به گزارش سلام نو، شاید این روزها و شب‌ها کنار همه عرض ارادت‌ها و عاشقی‌ها، نشستن پای سفره احسان سیدالشهدا (ع) لطف ویژه‌ای داشته باشد. نذری‌های خوش عطر و خوش طعمی که بیش‌از کمیت و کیفیت، عطر و طعمشان را از خلوص نیت وام گرفته‌اند. البته از شما چه پنهان از بُعد خانه‌داری که نگاه کنیم این روزها می‌تواند فرصتی هم برای استراحت خانم خانه از پخت‌وپز باشد. روزهایی که همه اهل خانه میهمان سفره حسین فاطمه اند.
پیشنهادی برای نذری صبحگاهی
قیمه و قورمه نذری، عدس پلوهای پرکشمش و زعفرانی، آش رشته و شله قلمکار و کلی غذاهای رنگارنگ دیگر به‌جای خود، اما باید قبول کرد لذت خوردن یک عدسی گرم با گلپر و آبلیمو در کنار تکه‌ای نان بربری داغ آن‌هم پس‌از یک زیارت عاشورای دل‌چسب طعمی بی‌نظیر دارد. البته ناگفته نماند که این غذای مقوی قابلیت نشستن بر سر سفره ناهار و شام را هم دارد.
مواد لازم برای یک خوراک همه پسند
عدس
سیب‌زمینی
نمک و فلفل و زردچوبه
روغن
رب
پیاز
این‌ها مواد لازمی هستند که بودنشان حال عدسی تان را خوب می‌کند و نبودنشان توصیه نمی‌شود، اما مواردی همچون سیر، زیره برای گرفتن نفخ، قارچ، سیب زمینی نگینی سرخ شده، لیمو عمانی، عصاره مرغ و مواردی از این قبیل اختیاری و به‌عهده ذائقه خودتان است.
بفرمایید پای گاز!
برای شروع کار عدس‌ها را بشویید و آن را برای مدتی خیس کنید تا نرم‌تر شود. بعد از مرحله خیس خوردن، عدس‌ها را با میزان مناسبی از آب روی گاز بگذارید تا پخته شوند. محال است کسی منکر عطر پیازداغ در غذای ایرانی شود. پس برای داشتن یک عدسی خوش‌طعم‌تر، پیاز را نگینی خرد کنید و با روغن تفت بدهید. رنده کردن هم یک راه مناسب برای کسانی است که دوست ندارند موقع صرف عدسی صبحگاهی تکه‌های پیازداغ زیر دندانشان قرچ و قوروچ کند. نمک به‌همراه زردچوبه و فلفل هم که همراهان همیشگی و ادویه‌های پای ثابت غذاهای ایرانی هستند. آنها را هم در همین مرحله به پیازداغ و روغن اضافه کنید. البته فلفل و نمک را در مرحله آخر هم می‌توانید اضافه کنید. افزودن رب هم برای خوش‌رنگ شدن این غذا توصیه می‌شود چرا که هرچه باشد داشتن ظاهر و رنگ و لعاب دوست‌داشتنی اولین مرحله برای پسندیدن یک پیشنهاد خوراکی است. اگر قانع شدید موقع پخت عدسی حتماً رب گوجه‌فرنگی را هم کنار دستتان بگذارید تا سرخ کردن این معجون سرخ‌رنگ، هم رنگ خوراکتان را زیباتر کند و هم بوی خامی اش را بگیرد. تا الان حتماً عدس‌ها حسابی پخته اند. سس هم که آماده شده‌است. یک سس خوشمزه متشکل از روغن، رب، نمک، فلفل و زردچوبه که باید به عدس‌های پخته‌شده اضافه شود. مواد را که اضافه کردید در قابلمه را بگذارید و فرصت بدهید تا عدسی تان حسابی جا بیفتد.
چند نکته برای داشتن یک خوراک بی‌عیب‌ونقص
برای لعاب‌دار کردن این غذا و برای‌اینکه به‌اصطلاح خودمانی آب‌ودانه اش سَوا نشود، افزودن سیب‌زمینی پخته و له شده و یا مقداری آرد به تناسب میزان عدسی، بسیار کارساز است و همه اجزای آن را طوری دور هم جمع می‌کند که یک خوراک منسجم و پر لعاب تقدیمتان کند. پختن بلغور گندم به همراه عدس هم برای لعاب دار شدن بسیار مؤثر است. پیشنهاد امروز سرآشپز بسیار مغذی، مقوی و سرشار از پروتئین و آهن است، اما آب قلم هم قوت ویژه‌ای به آن می‌بخشد و اگر طعمش را دوست داشته باشید افزودن آن به این خوراک، به نفع خودتان است. البته حواسمان باشد که برای پختن نذری باید ذائقه عموم مردم در نظر گرفته شود.
