سلام نو – سرویس اقتصادی: فروشگاه‌های زنجیره‌ای حال به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی روزانه بسیاری از خانواده‌های ایران تبدیل شده است، جایی که اکثر نیازهای خانوار را یک جا تامین می‌کند و با تنوع خود امکان انتخاب خریداران را افزایش می‌دهد.
اولین فروشگاه زنجیره‌ای ایران را برادران اخوان کاشانی با نام فروشگاه زنجیره‌ای «بزرگ ایران» در سال ۱۳۴۰ تأسیس کردند و ۸ سال بعد محمود خیامی، کارآفرین مشهور دوره پهلوی، و برادرش فروشگاه زنجیره‌ای کورش را راه‌اندازی کردند.
در فروشگاه‌های بزرگ کوروش که روبه‌روی خیابان زرتشت بود، نمایندگان کمپانی‌های بزرگ خارجی حضور می‌یافتند، مثلاً در بخش لوازم آرایشی، چهره‌های مشهور جهانی حضور پیدا می‌کردند. در غرفه موادغذایی گاهی سرآشپزهای مشهور اروپایی حضور داشتند، برای جذب مشتری علاوه بر تبلیغات وسیع و گسترده رادیو تلویزیونی و مطبوعاتی، از حضور نام‌های مشهور بهره می‌بردند. همین مسئله باعث شد جذابیت فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای مردم بسیار بیش از مغازه‌های عادی باشد.
همین جذابیت باعث شد تا دشمنی با فروشگاه‌های زنجیره‌ای از روز اول آغاز شود. آن روزها با این عنوان که کمپانی‌ها و سرمایه‌داری غربی می‌خواهند دکان بقال را تخته کنند ساز تخریب فروشگاه‌های زنجیره‌ای کوک می‌شد و امروز با این عنوان که فروشگاه زنجیره‌ای مشاغل خرد را نابود می‌کند.
بعد از انقلاب با این که نسل قبلی فروشگاه‌های زنجیره‌ای تعطیل شدند اما با ظهور شهروند و رفاه این فروشگاه‌ها به عرصه رقابت بازگشتند و با ظهور فروشگاه‌هایی چون افق کوروش نسل جدیدی از فروشگاه‌های زنجیره و فرانچایز ظهور کردند.
به جز ظاهر جذاب و کالاهای با کیفیت‌تر، اشتغال آفرینی و عرضه سهام در بورس یکی از مهم‌ترین خاصیت فروشگاه‌های زنجیره‌ای زنجیره تامین و توزیع قوی و شعبه‌های مختلف در سرتاسر ایران است که منجر به دسترسی عادلانه مردم به امکانات مختلف می‌شود.
برای درک گستردگی شعبه‌های فروشگاه‌های زنجیره‌ای بد نیست نگاهی به آمار داشته باشیم. افق کوروش بیش از ۲۵۰۰ فروشگاه در بیش از ۴۰۰ شهر ایران دارد. اتکا بیش از ۶۰۰ شعبه دارد. فروشگاه شهروند ۴۲ شعبه در ایران دارد. شهروند فقط فروشگاه‌های بزرگ دارد و نمایندگی واگذار نمی‌کند. فروشگاه هفت بیش از ۴۸۰ شعبه دارد و تقریبا در تمام شهرهای ایران فعال است. جانبو بیش از ۱۲۸۷ شعبه فعال دارد. هایپر استار ۲۱ شعبه دارد. رفاه بیش از ۷۰۰ شعبه فعال دارد و شامل انواع فروشگاه‌ها از جمله رفاه مارکت، رفاه اکسپرس، رفاه اکسترا، رفاه هایپر و رفاه مگاهایپر است.
چنین گستردگی در شعبه‌های فروشگاه‌های زنجیره‌ای مختلف باعث می‌شود تا ساکن تهران، هم‌وطن رشتی، هم وطن زاهدانی، هم‌وطن کردستان و هر ایرانی دیگر به امکانات تقریبا مشابهی دسترسی داشته باشد. این مسئله هر چند در ابتدا به چشم نمی‌آید، اما اندکی دقت نشان می‌دهد که افتتاح فروشگاه‌های زنجیره‌ای چطور می‌تواند تبعیض و احساس آن را از بین ببرد.
زنجیره تامین فروشگاه‌های زنجیره‌ای و امکانات لجستیک آن‌ها باعث کوتاه شدن دست دلال، عادلانه شدن قیمت در سطح کشور و دسترسی نقاط کم‌تر برخوردار به امکانات مشابه شهرهای بزرگ می‌شود. این مسئله ضمن ایجاد رقابت سالم در بازار باعث آسانی دسترسی به انواع کالا و خدمات به خصوص در شهرهای کوچک و شهرهای نزدیک به مرز می‌شود.
این اتفاق به جز گسترش عدالت به رونق اقتصادی، جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه به شهرهای بزرگ و افزایش امنیت نیز کمک شایانی می‌کند.
نظر شما