به گزارش سلام نو، روستای فشتکه خُمام، نخستین روستای ملی حصیر ایران است. فشتکه طبیعتی زیبا و سرسبز دارد و تا منطقه آزاد انزلی تنها ۳۴ کیلومتر فاصله دارد. حصیرهای این منطقه به کشورهایی مثل آلمان، فرانسه و امارات صادر می شود. ماده اولیه این حصیرها از خود منطقه تامین می شود و در جنگل نزدیک روستا رشد می کند.
روستای فشتکه به عنوان اولین روستای ملی حصیر ایران و روستای هدف نمونه گردشگری در استان گیلان انتخاب شده است. لازم به ذکر است که فشتکه جزو ۱۴ روستای منطقه آزاد نیز به شمار می رود. در حال حاضر فشتکه کاندید ثبت جهانی حصیر در یونسکو می باشد.
روستای فشتکه که با حصیرهایش زبانزد جهانیان شده است، از روستاهای خطه سرسبز گیلان است. مردم روستای فشتکه کشاورزهستند و محصول اصلی آنها برنج است. در کنار کشاورزی، صنایع دستی نیز نقش پر رنگی در اقتصاد این روستا دارد. بسیاری از مردم بومی به خصوص در فصل پاییز و زمستان به حصیربافی با نوعی گیاه به نام لی مشغول هستند.
فشتکه را بافته شده در حصیر می دانند و بهترین حصیرهای بافته شده نیز متعلق به این روستا است. هر سال بیشتر از سه میلیون قطعه حصیر به ارزش سیصد هزار دلار از استان گیلان به کشورهایی چون آلمان، فرانسه، آمریکا و امارات متحده عربی صادر می گردد.
اکثر فعالان این عرصه از سنین کودکی همپای خانواده ها به خصوص مادران حصیر بافی را می آموزند. این روستا مقام نخست را در خصوص بافت حصیر در سراسر ایران کسب کرده است.
از دوران باستان ایرانیان قدیم نه فقط از حصیر بعنوان زیرانداز استفاده می کردند بلکه ظروف حصیری نیز بسیار متداول بود. امروزه نیز ظروف حصیری با استقبال بیشتری بین علاقه مندان به صنایع دستی مواجه شده است.
در حال حاضر گروه حصیر بافی ماهور این روستا، در بسیاری از نمایشگاه های استانی و ملی، مسطح بافی، تکه دوزی، تولید بسته بندی های تبلیغاتی به شیوه آرم بافی حجمی، تولید انواع صفحه های حصیری تبلیغاتی با ابعاد و اشکال هندسی متنوع و حجم سازی با ابزار تسهیل کننده محصولات حصیری را به معرض نمایش می گذارد.
عمدتا محصولات سنتی که با دست تولید می شوند برگرفته از مواد موجود از طبیعت هر منطقه است که در نهایت پسماند مضر نیز ایجاد نمی کنند. از ۹۰ رشته صنایع دستی گیلان، ۷۱ رشته فعال است.
حصیربافی در بسیاری از مناطق ایران رایج است، ولی نوار شمالی (سواحل دریای خزر) و نوار جنوبی کشور (از خوزستان تا سیستان) عمده مراکز تولید محصولات حصیری هستند.
سبدبافی و حصیربافی به عقیده بسیاری از محققان پس از سنگ تراشی، قدیمی ترین هنر و صنعتی است که انسان با آن آشنایی یافته و همچنین این هنر، منشأ پیدایش صنایع دستی دیگری مثل پارچه بافی، گلیم بافی، بامبوبافی، سفالگری و کوزه گری بوده است. به گفته برخی محققان، بافتن گلیم و قالی و انواع پارچه ها از روی سبد بافی و حصیربافی اقتباس شده و قدیمی ترین نمونه دستباف به حدود شش هزار سال قبل تعلق دارد.
ایران در کنار کشورهایی مانند ژاپن، کره و مکزیک یکی از شانزده کشور تولید کننده حصیر به شمار می رود.
حصیر بافی در گیلان
حصیربافی و سبدبافی از صنایع دستی و خانگی بسیار رایج در استان گیلان است و تولید انواع سبد و حصیر در اکثر نقاط استان رواج دارد. حصیرهای ساخت گیلان و سایر نواحی شمال ایران طرح های هندسی دارند که از بافت نی طبیعی یک رنگ پدید می آیند. حصیر در اندازه ها و شکل های مختلف بافته می شود و مصارف گوناگونی همچون زنبیل، کلاه، سفره، سبد، آبکش و زیرداغی حصیری است که می توان گفت در تمام منازل گیلانی یافت می شود و امروز همین صنعت توانسته در رقابت جهانی خود را به عنوان طرحی مدرن در لیست طراحان دکوراسیون معروف امروزی در جای جای جهان جای دهد.
دو هزار و دویست هنرمند استان در رشته حصیربافی فعالیت می کنند و بیشترین محصولات حصیری گیلان در شهرستان های انزلی، رشت، لاهیجان و لنگرود تولید می شود.
حصیربافی در فشتکه
از صنایع دستی مهم این روستا حصیر بافی است که ماده اولیه آن از نوعی گیاه است (در زبان محلی به نام لی) که در جنگلی کوچک درحاشیه همین روستا می روید. ۹۰ تا ۹۵ درصد از خانوارهای این روستا در عرصه حصیر بافی، گلیم بافی و.. فعال هستند. این روستا مقام نخست را در زمینه بافت حصیر در سراسر کشور به خود اختصاص داده است.
مواد اولیه حصیر بافی عموما گیاه خودرو و طبیعی «لی»(گالی) است که در اطراف مرداب ها و مناطق باتلاقی نزدیک به دریا رشد می کند و به وفور و بدون هزینه در دسترس است. «سوف» نیز یکی دیگر از گیاهانی است که با آن می توان زیراندازهای سنتی استان را با آن بافت.
غذاهای محلی
فسنجان، باقالی قاتق، اشپل، ترش تره، سیرقلیه، میرزا قاسمی نیز در این روستا مانند سایر نقاط گیلان رایج است.
رویدادهای مهم و پتانسیل های گردشگری
به خاطر اینکه دو سوم این روستا بیرون از منطقه آزاد و یک سوم آن در محدوده منطقه آزاد قرار گرفته است، مورد توجه سرمایه گذاران زیادی قرار گرفته و منطقه نمونه گردشگری اعلام شده است. همچنین معمولا در اواسط شهریور ماه جشنواره ملی حصیربافی نیز در فشتکه برگزار می شود. در این جشنواره در حضور بازدید کنندگان حصیر بافی انجام می گیرد. بازی های محلی و غذاهای بومی گوناگون نیز در این جشنواره ها به بازدید کنندگان معرفی می شوند.
امکانات و شرایط روستا
این روستا به دلیل سرسبز بودن و آب و هوای خوب، راه آسفالت، فاصله ۴ کیلومتری با ساحل منطقه آزاد، جاذبه های طبیعی و توریستی دارای امکانات رفاهی مناسبی است.
موقعیت مکانی
فشتکه، روستایی است از توابع خمام واقع در شهرستان رشت، استان گیلان. این روستا در دهستان چاپارخانه قرار گرفته و در مسیر اصلی جاده رشت-انزلی قرار دارد.
منبع: تریپ یار
نظر شما