به گزارش سلام نو، سوال: اگر زنی در یک بازه زمانی با دو مرد صیغه‌ی محضری کرده باشد چه حکمی دارد و از نظر قانون چه مجازاتی برای آن زن تعیین می‌شود؟
موضوع مورد پرسش از دو جنبه شرعی و حقوقی قابل بررسی است:
الف. دیدگاه شرع: این زن از نظر شرعی مرتکب حرام شده و اگر با مرد دوم، رابطه جنسی برقرار کرده باشد، زناکار محسوب شده که بنابر نظر اکثر فقها – علاوه بر اجرای حد شرعی – بر آن مرد حرام ابدی می‌شود.
ب. از نگاه قانون و حقوق: از دیدگاه قانون و حقوق، کارهای افراد در دو جنبه حقوقی و کیفری مورد بررسی قرار می‌گیرد که قانون مدنی عهده‌دار بیان احکام از جهت صحت و بطلان و حرمت و حلیت است. و قانون مجازات، عهده‌دار بیان احکام کیفری و مقدار و نوع مجازات و… ، است.
از این‌رو ماده ۱۰۵۰ قانون مدنی نسبت به صحت و بطلان چنین عقد و حکم حرمت آن سخن گفته و چنین مقرر داشته: «هر کس زن شوهردار را با علم به وجود علقه زوجیت و حرمت نکاح و یا زنی را که در عده طلاق یا در عده وفات است با علم به عده و حرمت نکاح برای خود عقد کند عقد باطل و آن زن مطلقاٌ بر آن شخص حرام مۆبد می‌شود».
حکم کیفری زنی که با داشتن شوهر عقد می کند چیست؟
اما حکم کیفری و مجازات این زن که با داشتن شوهر، خود را به عقد شخص دیگر در آورده مطابق ماده ۶۴۴ قانون تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده، حبس از شش ماه تا دو سال و یا از سه تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی محکوم می‌باشد.
همچنین کسی که او را برای مرد دوم عقد کرده اگر عالم به شوهردار بودن یا در عده بودن زن بود، به استناد ماده ۶۴۳، همان قانون به حبس از شش ماه تا سه سال یا از سه میلیون تا هیجده میلیون ریال جزای نقدی و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌شود و اگر دارای دفتر ازدواج و طلاق یا اسناد رسمی باشد برای همیشه از تصدی دفتر ممنوع خواهد گردید.
حال اگر این زن با شخص دوم، رابطه جنسی برقرار کرده باشد، مجازاتش در ماده ۲۲۵ و ۲۳۰ قانون مجازات بیان گردیده که در صورت محصنه بودن زن در حال زنا، به استناد ماده ۲۲۵ قانون مجازات اسلامی؛ مجازاتش رجم و در صورت عدم امکان اجرای رجم با پیشنهاد دادگاه صادر کننده حکم قطعی و موافقت رئیس قوه قضائیه چنانچه جرم با بینه ثابت شده باشد، موجب اعدام زانی محصن و زانیه محصنه است و در غیر اینصورت موجب صد ضربه شلاق برای هر یک می‌باشد. و اگر زنایش محصنه نباشند، به استناد ماده ۲۳۰ قانون مجازات اسلامی، مجازاتش صد ضربه شلاق است.
شرایط ازدواج موقت
از نظر اسلام ازدواج چه دائم و چه موقت امری اختیاری بوده و حتماً باید با رضایت طرفین (زن و مرد) باشد. ازدواج موقت به ازدواجی گفته می شود که بین زن و مردی که هیچ مانعی از ازدواج نداشته باشند و با رضایت طرفین، همراه مهر معین تا زمان مشخصی عقد ازدواج بسته شود. این نکاح طلاق ندارد و زن و شوهر با اتمام وقت خود به خود از هم جدا می شوند.
از نظر اسلام صحت ازدواج دایم و موقت دارای شرایطی است، ما در اینجا بعضی از آنها را ذکر می کنیم:
۱٫ خواندن صیغه عقد (تنها راضی بودن زن و مرد کافی نیست بلکه به همراه انشاء الفاظ خاص باشد).
۲٫ به احتیاط واجب صیغه عقد باید به عربی صحیح خوانده شود. و اگر خود مرد و زن نتوانند صیغه را به عربی صحیح بخوانند به هر لفظی که صیغه را بخوانند صحیح است، و لازم هم نیست که وکیل بگیرند اما باید لفظی بگویند که معنای “زوّجت” و “قبلت” را بفهماند.
۳٫ تعیین مهریه و نام بردن آن در موقع عقد.
۴٫ کسی که صیغه را می خواند بالغ و عاقل باشد.
۵٫ دختری که به حد بلوغ رسیده و رشیده است یعنی مصلحت خود را تشخیص می دهد اگر بخواهد شوهر کند چنانچه باکره باشد باید از پدر یا جد پدری خود اجازه بگیرد، ولی اگر باکره نباشد در صورتی که بکارتش بوسیله شوهر کردن از بین رفته باشد اجازه پدر و جد لازم نیست.
