با آداب و فرهنگ مردمان بوشهر بیشتر آشنا شوید

سلام نو _ سرویس گردشگری: هر شهری دارای فرهنگ و آداب و رسوم منحصر به فرد خود است. بوشهر نیز با قدمتی طولانی و فرهنگی غنی از این قاعده مستثنی نیست و اهالی آن برای برگزاری آیین ها و مراسم های مختلف آداب و رسوم خاصی دارند. امروزه بعضی از آیین های سنتی به طور کامل از بین رفته و یا به صورت پراکنده در روستاهای بوشهر اجرا می شود. آیین های استان بوشهر شامل مراسم های محلی، مذهبی و ملی است.

فرهنگ جالب و دوست داشتنی بوشهر

آداب و رسوم

آنچه مربوط به پیش از اسلام (ایران باستان) بوده و به تاریخ و فرهنگ ایران باستان برمی گردد، شامل موارد زیر است : مراسم باران خواهی (یا دعای باران)، تقدس بعضی از درختان، انجام کارهای تعاونی گروهی، برگزاری مجالس ترحیم مردگان یعنی مجلس سه روزه و هفته و چهلم و سالگرد آنان و مراسم ساروج کوبی.

آنچه در دوره اسلامی (ایران پس از اسلام ) درمیان مردم متداول گردیده ، شامل این موارد دیگر است: مراسم نیمه براتی، نان پوشی، معالجه بیماران، عزایم نشینی، تابه گرمک، نظر در آوردن، دم دم سحری و مراسم گلی گوشو ( گره گشو، گره گشایی).

خیام خوانی

خیام خوانی در مراسم عروسی جای ویژه خود را دارد. خواندن رباعیات خیام یا هر رباعی دیگر که رنگ و بوی رباعیات خیامی دارد، توسط یکی از خراباتیان به کار گرفته شده و گاهی همنوایی “نی ” (نی فلوت) با آن ، محفل عروسی را گرمی دیگر می بخشد. خیام خوانی ، تنها در مراسم عروسی معمول نیست. در هر بزم شادمانی دیگر مثل ختنه سورانی نیز به کار می گیرند.

زبان و گویش

مردم این استان به زبان فارسی وبا گویش محلی تکلم می کنند. لهجه ها در روستا ها بیشتر از شهرها تنوع دارد . برخی از اهالی « جزیره شیف» وبنادر کنگان ، علویه نیز به زبان عربی صحبت می کنند. لحجه های فارسی به گویش بردستانی، دشتی، تنگستانی وکازرونی دراستان بوشهر رواج دارد این لحجه ها کاملا با لحجه های شمال سرزمین فارس مانند لحجه های لری ، فارسی وسیوندی ارتباط دارد . زبان های مردم سواحل خلیج فارس وجزایر آن بازمانده های گویش شبانکاره ای، بلوچی، کردی، ترکمنی، وبرخی از واژ ه های انگلیسی، هلندی، پرتقالی، هندی، عربی، وترکمنی است ولی استخوان بندی و ریشه آن فارسی است .

اقلیت های دینی بوشهر

از گذشته تاکنون به دلیل موقعیت بوشهر همواره اقلیت های مذهبی گوناگونی همچون یهودیان، مسیحیان و ادیان دیگر به این استان مهاجرت می کردند. امروزه نیز این اقلیت ها در بعضی نقاط بوشهر زندگی می کنند. آن ها به راحتی و بدون ممنوعیت جشن های مذهبی خود را برگزار کرده و همواره مورد احترام سایر مردم هستند.

جشن‌های خارق‌العاده در فرهنگ بوشهر

عید تلخیکا در روز عید فطر

عید تلخیکا که آن را با نام عید مرده ها نیز می شناسند از آیین های سنتی بوشهر می باشد. در روز عید تلخیکا، کسانی که یکی از اعضای خانواده‌شان فوت کرده مراسمی در خانه برگزار می کنند و مردم برای عرض تسلیت به منزل آن ها می روند. هنگام سحر بعد از اینکه اذان صبح روز عید فطر گفته شد، به قبرستان رفته و بر سر مزار مرده های خود سفره ای از اطعام پهن می کنند و هنگام بازگشت از قبرستان نماز عید فطر را برگزار می کنند.

جشن نوروز

از مراسم های اصلی مردم بوشهر در هنگام عید نوروز تهیه سفره هفت سین، کاشت سبزه، خرید لباس نو، خانه تکانی، زیارت اهل قبور، پختن نان محلی، سیزده به در و مانند دیگر اقوام ایرانی عیدی دادن و دید و بازدید می باشد.جشن نوروز مهم ترین جشن ایرانی هاست. مردم بوشهر نیز این عید را به نحو احسن برپا می کنند و ابتدای سال خورشیدی را جشن می گیرند. آن ها چند روز قبل از تحویل سال نو، شیرینی های محلی به نام شیرین بیب‌گلی و شیرینی قراپیچ تهیه می کنند تا به وسیله این شیرینی ها از مهمانان پذیرایی کنند.

مراسم چهارشنبه سوری

مراسم چهارشنبه سوری از آداب و رسوم دیرینه مردم بوشهر است. بوشهری‌ها اعتقاد دارند که در روزهای پایانی سال، 1999 بلا و مصیبت نازل می شود که 999 بلا در شب چهارشنبه سوری است. به همین خاطر طبق رسمی دیرینه در این شب نباید هیچکس شخص دیگری را مورد نفرین قرار دهد یا سخن ناروایی گفته بگوید. آنها در این شب با شکستن کوزه ای قضا و بلاها را از خود و خانواده دور می سازند. از دیگر آیین های شب چهارشنبه سوری مراسم لیوا یا مراسم زار می باشد.

این مراسم ریشه ای آفریقایی دارد و ظاهرا از حبشه وارد بوشهر شده است. در این مراسم که برای فرد بیمار برگزار می شود، زنان و مردان با پوشیدن لباس های مخصوص و زدن عطری خاص خود را آماده می کنند. طبق این رسم، از هفت روز قبل معجونی از گیاهان زعفران، گیاه زبان جوجخ، ریحان، کندرک، هل، گشنه و جوز تهیه می کنند و مقداری از آن را به دهان بیمار ریخته و باقی آن را بر بدنش می مالند. در این رسم بوشهری بیمار اگر مرد باشد او را به دور از چشم زنان و یا اگر زن باشد به دور از چشم مردان نگهداری می کنند و بعد از اینکه از بیماری رها شد، باید همیشه لباس سفید و تمیز بپوشد و همواره معطر باشد و هیچ کار خلافی انجام ندهد.