قشم

قشم تا چند سال پیش یک مقصد حاشیه‌ای بود در حاشیه کیش که جنس‌های ارزان و گاه خاص‌تری داشت، اما حالا یک دهه است که ماجرا عوض شده است. تصاویر طبیعت تماشایی و جاذبه های گردشگری این مقصد دیدنی چنان فضای مجازی را تسخیر کرده که گاه قشم در جذب مسافر از کیش جلو می‌زند.

همان‌طور که می دانید جزیره قشم در جنوب کشورمان و در استان هرمزگان قرار دارد. این جزیره از یک سو به جزیره لارک و جزیره هنگام منتهی می شود و از سوی دیگر همسایه جزیره های ابوموسی و تنب بزرگ و کوچک  است. به جز اجناس خاص قشم باید به این نکته اشاره کرد که طبیعت زیبای جزیره قشم نیز بسیار خاص است.

معنای نام قشم

جزیره قشم در دوران ساسانیان ابرکاوان (Abarkāvān) نامیده می‌شد. در واقع واژه «کاوان»، که در زبان پارسی میانه به معنای «از تبار کاوه» است، به صورت یک اسم شخص در منابع یافته می‌شود. به نوشته اصطخری و ابن حوقل، ابرکاوان جزئی از کوره اردشیر خره استان فارس بود.

از دوره صفوی (۹۰۷-۱۱۴۸ ه‍. ق) به این سو، از این جزیره با نام «قِشْم»، یا به گویش سواحل‌نشینان «کِشم»، در منابع جغرافیایی و تاریخی یاد کرده‌اند. در میان عرب‌های منطقه، این جزیره به نام «جزیره‌الطویله» و در میان فارس‌ها به نام «جزیره‌ی دراز» معروف بوده است. برخی کیش را که اکنون نام جزیره دیگری در خلیج فارس است و آن را قیس می‌نامیدند، نام جزیره قشم دانسته‌اند و گفته‌اند چون شکل این جزیره شبیه تَرْکَش (یا تیردان) است آن را کیش که به این معناست، خوانده‌اند.

نگاهی به تاریخ قشم

قشم در اوایل عصر اسلامی، سرزمینی شکوفا و پررونق و برخوردار از شهری آباد و روستاهایی بسیار با کشتزارهایی پربار، درختان خرما و دیگر درختان میوه بود. شهر یک مرکز فعال دریانوردی – تجاری بود.

نزدیک به اواخر دوران اموی، این جزیره به پناهگاه خارجیان مبدل شده بود. در عصر یاقوت حموی (درگذشتهٔ ۱۲۲۹ م) جزیرهٔ قشم شکوه و آوازهٔ پیشین خود را به گستردگی از دست داده بود به‌طوری‌که هیچ‌کس نتوانسته بود به او جایگاه و موقعیت درست و دقیق جزیره را بگوید.

در حمله مغول به ایران، جزیره قشم به دست مغول‌ها افتاد ولی سرانجام به تصرف اتابکان فارس درآمد و دوباره اهمیت خاص خود را باز یافت. در دوران صفوی قشم یکی از نقاطی بود که صحنه نبرد ایرانیان و پرتغالی‌ها بود.

در ۱۹ ژانویه ۱۶۲۲ میلادی، در زمان شاه‌عباس صفوی، دولت ایران برای آزادسازی قشم اقدام کرد. امام قلی خان سردار شهیر ایرانی این جزیره را پس از سه روز محاصره آزاد کرد.

جغرافیا، اقلیم و آب هوا قشم

با وجود اینکه قشم جزو مناطق گرم و خشک کشورمان محسوب می شود، اما به علت محاصره توسط دریا رطوبت هوا در این جزیره به نسبت زیاد است. میانگین دمای سالانه این جزیره ۲۶ درجه سانتی گراد بوده و متوسط حداکثر و حداقل دمای این جزیره ۳۶ و ۱۸ درجه سانتی گراد اندازه گیری شده است. تابستان‌های قشم گرم و زمستان‌های آن مطبوع است.

قشم در پیج و خم تاریخ کهن و طبیعت جادویی

جزیره قشم به دلیل قدمت بسیار بالا و چند هزار ساله خود، از اماکن تاریخی لبریز است. از گورستان های باستانی گرفته تا آب انبارها و نیایشگاه ها، جزیره قشم بخش وسیعی از مناطق باستانی جنوب کشورمان را در خود جای داده است

نیایشگاه ناهید

اعتقاد اهالی منطقه براین است که اینجا نیایشگاه ناهید بوده، ناهید از نام "آناهید" گرفته شده است. ناهید یا آناهیتا در ایران باستان به معنی خدای آب ها و مکان مقدسی برای مردم آن زمان بوده است. نیایشگاه ناهید مکانی برای عبادت زرتشتیان بوده است.