احکام عقد موقت چیست؟
۶٫ زن در زمان اجرای عقد موقت، به عقد دائم یا موقت در حباله نکاح کس دیگری درنیامده باشد (همسر شخص دیگری نباشد) و نیز در حال عده عقد دائم یا موقت فرد دیگری نباشد.
۷٫ زن و مرد به ازدواج راضی باشند و از روی اجبار و اکراه وادار به ازدواج نشده باشند.
۸٫ همچنین زن هنگامی که می خواهد به عقد مردی در آید، اگر قبلا در عقد دیگری بوده و طلاق گرفته یا مدت عقد موقتش به سر آمده، مدت عده ی خود را نیز گذرانده باشد.
۹٫ شرط دیگر آن است که زن زمانی که در عقد دیگری بوده، با مردی که قصد دارد در آینده با او ازدواج کند، زنا نکرده باشد؛ زیرا اگر مردی با زن شوهرداری زنا کند برای همیشه آن زن بر او حرام می شود.
بنا براین از نظر اسلام ازدواج چه دائم و چه موقت حتماً باید با رضایت طرفین (زن و مرد) باشد و اگر زن یا دختری درخواست مردی را برای ازدواج موقت رد کند مرتکب گناهی نشده است.
احکام صیغه موقت چیست؟
وضعیت عده در ازدواج موقت با ازدواج دائم متفاوت است. مطابق ماده ی ۱۱۵۲ عده ی فسخ نکاح و بذل مدت و انقضاء آن در مورد نکاح منقطع در زن غیر باردار دو طهر (دو عادت ماهانه) است مگر اینکه زن با اقتضای سن ، عادت زنانگی نبیند که در این صورت ۴۵ روز است . عده طلاق و فسخ نکاح و بذل مدت و انقضاء آن در مورد زن حامله٬ تا زمان وضع حمل است . زن یائسه و زنی که با همسر خود نزدیکی نداشته نیازی به نگاه داشتن عده ی انقضا یا بذل مدت و فسخ نکاح ندارد اما عده ی وفات٬ در همه ی موارد باید رعایت شود.
مطابق ماده ی ۱۱۵۴ «عده وفات چه در دائم و چه در منقطع ٬ در هر حال چهار ماه و ده روز است مگر اینکه زن حامل باشد که در این صورت عده وفات تا موقع وضع حمل است مشروط بر اینکه فاصله بین فوت شوهر و وضع حمل از چهار ماه و ده روز بیشتر باشد و الا مدت عده همان چهار ماه و ده روز خواهد بود.
تعدد زوجین و الزامات مذهب در صیغه موقت
- ازدواج زن با مرد غیرمسلمان، غیرممکن است.
- ازدواج مرد نیز با زن ناصبی و مشرک، غیرممکن ولی با اهل کتاب بلامانع است.
- ازدواج زن در یک زمان تنها با یک مرد امکان پذیر است. اما محدودیتی برای مرد در ازدواج موقت وجود ندارد.(در ازدواج دائم مرد تنها مجاز به ازدواج با 4 زن می باشد.)
نکاتی راجع به ازدواج موقت
- مدت عقد باید معین شود. در غیر اینصورت عقد باطل خواهد شد.
- تاریخ ابتدا و انتهای عقد باید مشخص باشد.
- رضایت کامل طرفین برای انجام عقد ضروری است.
- بالغ بودن طرفین عقد
- اجازه پدر یا جد پدری برای دختر
- در صورت امتناع غیرموجه پدر از دادن اجازه، دختر می تواند از دادگاه مدنی درخواست اجازه ازدواج کند.
- تعیین مهریه
- مجرد بودن زن(زن در آن واحد تنها می تواند یک شوهر داشته باشد.)
- زن نباید در زمان عده نباشد.
- زن و مرد قبل از عقد با هم زنا نکرده باشند.
- خواندن صیغه محرمیت توسط عاقد یا خود مرد و زن
موارد فسخ ازدواج موقت چیست؟
فسخ نکاح در عقد دائم و موقت حدودا یکسان است.
- فوت یکی از طرفین
- بخشش مدت باقیمانده صیغه از جانب شوهر
- انقضای مدت معین شده
- جنون هر یک از زوجین
- در صورت وجود عیوب زیر در مرد، زن حق فسخ عقد را خواهد داشت.
- خصا (از کار افتادن بیضه ها)
- عنن (ناتوانی در برقراری رابطه جنسی)
- مقطوع بودن آلت تناسلی (به اندازه‌ای که قادر به برقراری رابطه زناشویی نباشد.)
- در صورت وجود عیوب زیر در زن، مرد حق فسخ عقد را خواهد داشت.
- قرن (وجود استخوانی زائد در دستگاه تناسلی و جنسی زن، که مانع از برقراری رابطه جنسی می‌شود.)
