سلام نو - سرویس گردشگری: سنندج از شهرهای غربی کشور است که بهعنوان دومین شهر بزرگ کردنشین و یکی از کلانشهرهای ایران شناخته میشود. این شهر با گسترهای متنوع از دیدنیها، یکی از اصلیترین مقاصد گردشگران در کردستان به شمار میآید. از جمله مکانهای دیدنی این شهر، مسجد جامع است، مسجدی تاریخی که در طول سالیان بسیار، همواره میزبان نمازگزاران بوده است.
سرگذشت مسجد جامع سنندج (مسجد دارالاحسان)
مسجد دارالاحسان یا همان مسجد جامع سنندج، در زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار، تقریبا سال ۱۲۲۸ به دستور امان الله خان اردلان، والی بزرگ کردستان ساخته شد. این بنا مجموعه ای است که در گذشته شامل مدرسه و دار العلمیه بوده است و هزینه های تحصیلی طلاب، حقوق مدرسین این مدرسه و هزینه نگهداری و مرمت آن بنا نیز از باغ های امان الله خان تأمین می شد. طی گذشت زمان، بر اثر برخی عوامل بعضی از قسمت های این مسجد تخریب شد اما آن را دوباره ترمیم کردند. در این مسجد قدیمی مقبره برخی افراد مشهور مانند حاج فخرالدین یمین مردوخی برادر ناصر یمین مردوخی کردستانی و خواهرزاده میرزاده عشقی نیز دیده می شود.
معماری مسجد جامع سنندج
پس از گذشت بیش از یک قرن از ساخت مسجد، قسمتهایی از آن تخریب شد که استادکارانی از جمله حسن میناچی، با کاشیکاری زیبا و هنرمندانه خود، به تعمیر و مرمت آن پرداختند. مصالح این بنا عمدتا شامل لاشه، لوکه، باربر و کلنگی میشود که از آنها در پی، کف، ازارهها و همچنین ستونها استفاده شده است. همچنین از آجر لعابدار، بدون لعاب، سنگ، کاشی لعابدار و چوب، در تزیینات مسجد بهره بردهاند.
در ایوان شرقی این مسجد کتیبهای از جنس سنگ مرمر موجود است. روی این کتیبه سنگی قصاید میرزا فتحالله خرم کردستانی بههمراه سال ساخت (۱۲۲۷ هجری) حک شده است. همچنین در ساختمان مسجد اشعاری از شاعران دیگر همچون میرزا صادق اصفهانی، مجدالممالک و جوهری به چشم میخورد که به تمجید از والی وقت و شکوه و عظمت بنای مسجد پرداختهاند.
نوع کاربری بنا بهعنوان مسجد مدرسه شناخته میشد. این بنا دارای حجرههای طلاب علوم دینی است و درمجموع ۱۲ حجره در اطراف مسجد وجود دارد. در واقع سه ضلع شمال، جنوب و شرق میانسرا را حجرههای مدرسه دربرگرفته است که از این تعداد پنج حجره در ضلع شمالی، چهار حجره در قسمت شرقی و سه حجره در جنوب و در دو طرف ورودی مسجد قرار دارد. در نمای تعدادی از این حجرهها ایوانهای کوچکی ساخته شده است که با استفاده از کاشیکاری، سطح آنها را تزیین کردهاند.
ایوان جنوبی که به نام ایوان روبه قبله نیز شناخته میشود، بسیار باشکوه است. روی بدنه داخل و خارج ایوان جنوبی همانند ایوان شرقی، آیاتی از قرآن دیده میشود. در این قسمت از مسجد، کتیبهای منقوش به سوره مبارکه انسان به خط ثلث به چشم میخورد که به رنگ سفید بر زمینه کاشیکاری شده آبی هفترنگ و بهصورت نواری حک شده است. استفاده از تزیینات زیبا با آیات قرآن در دیوارها، پایهها، سرستونها و فضاهای داخلی مسجد از دیگر ویژگیهای منحصربهفرد مسجد جامع سنندج به شمار میرود.
در چهار طرف مسجد راههای عبور و نیز خیابانهایی ساخته شده است که بهوسیله آنها میتوان بدون هیچ مشکلی و به آسانی به مسجد دسترسی یافت. همانگونه که پیشتر نیز بیان شد، این مسجد بهدلیل بهرهمندی از تزیینات کاشیکاری وسیع، بسیار زیبا و تماشایی در بین گردشگران و کارشناسان از اهمیت ویژهای برخوردار است. در واقع به نظر میرسد سازنده و طراح بنا نهتنها کاشیکاری این مسجد را بهعنوان تزیین بهکار برده است، بلکه از این هنر ارزشمند همانند عایقی کاملا امن و قابلاعتماد بهره گرفته است.
آجرهای لعابدار مسجد از سه رنگ مشکی، آبی تیره و فیروزهای تشکیل شده است و میتوان این تزیینات را در سنندج منحصربهفرد و کمنظیر دانست؛ چراکه در نمای هیچ بنا و سازه دیگری بهاندازه مسجد دارالاحسان این وسعت از تزیینات آجری با آجرهای لعابدار مشاهده نمیشود.
آجرهای لعابدار مسجد از سه رنگ مشکی، آبی تیره و فیروزهای تشکیل شده است و میتوان این تزیینات را در سنندج منحصربهفرد و کمنظیر دانست؛ چراکه در نمای هیچ بنا و سازه دیگری بهاندازه مسجد دارالاحسان این وسعت از تزیینات آجری با آجرهای لعابدار مشاهده نمیشود.
نظر شما