فضاهای موجود و بناهای ناموجود کاخ گلستان

سلام نو _ سرویس گردشگری: کاخ گلستان به دلیل زیبایی خارق العاده ای که دارد، بازدید از آن میتواند یکی از بهترین گزینه ها در تعطیلات آخر هفتتان باشد. در واقع با بازدید از این بنای دیدنی می توانید به گذشته سفر کنید و در تاریخ قدم بزنید. در ادامه به تعدادی از فضاهای قابل بازدید و بناهای ناموجود در کاخ گلستان می‌پردازیم.

چند فضای دیدنی و موجود در کاخ گلستان

محوطه مجموعه

شامل درختان سر به فلک کشیده و استخر و فواره‌ها است و محل مناسبی برای عکاسی است. قبل از آنکه وارد ساختمان‌ها شوید، حتما از دور تا دور این مجموعه لذت ببرید. بازارچه کوچکی نیز در نزدیکی در ورودی وجود دارد که مشغول فروش صنایع دستی هستند. برای ورود به محوطه مجموعه گلستان باید بلیط تهیه کنید و در نظر داشته باشید که برای ورود به هر یک از ساختمان‌ها نیز باید بلیط جداگانه ای تهیه کنید.

شمس العماره

با اینکه بازدید از بناها ترتیب خاصی ندارند اما بهتر است در ابتدا به شمس العماره بروید که قبلا به عنوان نماد پایتخت به شمار می‌رفت.

این بنای مرتفع جزو شاخص‌ترین بناهای کاخ گلستان است. شکل این ساختمان بر اساس الگوی ساختمان‌های فرنگ است که از ناصرالدین شاه به یادگار مانده است.

این ساختمان از جهت بلندی، تزیینات و طراحی بسیار زیبا بوده و دارای ۵ طبقه جزو بلندترین ساختمان‌های تهران بوده است. شمس العماره اولین ساختمان از جنس فلز است. داخل ساختمان نیز آینه کاری‌ها و نقاشی‌ها و گچ بری‌های زیبایی خواهید دید.

ایوان تخت مرمر

این ایوان که دارالاماره یا دیوانخانه نام دارد و ساخت آن به دوران کریم خان زند برمی‌گردد و در دوران قاجار نیز محل شادی شاهان بوده است. این ایوان با گچ بری، سنگ تراشی، خاتم کاری، آینه کاری و منبت و مشبک بسیار چشم نواز است.

تخت مرمر

تخت مرمرین توسط حجاران و سنگ تراشان معروف اصفهانی ساخته شده و در ایوان نصب گردیده است. در ساخت این تخت از ۶۵ قطعه مرمر بزرگ و کوچک استفاده شده است.

سنگ مزار ناصرالدین شاه هم به کاخ گلستان منتقل شده است. عکس ناصرالدین شاه در اندازه طبیعی با شمشیری در دست وجود دارد. اتاق موزه در ضلع شمال غربی باغ گلستان جزو نخستین موزه سلطنتی و دولتی ایران توسط ناصرالدین شاه ساخته شده است.

بعدها اتاق موزه با عنوان تالار سلام مشهور شد و مراسم تاجگذاری پهلوی نیز در این اتاق انجام گرفت. تالار آینه نیز در غرب تالار سلام قرار گرفته و شامل تابلوی رنگ و روغن بزرگی است. ساخت و تزئین این تالار چندین سال طول کشید. تالار ظروف هم شامل هدایای سلاطین اروپایی به شاهان قاجار است. عمارت بادگیر که در ضلع جنوبی باغ گلستان قرار دارد، در زمان فتحعلی شاه ساخته شده، اما در زمان ناصرالدین شاه تغییراتی انجام گرفته و به شکل امروزی درآمده است.

علاوه بر لذت بردن از این مجموعه خوب است بدانید کاخ گلستان دارای امکانات رفاهی و گردشگری مانند چایخانه، عکاسی به سبک قاجاری، سرویس بهداشتی و نمازخانه است.

بناهایی که دیگر در کاخ گلستان وجود ندارند

در گذشته بناهای متعددی در کاخ گلستان وجود داشت که بر اثر تغییرات بسیاری که در این مجموعه در طی دوره های مختلف افتاد، این بنا ها تخریب شد که از جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:

عمارت خروجی

در گذشته در قسمت شمالی عمارت شمس العماره عمارتی بزرگ به نام عمارت خروجی وجود داشت که این عمارت باغ گلستان را به دو قسمت تقسیم می کرد. ساخت این عمارت از زمان آقا محمد خان تا زمان فتحعلی شاه قاجار به طول انجامید و از بخش هایی چون اتاق موزه، صندوق خانه، تالار آینه گلستان و رخت دار خانه سلطنتی تشکیل می شد.

خوب است بدانید که در زمان ناصر الدین شاه این بنا به با هدف ساخت موزه ای به شکل موزه های اروپایی تخریب شد و بعد ها در زمان سلطنت پهلوی اول استخری بزرگ در جای آن احداث شد. هم چنین گفته می شود که نام کاخ گلستان از روی یکی از تالار های این عمارت به نام گلستان گرفته شده است.

تکیه دولت

در سال 1284 هجری قمری به فرمان ناصرالدین شاه با هزینه ای بالغ بر 300 هزار تومان بنای تکیه دولت ساخته شد که ساخته این بنا حدود پنج سال به طول انجامید. خوب است بدانید این بنا در ضلع جنوب شرقی گلستان و جنوب غرب عمارت شمس العماره قرار داشت و به دلیل تفاوتی که با تمام تکیه های آن زمان داشت، بسیار مورد توجه قرار داشت.

نمای بیرونی این تکیه دولت به شکل منشوری هشت ضلعی بود که داخل آن شبیه به یک استوانه بود و از سه ورودی برای آقایان، بانوان و پادشاه تشکیل می شد.

لازم است بدانید که پس از انقلاب مشروطه به دلیل تاثیری فرهنگ غرب بر روی ایران، این تکیه دیگر رونق و ارزش خود را از دست داده بود و این تکیه به عنوان بزرگ ترین نمایش خانه کشور محسوب میشد، سال ها متروکه ماند که در نهایت در سال 1325 این تکیه با هدف ساخت یک شعبه بانک ملی تخریب شد.

اندرون و خوابگاه ناصری

همان طور که ممکن است بدانید ناصر الدین شاه تغییرات بسیاری را در مجموعه گلستان ایجاد کرد که یکی از این تغییرات گسترش عمارت اندرون بود.

در واقع این عمارت از روی بنای کاخ دولمه سلطان عثمانی ساخته شده بود و به عنوان خوابگاه ناصری شناخته می شد. اما در زمان پهلوی این بنا برای از بین بردن نشانه شهوت رانی، و ساخت ساختمان وزرات دارایی تخریب شد.