سلام نو-سرویس گردشگری:بازار قزوین یکی از جاهای دیدنی قزوین به شمار میرود که قدمت آن به دوران صفویه و قاجاریه میرسد. این بازار نهتنها معماری بینظیری دارد و از بخشهای مختلفی تشکیل میشود، بلکه انواع و اقسام کالا در آن به فروش میرسد که گزینههای خوبی برای سوغاتی هستند. مهمترین فضاهای بازار قزوین شامل مسجدالنبی، سرای سعدالسلطنه، سرای وزیر، سرای قیصریه، سرای حاج رضا، سرای رضوی، تیمچههای روباز و سر پوشیده میشود که قطعا ارزش یک بار بازدید را دارند. این بنای تاریخی در پنجم دیماه ۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
سرگذشت بازار تاریخی
ازار قزوین از یادگارهای دوره صفویه است که در دوره قاجار به رشد و توسعه خود ادامه داد و کاروانسراها، سراها و تیمچههایی به آن اضافه شد. در دوره صفویه و پس از انتخاب این شهر بهعنوان پایتخت، ساختوسازهای عظیمی در طی ۵۰ سال در آن صورت گرفت. در همان زمان میدان بزرگی به نام بازار در قزوین ساخته شد که اکنون اثری از آن باقی نمانده است. جالب اینکه میدان نقش جهان اصفهان بر اساس الگوی میدان بازار ساخته شد. در این میدان اجزای مختلف بازار قزوین شکل گرفت. یکی از بخشهای مهم بازار در آن دوران کاروانسرای بزرگ عباسی بود که بعدها تخریب و جای خود را به مسجدالنبی داد. با ساخت این مسجد از اهمیت مسجد جامع کاسته و گذرگاههای جدیدی از مسجد النبی (مسجد جامع جدید) به بازار اضافه شد.اوج شکوفایی بازار قزوین را میتوان دوره قاجار تا آغاز جنگ جهانی اول دانست. علت شهرت این بازار در آن دوران بهواسطه تجارتهای بینالمللی بود که بازار قزوین را به قلب اقتصادی در منطقه تبدیل کرد. در واقع، قزوین در مسیر جاده تهران به روسیه و اروپا قرار داشت و اهمیت زیادی در تجارت فرامرزی را پیدا کرده بود. این بازار در طول چندین دهه حیات خود شاهد تغییرات زیادی بود؛ بهطوری که مسجد جامع قزوین کاملا از بافت بازار جدا شد و اکنون ارتباطی بین بازار و مسجد جامع وجود ندارد. بازار قزوین در تاریخ پنجم دیماه ۱۳۵۶ با شماره ۱۰۲۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
هنر معماری
بازار قزوین مجموعه زیبا و بزرگی است که با گذشت زمان، بخشهای مختلف آن کامل شد و بهشکل بازار توسعه یافته امروزی درآمد. این بازار اکنون مساحتی حدود ۱۴ هکتار دارد و هر بخش از آن مختص به صنف خاصی است. اگر بازارهای اصفهان و شیراز را دیده باشید، بازدید از بازار قزوین شما را به یاد معماری آن بازارها میاندازد. بیشتر تزیینات این بازار شامل آجرکاری و کاشیکاری میشود. بخشهایی از آن نیز دارای طاقهای آجری با ارتفاع بسیار زیاد است که همچنان سالم هستند؛ ولی قسمتهایی از بازار از ناملایمتهای روزگار در امان نمانده و معماریشان کمی تخریب شده است.
نگینی به نام سرای سعدالسطنه
این مجموعه که در سال ۱۳۵۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است، به معنای واقعی یکی از زیباترین بخشهایی است که در بازارهای سنتی ایران میتوان دید. امکان ندارد وارد سرای سعدالسطنه بشوید و مبهوت زیبایی کاشیکاریها، گنبدها، سردرها و به طور کلی معماری جالب آن نشوید. چرا که کار معماری این سرای زیبا به دستان توانمند دو تن از برترین معماران ایرانی” استاد مهدی چگینی” و “استاد حسن خنجری” سپرده شده است.سرای سعدالسلطنه که ۲۶ هزار متر مساحت دارد در زمان ناصرالدین شاه قاجار به دستور حاکم قزوین، باقرخان سعدالسلطنه ساخته شده است. این سرا مجموعهای کامل شامل چهارسوق، کاروانسرا، بازار و … است که ورودیهای متعددی نیز دارد. تعدادی از ورودیها به خیابانهای اطراف باز میشود و تعداد دیگری به بازار قزوین راه مییابد. این ورودیها اکثرا دارای هشتیهایی با معماری بسیار زیبا و جذاب است.در بخش جنوبی سرای سعدالسلطنه چهار سوق زیبای آن واقع شده است که دارای گنبدی بسیار مرتفع و شاهکار است. اطراف گبد نیمطاقهایی از جنس آجر با اشکال هندسی منظم وجود دارد. پیرامون گنبد ۱۶ حجره با ارتفاع ۱ متری از زمین وجود دارد که با دربهای منبتکاری شده چوبی تزئین شدهاند. در جنوب غربی سرا، حیاط شترخان قرارا دارد که محل مخصوص تخلیه بار شترها در قدیم بوده است و الآن بارانداز بازار است. در بخش جنوبی حیاط نیز فضایی سرپوشیده و آجری با ۱۰۰ ستون قرار دارد که انبار کالای سرای سعدالسلطنه محسوب میشود و فضایی سرپوشیده و بسیار زیبا را نمایان میسازد.
دسترسی
بازار قزوین در بافت قدیمی شهر قزوین در خیابان امام خمینی قرار دارد. این بازار سه ورودی اصلی دارد. از شمال به خیابان امام خمینی، از جنوب به خیابان کوروش، از شرق به سرای شاه و از غرب به خیابان مولوی میرسد.
نظر شما