سلام نو – سرویس گردشگری: پاسخ به این سوال مشخص است. کاخ گلستان، کاخی که یکی از قدیمی‌ترین، زیباترین و چشم‌نوازترین کاخ‌های به یادگار مانده از دوره قاجار و پهلوی است.
کاخ گلستان شامل مجموعه‌ای از بناهای تاریخی در استان تهران می‌شود که در زمان‌های مختلفی ساخته شده است. این کاخ به‌لحاظ معماری و ارزش آثار هنری و تاریخی‌اش، یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی کشور به شمار می‌رود که در طول سال، شاهد حضور گردشگران داخلی و خارجی است. کاخ مذکور از بخش‌های مختلفی همچون ایوان تخت مرمر، تالار سلام، تالار آینه، تالار سفره‌خانه، خلوت کریمخانی، تالار برلیان، عمارت بادگیر،شمس العماره، تالار الماس و کاخ ابیض تشکیل می‌شود. ایوان تخت مرمر و خلوت کریمخانی متعلق به دوران کریمخان زند، قدیمی‌ترین بناهای مجموعه گلستان هستند.
مجموعه فرهنگی و تاریخی گلستان به‌غیر از ساختمان‌های فوق که ذکر شد، از بخش‌های مختلفی نظیر کتابخانه نسخ خطی، مرکز اسناد تصویری، مرکز اسناد خطی، دفتر فنی، امور بین‌الملل، کتابخانه چاپی، امور فرهنگی، امور معرفی، واحد کودک و نوجوان، واحد دفتر حقوقی تشکیل می‌شود.
جاهای دیدنی متعددی در اطراف کاخ گلستان وجود دارد که از آن جمله می‌توان به بازار تهران، قهوه‌خانه حاج علی درویش، سبزه میدان، خیابان ناصرخسرو، سرای روشن، کوچه مروی و دارالفنون اشاره کرد.
کاخ گلستان کجاست؟
کاخ گلستان در تهران، خیابان پانزده خرداد، میدان ارگ قرار دارد. استفاده از مترو، بهترین راه دسترسی به کاخ گلستان است که برای این منظور باید در ایستگاه پانزده خرداد در خط یک مترو پیاده شوید و در ادامه به‌سمت شرق حرکت کنید تا حدودا پس از پنج دقیقه پیاده‌روی به میدان پانزده خرداد (میدان ارگ سابق) برسید و از طریق خیابان داور به ضلع شمالی این میدان بروید که ورودی کاخ گلستان در آنجا قرار دارد.
نگاهی مختصر به پیشینه کاخ گلستان؛ از قاجار تا پهلوی
دیرینگی ارگ سلطنتی تهران را شاید بتوان به ۶ ژوئیه ۱۴۰۴ م برابر با ۲۰ ذی الحجه ۸۰۶ ق و ۱۷ تیر ۷۸۳ ش؛ زمانی که کلاویخو فرستاده انریکه سوم پادشاه کاستیا به دیدار امیر تیمور گورکانی رهسپار شهر سمرقند گردیده بود و در تهران، خانه نماینده حکومت؛ باباشیخ سکنی می‌گزیند نسبت داد. بعدها در بخشی از سفرنامه پیترو دلاواله (چهارشنبه ۶ ژوئن ۱۶۱۷ م / ۲ جمادی الثانی ۱۰۲۶ ق / ۱۷ خرداد ۹۹۶ ش)، همچنین به نقل از سِر توماس هربرت جهانگرد و تاریخ‌دان انگلیسی (۱۶۲۸ م / ۱۰۳۷ ق / ۱۰۰۶ ش) از چهارباغ و چنارستانی در داخل حصار شاه تهماسبی و در زمان شاه عباس صفوی در تهران یاد شده‌است. اما بر اساس ارجاعاتی دقیق تر در متون تاریخی می‌توان سرآغاز ارگ سلطنتی را در زمان شاه سلیمان صفوی (۱۱۰۹–۱۰۷۸ق / ۱۰۷۶–۱۰۴۶ ش) با ساخت دیوانخانه‌ای در همان محدوده چنارستان شاه عباسی جستجو کرد.[۳] دیوانخانه ای که بعدها شاه سلطان حسین در آخرین سال سلطنت خود (۱۱۳۳ ق / ۱۱۰۰ ش) سفیر دولت عثمانی احمد دری افندی را به حضور پذیرفت. هر چند که امروزه دیگر از آن بنیان‌ها اثری در میان نیست و داشته‌های موجود کاخ گلستان از لحاظ دیرینگی محدود به بخشی از آثار و ابنیه دوران زندیه بوده (ساخت دیوانخانه ای مابین سالهای ۳–۱۱۷۲ ق / ۱۱۳۸–۱۱۳۷ ش) و فراتر از آن نمی‌رود.
