به گزارش سلام نو، یکی از بلندترین سازه های تاریخی ایران، با ۱۸ متر ارتفاع، در شهرستان گلپایگان قرار دارد که به «مناره گلپایگان» یا «میل گلپایگان» شهرت دارد. این اثر تاریخی که متعلق به دوران سلجوقیان است، با قدمتی بالغ بر ۹ قرن، شاهد رخداد های مختلف تاریخی است و به نظر می رسد با روشن کردن چراغ برفراز آن، همچون راهنمایی برای کاروانیان بوده است. میل گلپایگان دارای دو در، کتیبه ای به خط کوفی، منقوش به آیات قرآن به خط کوفی و نیز دو راه پله با ۶۴ پله است که احتمالا دوران ساخت آن، متقارن با احداث مسجد جامع و بازار چهارسوق است. این بنا در سال ۱۳۱۷ مرمت شده و در تاریخ ۲۸ خرداد ۱۳۱۵، با شماره ۲۵۰ جزو آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مناره شهر گلپایگان از بلند ترین مناره های قرن پنجم هجری قمری است. مناره گلپایگان که به آن «میل گلپایگان» نیز گفته می شود دارای دو در است و در درون آن پلکانی تعبیه شده است. قسمت های پایین و بالای مناره مرمت گردیده و دارای کتیبه آجری است که این کتیبه به خط کوفی و فاقد تاریخ می باشد، متن کتیبهٔ آن از آیه های قرآن است. این مناره با قدمتی ۱۰۰۰ ساله در برابر عوامل طبیعی سرفراز برجای مانده و از بلندترین مناره های ایران است. این بنا در سال ۱۳۱۷ مرمت شده و به ثبت ملی نیز رسیده است. نخستین عکس های این بنا در دهه بیست توسط پروفسور آرتور آپهم پوپ گرفته شده است. این مناره دو راه پله دارد که به صورت دورانی با ۶۴ پله به بالای مناره می توان صعود کرد. مناره گلپایگان از زمان سلجوقیان باقی مانده که ساخت آنرا با مسجد جامع و بازار چهارسوق همزمان می دانند. گفته می شود این مناره برای راهنمایی کاروانیان بوده و بالای آن چراغ نصب می کرده اند و در جنوبی چهارسوق از جلوی مناره شروع می شده است. با توجه به اینکه این مناره در مسیر جاده ابریشم قرار داشته این نور به کاروانیان کمک بسیار می کرده است.
تا حدود چهل سال قبل، اطراف آن خرابه بود که مردم گاهی از آنجا خاک می بردند و قطعات ظروف سفالین شکسته نیز دیده می شد که آن محل را چاله های پامناره می گفتند. در محل منار گلپایگان جای خندقی هم بود که یک قسمت آنرا برای زمین ورزش صاف کرده بودند ولی اکنون فقط چند متری اطراف مناره را حصار نموده اند. فعلاً خیابان، گودتر از سطح پای مناره و بازار چهارسوق است. این مناره در کنار پارک زیبای فانوس با وجود تعدادی سنگ نگاره و سنگ نبشته های تاریخی هر سال تعداد زیادی از مسافران و گردشگران را به خود جذب می کند و در ایام نوروز از ساعت هشت صبح تا هفت بعد ازظهر پذیرای میهمانان نوروزی است.
تاریخچه
مناره از ریشه کلمه نار می آید و به معنای محل مشخصی است که روی آن چراغ یا آتشی برای راهنمایی کاروان ها در شب روشن می کردند. سلجوقیان و صفویان به این سازه معماری علاقه بسیار داشتند برای همین در اغلب شهرهای به جا مانده از این سلسله ها مناره های متعدد دیده می شود. در حال حاضر اصفهان با ۱۷ مناره ثبت شده، بالاترین تعداد مناره سرپا را در کشور دارد که یکی از این مناره ها، مناره گلپایگان است.
شیر مناره
دو شیر قبلاً در محل پاشیرا نزدیک مقبره بابا عبدالله در کنار جاده قافله و ابتدای کوچه حکومتی بودند. میدان پاشیرا نسبتاً وسیع و دکه بازی و ورزش بچه های محل بود که بر این شیرها که وسیله سرگرمی بچه ها بود سوار می شدند و بازی می کردند. بعد از خیابان کشی چون خیابان چند متری از جاده قافله فاصله پیدا کرد و زمین های اطراف پاشیرا را با قسمتی از جاده قدیم به مالکین آن حدود دادند و میدان پاشیرا را نیز گود برداری نمودند تا رختشوی خانه بسازند، شیرهای سنگی را با تخته و گرده چوب و غلتک که بوسیله دو گاو نر کشیده می شد، تک تک به پای مناره منتقل کردند. از دو شیر سنگی امروز، یکی تنها مانده و در زیر سایه مناره سلجوقی در فراق دوست بسر می برَد، یکی از شیرها را چند سال قبل دزدیدند و الان تنها یک شیر در پای منار است. این سوال باقیست که چه طور شیر سنگی که با غلتک و گاو نر آورده شده بود، در روز روشن با جرثقیل و در نزدیکی کلانتری شهر به سرقت رفته است.
موقعیت مکانی
خیابان امام خمینی، سه راه آیت طالقانی، روبروی پارک فانوس
منبع: تریپ یار
نظر شما