- جذام
- برص(پیسی)
- افضا (یکی بودن مجرای تناسلی و مجرای دفع ادرار)
- زمین گیری
- نابینایی هر دو چشم
عده در ازدواج موقت
- در صورت اتمام مدت عقد: زن غیر باردار دو طهر (2 عادت ماهانه) / زن یائسه 45 روز / زن باردار تا زمان وضع حمل
- در صورت وفات زوج: زن غیر باردار: 4 ماه و 10 روز / زن باردار تا زمان وضع حمل
مهریه در عقد موقت
برخلاف نکاح دائم عدم تعیین مهر در عقد موقت موجب بطلان عقد می شود. پرداخت مهریه در عقد موقت به زن الزامی است و این حق از وی ساقط نمی شود. حتی در صورتی که:
- زن فوت شود. (ورثه زن می توانند مهریه را مطالبه کنند.)
- شوهرش هرگز با وی نزدیکی نکند.(نصف مهریه به زن تعلق می گیرد.)
- مرد باقی مدت عقد را ببخشد.
مگر اینکه زن مهریه خود را ببخشد. برای مثال چنانچه زن مایل به جدایی از مرد، پیش از اتمام مدت صیغه باشد؛ می تواند با بخشیدن مهریه خود رضایت مرد را مبنی بر بذل باقی مدت صیغه جلب نماید. برای وصول مهریه در عقد موقتی که در دفاتر ازدواج ثبت نشده باشد، باید به دادگاه مراجعه کرده و و با ادله قابل استناد ازدواج موقت خود را ثابت کرده و دادخواست مطالبه مهریه نماید. در صورت اثبات ادعای وی، دو حالت پیش می آید:
1.چنانچه مبلغ مهریه کمتر از 200 میلیون ریال باشد، دادخواست مطالبه را باید به شورای حل اختلاف ارائه نمود.
- ولی اگر مبلغ مهریه بیشتر از 200 میلیون ریال باشد، دادگاه خانواده به دادخواست رسیدگی خواهد کرد.
متن صیغه محرمیت
صیغه موقت می‌تواند توسط هر یک از زوجین یا توسط شخص ثالث جاری شود.
اگر زن صیغه موقت را بخواند، باید بگوید:
زَوَّجتُکَ نَفسِی فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهرِالمَعلُوم(من خودم را به همسری تو در آوردم با مدت معین و با مهر معین)
مرد در جواب بگوید: قَبِلتُ(قبول کردم)
ولی اگر مرد صیغه موقت را بخواند، باید بگوید: زَوَّجتُ مُوَکِّلَتِی نَفسِی، فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهر المَعلُوم(من موکلم را به ازدواج خود در آوردم در مدت و مهر مشخص شده)
دوباره مرد می‌گوید: قَبِلتُ التَّزویج(قبول کردم این ازدواج را)
آیا می‌شود دختر باکره را صیغه کرد؟
در این خصوص باید گفت دختر باکره رشیده را باید با اجازه پدر یا جد پدری وی صیغه نمود. در صورتی که دسترسی به هیچ یک از آن ها وجود نداشته باشد بدون اجازه پدر صیغه قابل اجراست. در صورتی که دختر قبلا ازدواج کرده باشد و بکارت او به واسطه شوهر از بین رفته باشد در این صورت به اجازه پدر و جد پدری نیازی نیست. اما در صورتی که بکارت وی به واسطه زنا از بین رفته است اجازه پدر احتیاط واجب است.
آیا پدر یا جد پدری می توانند صیغه جاری نمایند؟
پدر می تواند برای دختر یا پسر نابالغ خود را صیغه موقت جاری کند. اگر پدری دختر نابالغ خود را که از او خبری ندارد صیغه کند در صورتی که نداند او مرده است یا زنده و یا کجا زندگی می کند، برحسب ظاهر محرم بودن صورت می پذیرد . اگر معلوم شود دختر در زمان عقد زنده نبوده است عقد باطل است.
نظر شهید مطهری در مورد ازدواج موقت
شهید مطهری در باب ازدواج موقت می فرمایند: در واقع مسأله ازدواج موقت هم اگر انسان خوب دقت کند، معلوم است که برای یک حالت ضروری است.این که اسلام ازدواج موقت را اجازه داده، نه برای شهوت رانی یک عده افرادی است که یک زن دارند و گاهی دو و سه و حتی چهار زن دارند و برای تنوع دنبال ازدواج موقت می‌روند که به ثواب نائل بشویم! نه، برای اینها ثواب ندارد، گناه هم دارد.
بهترین وکیل خانواده برای نکاح موقت
پرونده‌های خانواده نیاز به بهترین وکیل خانواده و نکاح موقت دارد. بنابراین باید وکیل متخصص نکاح موقت را شناسایی کرده تا به شما عزیزی که درگیر پرونده خانواده هستید کمک کند. چنانچه نمی‌دانید چگونه از حقتان دفاع کنید و یا اطلاعی ندارید که در شهرتان وکیل متخصص خانواده چه شخصی است، می‌توانید در هر شهری که هستید از دادگاه خانواده برای گرفتن بهترین وکیل خانواده کمک بخواهید.
نظر شما