نوبت به مخلفات می‌رسد
این بخش قطعاً به‌عهده ذائقه و سلیقه خودتان است. البته غیر از گلپر و آبلیمو که خاص عدسی اند و نامشان به نام این خوراک خوشمزه گره خورده است، باید قبول کنیم که سبزی در سفره ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد و کنار هر غذایی که باشد، آقایی می‌کند! نان هم هر چه باشد برکت خداست و فرقی ندارد، اما اگر از سرآشپز بشنوید یک تکه نان بربری چیز دیگریست و به امتحانش می‌ارزد.
از خادمان کوچک غافل نشویم
این روزها که بساط عاشقی پهن است، کوچک و بزرگ لباس مشکی بر تن می‌کنند و می‌خواهند در گوشه‌ای از این دستگاه پر عظمت نامی از خادمی شان ثبت کنند. به‌خصوص دختران و پسرانی کم‌سن‌وسال و بی‌ریا که کجا و چه کاری برایشان فرقی نمی‌کند، آنها به چیدن استکان‌ها در سینی و جفت کردن کفش عزاداران خیمه امام حسین (ع) هم به یکدیگر مباهات می‌کنند.
پس حالا که ذکر خیر یک نذری ساده و بی‌نظیر با صفحه آشپزی امروز است و برپایی مجلسی بی‌ریا و مختصر با شما، هنگام پخت یک عدسی نذری هرچند در جمعی خانوادگی، از این خادمان کوچک غافل نشویم.
طرز تهیه عدسی نذری برای ۱۰۰ نفر
عدسی یکی از انواع آش‌های اصیل و سنتی ایرانی است که در وعده‌های غذای مختلفی تهیه و سرو می‌شود این غذای خوشمزه را می‌توانید با توجه به ذائقه و رژیم غذایی‌تان با موادی مانند سیب زمینی، قارچ و هویج تهیه کنید. عدس از دانه‌های خوراکی است که به خانواده حبوبات تعلق دارد و خواص و فواید بسیار زیادی برای بدن شما دارد. عدس در تولید ماهیچه، کنترل دیابت، بهبود گوارش، سلامت قلب و پیشگیری از سرطان مفید است. عدس سرشار از اسید فولیک است و برای کنترل سیستم عصبی سالم، کنترل وزن و بهبود سوخت و ساز بدن می‌توانید از آن کمک بگیرید. عدس‌ها انواع مختلفی دارند که از بین آنها می‌توان به عدس سیاه، قرمز، قهوه‌ای، دال عدس، عدس سبز، ماش و لپه اشاره کرد.
| عدس | ۵ کیلوگرم |
| رب گوجه فرنگی | نیم کیلو یا ۵۰۰ گرم |
| پیاز | ۳ کیلو |
| سیب زمینی | ۳ کیلو |
| کره | ۵۰ گرم |
| فلفل | به مقدار لازم |
| نمک | به مقدار لازم |
| زردچوبه | به مقدار لازم |
| آبلیموی تازه | یک شیشه کوچک |
| آب | به مقدار لازم |
| روغن | به مقدار لازم |
طرز تهیه عدسی نذری
عدس نیز مانند دیگر اعضای خانواده حبوبات سرشار از فیبر است. همانطور که می‌دانید فیبر شما را از گزند بیماری‌های قلبی عروقی در امان نگه می‌دارد و به کنترل میزان کلسترول خون کمک می‌کند. پس فواید این حبوبات کوچک را نادیده نگیرید و حتماً آن را در رژیم غذایی‌تان جای دهید.
برای استفاده تمامی حبوبات در غذا بهتر است از چند ساعت قبل حبوبات را در آب بخیسانید و هر چند ساعت یک بار آب روی آنها را عوض کنید این کار باعث می‌شود که نفخ حبوبات به خوبی گرفته شود و زمان پخته شدن آنها کم شود.
مرحله اول | پختن عدس‌ها
در اولین مرحله به سراغ پختن عدس ها روید. عدس‌های را که از چند ساعت قبل در آب خیسانده‌اید در صافی بریزید تا آب اضافی آنها گرفته شود.
حال درون قابلمه مناسبی عدس‌ها را به همراه مقدار مناسبی آب بریزید به طوری که آب روی سطح عدس‌ها را بگیرد.
قابلمه را روی حرارت زیاد قرار دهید و منتظر بمانید تا محتوای درون قابلمه شروع به جوشیدن کند. بهتر است در حین پختن، آن را به خوبی هم بزنید که ته نگیرد.
مرحله دوم | اضافه کردن سیب‌زمینی
در دومین مرحله به سراغ سیب زمینی‌ها روید.
سیب زمینی‌های شسته شده را پوست بگیرید و به ابعاد کوچکتری تقسیم کنید سیب زمینی را به محتوای درون قابلمه اضافه کنید و حرارت را کم کنید و حدود ۶۰ دقیقه زمان دهید تا عدس و سیب زمینی به خوبی بپزند.
توجه: استفاده در این بخش می‌توانید بسته به بودجه و سلیقه خود، قارچ هم به مواد اضافه کنید.
مرحله سوم | آماده سازی پیاز
در سومین مرحله پیاز را به صورت نگینی خرد کنید و درون تابه مناسبی کمی روغن ریخته و تفت دهید. تفت دادن را ادامه دهید تا بوی خامی پیازها گرفته شود و پیازهایتان کمی طلایی رنگ و برشته شود.
