه اصلی برج اجرا شده است. نقشه برج عبارت است از هشت نیم ستون مدور که بر گرداگرد بدنه مدور اصلی برج، با فاصله ‏های منظم کار گذاشته شده‏ اند. فاصله میان این نیم ستون ‏ها ۷۰ سانتی متر می باشد. محیط نیم ستون‏ های مدور نزدیک به دو متر و برجستگی‏ های میان آن تا بدنه برج، ۶۰ سانتی متر است. طرح برج به شکل ۸ نیم ستون مدور است و در فواصل منظم، دور تا دور بدنه اصلی برج اضافه شده ‌اند. ارتفاع این نیم ستون‌ ها نزدیک به ۶ متر است. حدود ۱ متر به بالای برج مانده، یک ردیف سنگ خارا که با دقت خاصی تراشیده شده دور تا دور برج را فرا گرفته و حدود ۱۰ سانتیمتر لبه آن، از بدنه برج بیرون آمده است. این برج ۱ ورودی دارد. داخل برج طرح مشخصی نداشته و احتمالاً به دلیل حفاری‌ های مکرر، شکل خود را از دست داده است.

بلندی نیم ستون‏ ها به اندازه نیمی از ارتفاع اصلی برج است و نیم ستون ‏ها در آنجا قطع شده‏ اند. با توجه به مصالح خشتی که در ساختن بنا به کار برده شده ‏اند، انتخاب چنین نگهدارنده‏ هایی حاکی از ذوق سلیم و مبتکرانه معمار بوده است. از محلّی که ستون ‏ها پایان یافته اند، بدنه اصلی برج به ارتفاعی برابر با ارتفاع قسمت اوّل بالا می‏ رود. همانطور که گفته شد حدود یک متر به نوک برج مانده، یک دوره سنگ خارای تراش دار که با دقّت خاصّی تراش داده شده، دور تا دور برج قرار گرفته است، به نحوی که حدود ۱۰ سانتی متر از لبه آن از بدنه برج بیرون زده است. بر روی این لبه سنگی، شش رج آجر قرمز رنگ با آجرهایی به ابعاد ۵×۲۶×۲۶ سانتی متر چیده شده است. سپس روی رج آخر با سنگ قلوه و سنگ لاشه با ابعاد کوچکتری از بدنه برج، دیوار برج حدود ۳۰ سانتی متر بالا برده شده است. بار دیگر، بر روی این قسمت، دو رج آجر چیده‏ اند و سپس آخرین قسمت بالای برج با استفاده از سنگهای لاشه و ملاط به ارتفاع نیم متر بنا شده است. مصالح عمده ‏ای که در ساختن این برج به کار برده شده‏ اند، چیزی جز سنگ قلوه و سنگ لاشه و ملاط سخت و محکم گچ نیست. محیط پایین برج ۱۷ متر است. در سمت چپ ورودی برج (حد فاصل میان نیم ستون‏ها) آجرهای قرمز رنگ را روی بدنه برج قرار داده ‏اند و سپس روی آن را لایه ضخیمی از گچ کشیده‏ اند. بر روی این لایه، به کمک آجرهای لعابدار رنگی طرح ‏های تزئینی هندسی اجرا شده است.

موقعیت مکانی

این برج در چهار کیلومتری شمال قزوین، بر ارتفاعات غربی رودخانه ارنزک، بعد از بوستان باراجین، جاده بهرام آباد روی سکویی هشت ضلعی قرار دارد.

منبع: تریپ یار