سلام نو _ سرویس گردشگری: سلجوقیان با داشتن وزیران فاخر ایرانی مانند خواجه نظام‌الملک از حکوت‌هایی بودند که پس از اسلام بر پهناورترین سرزمین حکومت می‌کردند و همین امر نشان‌دهنده قدرت و عظمت پادشاهان سلجوقی می‌باشد. یکی از بناهایی که در این زمان ساخته‌شده برج طغرل است. برج طغرل تنها یکی از آثار ارزشمند تهران است که در فاصله نه چندان دور در شهر ری و در نزدیکی آرامگاه ابن بابویه قرار گرفته است. این برج به دلیل سبک معماری و قدمت تاریخی‌اش سالانه گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند.
معماری فوق‌العاده دیدنی برج طغرل
برج طغرل تهران با قدمتی حدود ۹ قرن یکی از شاهکارهای معماری در زمان سلجوقیان است. محوطه‌ای که برج در آن قرار گرفته است دارای دو درب چوبی است که با گل میخ‌های آهنی تزئین شده‌اند. با ورود از درب اصلی این مجموعه، طاق‌های آجری زیبایی را میبینید که اگرچه برای عصر معاصر هستند اما سعی شده با معماری این بنا همخوانی داشته باشند؛ بعد از عبور از آن قدم در گذرگاهی می‌گذارید که به زیبایی هرچه تمام‌تر گل‌آرایی و نورپردازی شده است.
در انتهای این گذرگاه برجی قرار دارد که بعد از گذشت حدود ۹۰۰ سال هنوز پابرجاست. در بالای این برج گنبدی وجود داشت که متاسفانه امروزه خبری از آن نیست. اگر از بالا به این برج نگاه کنید متوجه خواهید شد، بدنه برج با مهارت خاصی به صورت ستاره چند پر ساخته شده است؛ به صورتی که با طلوع خورشید از سمت شرق به ترتیب یکی از کنگره‌ها توسط نورآفتاب روشن می‌شود از این رو در گذشته از برج طغرل همانند یک ساعت آفتابی بزرگ برای تشخیص زمان استفاده می‌شد تا برای تمام افراد شهر قابل دیدن باشد.
در دو طرف این برج، دو سر در جنوب و شمال وجود دارد که به صورت قرینه روبه‌روی یکدیگر و بر روی نصف‌والنهار قرار گرفته‌اند. این سردرها، قوسی‌ها و همچنین فضاهای تو خالی همگی دلیلی بر استقامت این برج هستند.
کاربری درجه یک برج طغرل
شاید بتوان گفت که یکی از جذابیت‌های برج طغرل، این است که هنوز با گذشت نزدیک به ۹ قرن از تولد این سازه، کاربری آن مشخص نیست و نظریه‌های مختلفی در این مورد مطرح می‌شود:
آرامگاه
اولین کاربری که برای این بنا درنظر گرفته می‌شود مقبره است. عده‌ای می‌گویند موسس و نخستین پادشاه سلجوقی، طغرل بیک، در این برج آرمیده و به همین دلیل نام این سازه، برج طغرل است. هر چند امروز نشانی از این ادعا در برج دیده نمی‌شود. براساس آنچه در مجمل التواریخ صفحهٔ ۴۶۵ آمده و نظر مورخ ترکیه‌ای «فارق سومر»، طغرل در اینجا دفن شده است. عده‌ای دیگر این مکان را محل دفن خلیل سلطان از فرزندان تیمور لنگ و همسر او شادالملک در قرن پانزدهم و گروهی هم این بنا را منتسب به فخرالدوله دیلمی می‌دانند.
ساعت آفتابی
عده‌ای با توجه به نشانه‌های مختلفی که در این بنا وجود دارد آن را یک ساعت آفتابی می‌دانند. اگر از بالا به این برج نگاه کنید متوجه خواهید شد بدنه برج با مهارت خاصی به صورت ستاره چند پَر ساخته شده است به صورتی که با طلوع خورشید از سمت شرق به ترتیب، کنگره‌ها توسط نور آفتاب روشن می‌شوند. از این رو در گذشته از برج طغرل همانند یک ساعت آفتابی بزرگ برای تشخیص زمان استفاده می‌شده است به طوری‌که برای تمام افراد شهر قابل دیدن باشد.
در دو طرف این برج دو سردر جنوبی و شمالی وجود دارد که به صورت قرینه روبه‌روی یکدیگر و روی نصف‌النهار قرار گرفته‌اند. این برج دارای ۲۴ کنگره دور تا دور بناست، یک ساعت پس از طلوع آفتاب یک کنگره، دو ساعت پس از طلوع آفتاب دو کنگره به همین ترتیب کنگره‌ها روشن می‌شوند تا زمانی که خورشید روی نصف النهار منطقه قرار می‌گیرد که این بیشترین ارتفاع آن از افق است؛ درست بالای سردر جنوبی برج و هنگام اذان ظهر را نشان می‌دهد.
از ظهر به بعد کم‌کم کنگره‌های غرب شروع به روشن شدن می‌کنند که تا غروب خورشید ادامه دارد. از روی کنگره‌های این برج و روشن شدن آنها توسط خورشید می‌توان گذر زمان را محاسبه و تعیین کرد. با غروب آفتاب ساعت با نور مهتاب کار می‌کند و تشخیص زمان در شب سخت‌تر شده و باید از علم ستاره‌شناسی بهره گرفت. در روزهای ابری ساعت از کار افتاده و باید منتظر آمدن خورشید شد.
فانوس
برخی دیگر اما معتقدند که این سازه یک فانوس راهنما بوده است. می‌گویند از آنجا که ری در مسیر جاده ابریشم قرار داشته از این برج برای راهنمایی مسافران استفاده می‌کردند.
روش کار هم به این صورت بوده که بالای برج آتش روشن می‌کردند تا به مسافران مسیر خراسان به ری راه درست را نشان دهند.
پژواک صدا (بلندگو)
نحوه معماری و سوراخ‌هایی که در برج تعبیه شده است باعث می‌شود اگر کسی در وسط برج قرار گیرد صدایش پخش شود؛ که ظاهرا از این ویژگی برای مجالس استفاده می‌شد تا صدایی رسا به گوش همگان برسد؛ سقف مخروطی که در گذشته بر روی این برج وجود داشته به این کارکرد کمک می‌کرده است. البته اکنون این فضاهای توخالی برج پذیرای پرندگان است.
تعیین برج (ماه)
گذشتگان از طریق سایه‌های که روی دیوار بنا می‌اُفتاد و با توجه به دریچه‌های گذر نور می‌توانستند برجی را که خورشید در آن قرار داشت تشخیص دهند. ارتفاع خورشید در هر برجی متفاوت است و از اندازه‌گیری سایه و طرز تابش می‌توان روزها و برج‌ها را تشخیص داد.
نظر شما