سلام نو – سرویس سیاسی: دیروز چشم‌های بسیاری در تهران به انتخابات ترکیه دوخته بود تا ببینند آیا رجب طیب اردوغان پس از ۲ دهه بالاخره از قدرت کنار می‌رود و ریاست جمهوری را به کمال قلیچداراوغلو واگذار می‌کند یا خیر؟ حالا انتخابات به دور دوم رسیده و دو طرف در ۷ خرداد ماه ۱۴۰۲ یک بار دیگر به مصاف هم می‌روند.
در تهران مردم و فعالین سیاسی بسیاری منتظرند با شکست اردوغان دردسرهای ترکیه برای ایران به پایان برسد، دردسرهایی که از بحران باکو تا سد سازی‌های ترکیه متنوع است. اما آیا چنین انتظاری معقول است؟ در صورت پیروزی قلیچداراوغلو می‌توان انتظار داشت او پرونده‌هایی که اردوغان برای آن‌ها هزینه‌های بسیاری داده را به سادگی ببندد؟
جاوید قربان اوغلی، دیپلمات و تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با سلام نو چنین مسئله‌ای را بعید می‌داند و می‌گوید: نمی‌خواهم بگویم با تغییر رییس جمهور هیچ اتفاقی در ترکیه نمی‌افتد، اما اینطور هم نخواهد بود که کن فیکون شود و شاهد رویکر شاذ و عجیبی از ترکیه باشیم.
وی می‌گوید: ترکیه همسایه ما است و این همسایگی الزاماتی را فارغ از این که چه کسی در راس آن باشد به هر دو طرف تحمیل می‌کند، چنان که در ایران هم ماجرا به همین شکل است.
این دیپلمات ایرانی احتمال برکناری اردوغان را نیز امتیازی برای دموکراسی ترکیه می‌داند و می‌گوید: این که احتمال دارد یک رییس جمهور و حزبش پس از ۲۰ سال در یک انتخابات آزاد شکست بخورد به ما می‌گوید که در آن کشور دموکراسی حاکم است و این برای ترکیه به عنوان نشانی از آزادی و دمکراسی ثبت خواهد شد. هرچند این اتفاق هنوز رخ نداده، اما همین نشانه‌های آن هم برای ترکیه و حتی دیگر کشورهای خاورمیانه مناسب است.
قربان اوغی با تاکید بر اینکه با فرض پیروزی قلیچداراوغلو باز هم نباید انتظار عجیبی داشت، گفت: نباید تصور کنیم مسائل حوزه امنیت ملی ترکیه- که ایران هم در دایره آن است- دستخوش تغییرات اساسی خواهد شد. نباید انتظار داشت اگر قلیچداراوغلو برد چشم بر روی پرونده ایران، جهان اسلام، کردها یا عراق ببندد.
وی با اشاره نقش ترکیه در پرونده آذربایجان گفت: شاید بعضی‌ها تصور کنند با انتخاب کسی جز اردوغان اتفاق عجیبی در پرونده آذربایجان رخ خواهد داد و پرونده آن بسته می‌شود. البته گرایش اردوغان و تیمش در شعله کشیدن مسئله آذربایجان موثر است ولی مناقشه اصلی بین آذربایجان و ارمنستان است و بازیگران دیگری چون ایران و روسیه هم در آن موثر هستند و همچنان موثر باقی خواهند ماند. در نتیجه شاید نقش ترکیه کمی کمرنگ شود، اما الهام علی‌اف به خاطر تغییر در ترکیه پروژه خود را تعطیل نمی‌کند و در بهترین حالت شاید با ایران نرم‌تر صحبت کند.
این تحلیلگر مسائل بین‌اللمل با اشاره به پروژه سدسازی داپ نیز گفت: در این موضوع هم هیچ تغییر اساسی رخ نمی‌دهد چون موضوع ملی است و اگر ما دنبال هدفی هستیم باید کار دیپلماتیک خود را پیش ببریم. مگر در ایران بعد از عوض شدن حکومت و رفتن شاه، ایران در مسائل مرزی خود کوتاه آمد؟ آیا ایران از ادعای خود در مرزهای افغانستان و عراق کوتاه آمد؟
قربان اوغلی احتمال تشدید بعضی بحران‌ها در صورت پیروزی قلیچداراوغلو را بعید ندانست و گفت: بعید نیست ما شاهد این باشیم که او برای تقویت پایگاه رای خود در برخی موارد شدیدتر عمل کند تا به خواست ملی مردم خود پاسخ محکم‌تری دهد.
نظر شما