در همین مرحله زردچوبه، فلفل سیاه و نمک را به محتوای تابه اضافه کنید و کمی به هم زنید تا عطر ادویه‌ها آزاد شود.
پس از آزاد شدن بوی ادویه‌ها، رب گوجه فرنگی را به پیازها اضافه کنید و مجدد کمی تفت دهید تا رب رنگ باز کند و و بوی خامی آن گرفته شود.
مرحله چهارم | له کردن سیب زمینی
در چهارمین مرحله به سراغ قابلمه روید و تکه‌های سیب زمینی را از محتوای درون قابلمه جدا کنید به کمک پشت چنگال آنها را له کنید و به شکل پوره درآورید سپس مجدد سیب زمینی‌های پوره شده را به قابلمه اضافه کنید.
مرحله پنجم | اضافه کردن محتویات تابه
در پنجمین مرحله ترکیب پیاز، رب و ادویه‌های تفت داده شده را به قابلمه اضافه کنید همه مواد را به هم زنید تا به خوبی با هم ترکیب شوند.
اگر آب محتوای درون قابلمه کم بود کمی آب جوش به آن اضافه کنید حرارت را کم کنید و حدود ۹۰ دقیقه دیگر به آن زمان دهید تا حسابی بپزد و اصطلاحا جا بیفتد.
مرحله ششم | اضافه کردن آبلیمو
در ششمین مرحله آب لیموی تازه را با توجه به ذائقه و سلیقه غذایی خودتان به ترکیب خوراک عدسی درون قابلمه اضافه کنید.
حال خوراک عدسی خوش‌عطر و طعم‌تان را در ظرف سرو بکشید و با کمی پیاز داغ، گلپر یا فلفل سیاه تزیین کنید. (مصلح خوراک عدسی ادویه گلپر است پس اگر از عطر و بوی گلپر را دوست دارید حتماً در زمان سرو از آن استفاده کنید.)
شما می‌توانید این خوراک خوشمزه را به همراه نان یا برنج سرو کنید.
مقدار و روشی که ذکر شد برای پخت عدسی نذری برای ۱۰۰ نفر است. اگر دوست دارید این مقدار را بیشتر و کم‌تر کنید، باید با همین نسبت مواد را تغییر دهید.
می‌توانید در تهیه عدسی از بلغور گندم نیز استفاده کنید بدین صورت که برای هر پیمانه عدس حدوداً ۲/۳ پیمانه بلغور استفاده کنید.
۱۰ نکته طلایی برای تهیه عدسی نذری خوشمزه
- توجه داشته باشید که عدس‌ها را حداکثر ۲۴ ساعت در آب بخیسانید اگر مدت زمان بیشتری عدس‌ها در آب بمانند در زمان پخت پوست آنها جدا شده و عدس‌ها له می‌شوند و شکل خود را از دست می‌دهند.
- در حین پخت اگر آب محتوای خوراکتان کم شد حتماً به آن آب جوش بیفزایید.
- برای خوش طعم‌تر شدن عدسی می‌توانید از عصاره مرغ، عصاره گوشت یا قلم گاو استفاده کنید.
- اگر عدسی شما شور شد می‌توانید مقداری سیب زمینی آب پز به آن اضافه کنید تا از مقدار شوری آن کاسته شود.
- غلظت خوراک عدسی باید متناسب و شبیه به آش باشد نه زیاد رقیق و نه زیاد سفت شود.
- در ابتدای زمان پخت و تا به جوش آمدن محتوای درون قابلمه درب قابلمه را نگذارید زیرا باعث می‌شود که پوست عددها از آنها جدا شود.
- برای لعاب‌دار کردن عدسی می‌توانید یک قاشق غذاخوری آرد سفید را به صورت تفت داده شده یا خام در کمی آب حل کنید و به محتوای درون قابلمه‌تان اضافه کنید.
- شما از سیر نیز می‌توانید در تهیه عدسی استفاده کنید. (در همان مرحله پیاز داغ گرفتن سیر له شده را به همراه پیاز کمی تفت دهید)
- از آنجایی که عدس سرشار از آهن است برای جذب بهتر آن می‌توانید در زمان پخت ۱ تا ۲ عدد هویج را به قابلمه اضافه کنید و پس از پخته شدن همانند سیب زمینی آن را به صورت له یا پوره درآورید اضافه کردن هویج در خوش رنگ‌تر شدن عدسی نیز موثر است.
- یکی دیگر از روش‌های لعاب‌دارتر کردن عدسی استفاده از مقدار کمی کره است می‌توانید کره را به جای روغن جایگزین کنید.
از اینکه تا انتهای دستور پخت عدسی نذری برای ۱۰۰ نفر نیز همراهمان بودید از شما متشکریم. امیدواریم که در ایام محرم یا ماه مبارک رمضان در مراسمات مذهبی‌تان از این غذای نذری استفاده کنید و ما را در این کار خیر و انسان دوستانه شریک بدانید.
نظر شما