خون دماغ شدن مکرر و اقدامات لازم برای جلوگیری از آن

هوای خشک، مواد شیمیایی، برخی داروها و بیماری­ها می­تواند رگ­های خونی ریز که سطح داخلی بینی شما را می­پوشانند، تحریک کرده و در اغلب موارد باعث ایجاد خونریزی شود.

این را هم در نظر داشته باشید که اگرچه خونریزی این ناحیه آزاردهنده است اما در اغلب موارد مشکل نگران­کننده­ای نخواهد بود و معمولا با استفاده از اقدامات ساده­ای در خانه می­توان برای درمان و پیشگیری از این مشکل اقدام کرد.

اپیستاکسیس؛ اصطلاحی پزشکی برای خون دماغ شدن

Epistaxis اصطلاحی است که در پزشکی برای خون دماغ شدن به­کار می­رود و به معنای از دست­دادن خون، از بافتی است که داخل بینی شما را می­پوشاند و معمولا یکی از سوراخ­ها یا هر 2 را تحت تاثیر قرار می­دهد.

طبق نظر متخصص گوش و حلق و بینی کرج بینی شما دارای رگ­های خونی ریز زیادی است که به گرم و مرطوب­شدن هوای تنفسی کمک می­کنند، با توجه به اینکه آنها نزدیک به سطح داخلی بینی قرار دارند، وقتی هوا از این ناحیه عبور می­کند، می­تواند رگ­های خونی شما را خشک و تحریک کند.

در وضعیتی که رگ­های خونی تحریک می­شوند این امکان وجود دارد که به­راحتی آسیب ببینند و در این صورت موجب خونریزی بینی می­شوند.

این عارضه معمولا در بین مردم شایع است و حدود 60 درصد افراد در طول زندگی خود حداقل یک بار خون­ریزی بینی خواهند داشت اما باید در نظر داشته باشید که خون دماغ شدن مکرر می­تواند یک وضعیت جدی باشد.

دلایل خون دماغ شدن مکرر کدام است؟

این عارضه در بیشتر مواقع، دلیل خیلی ناراحت­کننده­ای ندارد، شایع­ترین علت خون­ریزی بینی هوای خشک است، درواقع قرار گرفتن در محیطی با آب­و­هوای گرم و رطوبت پایین، باعث می­شود که غشای بینی شما خشک و پوسته­پوسته شود یا ترک بخورد.

در زمانی که بینی شما خشک شده، هنگام مالش یا نفس­کشیدن احتمال خون­ریزی بیشتر می­شود، همچنین ممکن است پس از واردکردن یک شی در دماغ یا آسیب­دیدن این ناحیه، چنین وضعیتی را تجربه کنید.

سرماخوردگی (عفونت­های دستگاه تنفسی فوقانی) و سینوزیت، به­ویژه دوره­هایی که باعث عطسه، سرفه و فین­کردن مکرر بینی می­شوند از عواملی است که می­تواند در بروز این عارضه دخیل باشد.

در ضمن این را هم در نظر بگیرید که افرادی با انحراف سپتوم (دیواره­ای که 2 طرف بینی شما را از هم جدا می­کند) امکان دارد به­طور معمول دچار خون­دماغ شوند.

خون دماغ شدن مکرر ممکن است علل دیگری داشته باشد که در صورت قرارگیری مداوم در معرض آنها دچار این عارضه می­شوید:

• آلرژی: رینیت آلرژیک و التهاب پوشش بینی از دیگر دلایلی است که می­تواند افراد را دچار این عارضه کند.
• داروهای رقیق­کننده خون: داروهایی مانند آسپرین، ضدالتهابی غیراستروئیدی، وارفارین و دیگر مواردی که به این منظور مورد استفاده قرار می­گیرند نیز در بروز چنین حالتی دخیل هستند.
• داروهای تفریحی: کوکائین و سایر داروهایی که از طریق بینی خود استنشاق می­کنید.
• محرک­های شیمیایی: مواد شیمیایی موجود در شوینده­ها، دودهایی که در محل کار با آنها مواجه می­شوید و سایر بوهای قوی نیز از عوامل ایجاد خون­دماغ هستند.
• قرارگیری در ارتفاعات بالا: با افزایش ارتفاع، هوا رقیق­تر می­شود که در این صورت به­دلیل کمبود اکسیژن و خشک­ترشدن هوا امکان خون­ریزی بینی وجود دارد.
• اسپری­های بینی: استفاده مکرر از اسپری­های بینی و داروهایی برای درمان خارش، گرفتگی یا آبریزش نیز از دیگر عوامل موثر است، درواقع این داروها می­توانند غشای بینی شما را خشک کنند.