مدرسه تاریخی کمالیه

مدرسه تاریخی کمالیه قشم در روستای بند حاج علی در غرب جزیره واقع شده است و نمونه ای از طرح معماری دوران اسلامی به حساب می‌آید. در این مدرسه دینی ۳۰۰ ساله کتاب های خطی و قدیمی مربوط به حدیث و فقه و مذاهب اسلامی برای بازدید موجود است.

بدون هیچ تردیدی سهم جزیره دیدنی قشم از جاذبه های زیبای طبیعی ایران بسیار قابل توجه است، به خصوص وقتی تعدد این جاذبه‌ها را با وسعت قشم مقایسه کنید. از سواحل درخشان و نقره ای، دره های تماشایی، غارهای اسرارآمیز و شگفت انگیز، جنگل های خوش منظره و دیدنی تا تنگه های جذاب و منحصر به فرد.

جزایر ناز قشم

جزایر ناز یکی از دیدنی‌ترین جزایر مجاور جزیره‌ی قشم به شمار می‌رود. فاصله‌ی این جزیره از قشم حدود ۲۲ کیلومتر است. این جزیره فاقد ساحل شنی است و اطراف آن با دیوارهای صخره‌ای احاطه شده است.

جزیره‌ی هنگام

هنگام خود به تنهایی یک جاذبه گردشگری درجه یک است. حضور دلفین‌ها در ساحل، نوعی آهوی خاص و زیبا به نام جبیر و خاردم مصری تنها بخشی از جاذبه‌های گردشگری هنگام هستند.

دره ستارگان

این دره در غرب روستای برکه خلف واقع شده است. دلیل نامگذاری این دره آن است که بومیان جزیره عقیده داشتند که ۲ میلیون سال پیش ستاره‌ای از آسمان به درون جزیره سقوط کرد و باعث خلق این دره شد.

سوغات قشم

سفر بدون خرید سوغات سفر نیست و دست خالی بازگشتن از قشم باعث می‌شود که هم خودتان پشیمان شوید هم عزیزان شما که انتظار سوغاتی دارند.

فرش و گلیم: گلیم بافی از صنایع دستی نقاط مختلف ایران است و هر جایی رنگ و بویی دارد. کافی است نگاهی به طرح و نقش گلیم ها و فرش های باکیفیت بازارهای قشم بیندازید تا مهارت و هنر خارق العاده ساکنان جنوبی ایران را کشف کنید.

صنایع دستی حصیری: وجود نخل در مناطق جنوبی ایران موجب شده که بسیاری از ساکنان این شهرها به حرفه حصیربافی روی آورند و فروش صنایع دستی حصیری در این مناطق رونق یابد. هر چیز حصیری جالبی که بخواهید در جنوب پیدا می‌شود.

پوشاک محلی: چنانچه در فصول گرم سال با خرید بلیط هواپیما قشم به این جزیره سفر کنید، بهترین کار برای تحمل هوای گرم این خطه از کشورمان، پوشیدن پوشاک محلی جنوبی هاست. این لباس های نخی که طراحی بسیار جالب و جنس نسبتا خوبی دارند، نه تنها احساس خنکی به شما می دهند، بلکه سوغات ارزشمندی در سفر به قشم محسوب می شوند.

ادویه: یک جنوب است و یک سبد بزرگ از ادویه‌هایی که بوی جنوب ایران، پاکستان و هند را می‌دهد. بد نیست به ادویه فروشی های جزیره قشم سری بزنید و برخی از ادویه های تند جنوبی را بخرید.

چگونه به قشم سفر کنیم؟

دهه‌های قبل سفر به قشم تنها با شناور و لنج ممکن بود، اما حالا اینطور نیست. سفر هوایی به قشم که راحت ترین و سریع ترین راه دسترسی به این جزیره دیدنی و دل انگیز محسوب می شود، با هزینه ای نه چندان گزاف و در اندک زمانی توسط ایرلاین های مختلفی نظیر ماهان، تابان، ایران ایرتور، ایران ایر و قشم ایر صورت می گیرد.

اگر در تهران سکونت دارید، به راحتی با رزرو بلیت قطار تهران-قشم (بندرعباس) می توانید پس از حدود ۱۹ ساعت به این جزیره برسید. اگر به ماشین سواری علاقه دارید برای دسترسی به جزیره قشم نخست باید به بندرعباس بروید. پس از دسترسی به بندر عباس، باید مسیری حدود ۷۰ کیلومتر را طی کنید و وارد بندر پل شوید. از بندر پل باید با استفاده از شناور مسیر بندرعباس-قشم را در مدت زمانی حدود ۲۰ دقیقه طی کنید تا به جزیره قشم برسید.