اهمیت واقعی ارگ در دوران آقامحمدخان قاجار رنگ جدی‌تری به‌خود گرفت. وی در اواخر دوران زندیه و پس از مرگ کریمخان زند (۱۱۹۳ ق / ۱۱۵۸ ش) از بحران داخلی ایران استفاده نموده و بعد از غلبه بر لطفعلی‌خان زند در شعبان ۱۲۰۹ ق (۱۱۷۳ ش) به تهران برگشته و به نام پادشاه ایران تاجگذاری می‌کند.
این حرکت آقا محمد خان به اهمیت ارگ سلطنتی بیش از پیش افزوده و در عهد فتحعلی‌شاه هم به خاطر تاجگذاری وی در این شهر(۲۴ ربیع الاول ۱۲۱۲ ق / ۱۷۹۷ م در آستانه قرن ۱۹ و همزمان با ناپلئون بناپارت / ۲۶ شهریور ۱۱۷۶ ش) و هم به‌واسطه خیالات شکوهمند این پادشاه کاخ گلستان توسعه بیشتر و آراستگی بهتری را تجربه کرد.
در عهد ناصرالدین‌شاه (تاجگذاری جمعه ۲۱ ذی القعده ۱۲۶۴ ق / ۲۷ مهر ۱۲۲۷ ش) کاخ گلستان به‌واسطه مدت حکومت وی (قریب به ۵۰ سال) و دیدار او به عنوان اولین پادشاه ایران از اروپا در سه سفر خود به سالهای ۱۲۹۰، ۱۲۹۵ و ۱۳۰۶ ق (۱۲۵۲ و ۱۲۵۷ و ۱۲۶۷ ش) دستخوش تغییرات اساسی و متأثر از اروپا گردید.
اگر چه در دوران سه پادشاه آخر سلسله قاجار (مظفرالدین‌شاه، محمدعلی‌شاه و احمدشاه) تا انقراض این سلسله (۱۳ ربیع الثانی ۱۳۴۴ ق / ۹ آبان ماه ۱۳۰۴ ش) ارگ سلطنتی از لحاظ معماری تغییرات خاصی را به خود ندید ولی تاریخ آن با وقایع سیاسی فوق‌العاده مؤثری مانند انقلاب مشروطه و تبعات ناشی از آن توأم و عجین گردید که بخشی جدائی ناپذیر از حافظه تاریخی ملت ایران را تشکیل می‌دهد.
ارگ سلطنتی در سالهای پس‌از انقراض سلسله قاجار و به روی کار آمدن سلسله پهلوی شاهد تاجگذاری پهلوی اول (۴ اردیبهشت ۱۳۰۵ش / ۲۵ آوریل ۱۹۲۶ م) و پهلوی دوم (۴ آبان ۱۳۴۶ش / ۲۶ اکتبر ۱۹۶۷ م) و همچنین برخی از تغییرات و تصرفات در بافت خود بوده‌است. این مجموعه با در نظر گرفتن چنین پیشینه‌ای یکی از منحصر به‌فردترین مجموعه‌های تاریخی ایران می‌باشد، ثبت ملی کاخ گلستان - به شماره ۴۱۷ در ۱۱ بهمن ماه ۱۳۳۴ش(۱ فوریه ۱۹۵۶ م) - انجام شد و ثبت کاخ گلستان در فهرست میراث بشری از جانب یونسکو (یکشنبه ۲ تیرماه ۱۳۹۲ش / ۲۳ ژوئن ۲۰۱۳ م) نیز اشاره بر اهمیت تاریخ و فرهنگ و هنر این مجموعه است.