اقدامات لازم هنگام خون دماغ شدن مکرر

در زمانی که به­صورت مکرر دچار این عارضه می­شوید بهتر است برای جلوگیری از خون­ریزی بینی، مراحل زیر را در خانه دنبال کنید.

• در این زمان بهتر است دراز نکشید و از قراردان سرتان بین پاها جلوگیری کنید.
• صاف بشینید و همچنین بدن و سر خود را کمی به جلو خم کنید؛ این کار از ورود خون به گلو که می­تواند باعث تهوع، استفراغ و اسهال شود، جلوگیری می­کند.
• از طریق دهان نفس بکشید.
• برای گرفتن خون از یک دستمال تمیز استفاده کنید.
• با استفاده از انگشت شست و اشاره، قسمت نرم بینی خود را به هم نزدیک کنید؛ مطمئن شوید که قسمت نرم دماغ را در برابر برآمدگی استخوانی سختی که پل بینی شما را تشکیل می دهد، فشار دهید.
• حداقل به مدت 5 دقیقه به­طور مداوم بینی خود را فشار دهید و بررسی کنید که آیا خونریزی متوقف شده یا هنوز ادامه دارد، اگر این حالت همچنان ادامه­دار بود، 10 دقیقه دیگر به فشاردادن بینی خود ادامه دهید.
• می­توانید یک کیسه یخ را روی پل بینی خود قرار دهید که به باریک­شدن رگ­های خونی و ایجاد آرامش بیشتر کمک کند.
• پس از توقف خون­ریزی، خم نشوید، بینی خود را زیاد مالش ندهید و چیز سنگین بلند نکنید.

در نظر داشته باشید که خون دماغ شدن مکرر با فواصل زمانی کوتاه­مدت ممکن است برای شما مشکل­ساز شود که باید در این حالت، به پزشک متخصص مراجعه کنید.

راه­هایی که می­تواند در پیشگیری از خون دماغ شدن مکرر به شما کمک کند

در نظر داشته باشید که شما می­توانید با انجام برخی از اقدامات ساده از بروز چنین عارضه­ای پیشگیری کنید، برخی از این روش­ها عبارت­اند از:

• یک دستگاه بخور در خانه خود قرار دهید تا بتواند رطوبت هوا را افزایش دهد و مانع از خشک­شدن بینی و آسیب به رگ­های خونی شود.
• ژل­ها یا پمادهای محلول را با استفاده از پنبه در سوراخ‌های بینی خود پخش کنید تا مانع از خشکی دماغ شود.
• فین­کردن با شدت بالا امکان دارد منجر به خون­دماغ شود، پس بهتر است این کار را کمتر انجام ندهید.
• در زمان عطسه از طریق طریق دهان هوا را خارج کنید.
• از قرار دادن مواد جامد در بینی خود از جمله انگشتان خودداری کنید.
• بهتر است از داروهایی مانند آسپرین و ایبوپروفن که می­توانند خون­ریزی را افزایش دهند، زیاد استفاده نکنید.
• اگر نمی­توانید به­راحتی علائم آلرژی بینی خود را با داروهای بدون نسخه کنترل کنید، مشورت با یک پزشک برای شما مفید خواهد بود.
• این را هم در نظر داشته باشید که استفاده بیش از حد از داروهای بدون نسخه می­تواند باعث بروز چنین مشکلی شود، پس تا حد امکان از مصرف آنها اجتناب کنید.
• سیگارکشیدن بینی شما را خشک و تحریک می­کند، پس ترک سیگار در جلوگیری از این عارضه به شما کمک خواهد کرد.
• در صورت انجام فعالیت­هایی که می­تواند منجر به آسیب به صورت و بینی شود، از محافظ استفاده کنید.
• در رابطه با خون­ریزی بینی در کودکان نیز بهتر است ناخن­های آنها را کوتاه نگه دارید.

خون دماغ شدن مکرر امکان دارد بر اثر عوامل مختلفی همچون قرارگیری در معرض مواد شیمیایی موجود در محل کار و زندگی، سرماخوردگی، آلرژی و برخی موارد دیگر باشد.

در نظر داشته باشید که بروز چنین عارضه­ای معمولا دلیل ساده­ای دارد اما در زمانی که شدت خون­ریزی زیاد باشد و با فواصل زمانی کوتاه اتفاق بیفتد بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

اقداماتی که می­توانید در زمان بروز چنینی عارضه­ای انجام دهید این است که از خم­کردن سر خودداری کنید و صاف بنشینید، سپس با انگشتان شست و اشاره قسمت نرم بینی را فشار دهید.