جذاب‌ترین قسمت‌های کاخ گلستان
محوطه مجموعه: شامل درختان سر به فلک کشیده و استخر و فواره‌ها است و محل مناسبی برای عکاسی است. قبل از آنکه وارد ساختمان‌ها شوید، حتما از دور تا دور این مجموعه لذت ببرید. بازارچه کوچکی نیز در نزدیکی در ورودی وجود دارد که مشغول فروش صنایع دستی هستند. برای ورود به محوطه مجموعه گلستان باید بلیط تهیه کنید و در نظر داشته باشید که برای ورود به هر یک از ساختمان‌ها نیز باید بلیط جداگانه ای تهیه کنید.
شمس العماره: با اینکه بازدید از بناها ترتیب خاصی ندارند اما بهتر است در ابتدا به شمس العماره بروید که قبلا به عنوان نماد پایتخت به شمار می‌رفت. این بنای مرتفع جزو شاخص‌ترین بناهای کاخ گلستان است. شکل این ساختمان بر اساس الگوی ساختمان‌های فرنگ است که از ناصرالدین شاه به یادگار مانده است.
این ساختمان از جهت بلندی، تزیینات و طراحی بسیار زیبا بوده و دارای ۵ طبقه جزو بلندترین ساختمان‌های تهران بوده است. شمس العماره اولین ساختمان از جنس فلز است. داخل ساختمان نیز آینه کاری‌ها و نقاشی‌ها و گچ بری‌های زیبایی خواهید دید. ایوان تخت مرمر: این ایوان که دارالاماره یا دیوانخانه نام دارد و ساخت آن به دوران کریم خان زند برمی‌گردد و در دوران قاجار نیز محل شادی شاهان بوده است. این ایوان با گچ بری، سنگ تراشی، خاتم کاری، آینه کاری و منبت و مشبک بسیار چشم نواز است.
تخت مرمر: تخت مرمرین توسط حجاران و سنگ تراشان معروف اصفهانی ساخته شده و در ایوان نصب گردیده است. در ساخت این تخت از ۶۵ قطعه مرمر بزرگ و کوچک استفاده شده است. سنگ مزار ناصرالدین شاه هم به کاخ گلستان منتقل شده است. عکس ناصرالدین شاه در اندازه طبیعی با شمشیری در دست وجود دارد. اتاق موزه در ضلع شمال غربی باغ گلستان جزو نخستین موزه سلطنتی و دولتی ایران توسط ناصرالدین شاه ساخته شده است. بعدها اتاق موزه با عنوان تالار سلام مشهور شد و مراسم تاجگذاری پهلوی نیز در این اتاق انجام گرفت. تالار آینه نیز در غرب تالار سلام قرار گرفته و شامل تابلوی رنگ و روغن بزرگی است. ساخت و تزئین این تالار چندین سال طول کشید. تالار ظروف هم شامل هدایای سلاطین اروپایی به شاهان قاجار است. عمارت بادگیر که در ضلع جنوبی باغ گلستان قرار دارد، در زمان فتحعلی شاه ساخته شده، اما در زمان ناصرالدین شاه تغییراتی انجام گرفته و به شکل امروزی درآمده است.
علاوه بر لذت بردن از این مجموعه خوب است بدانید کاخ گلستان دارای امکانات رفاهی و گردشگری مانند چایخانه، عکاسی به سبک قاجاری، سرویس بهداشتی و نمازخانه است.
نظر شما