سلام نو _ سرویس گردشگری: خانه بی‌نظیر ستوده چالشتر، زیر بنایی به وسعت ۱۲۰۰۰ متر مربع دارد. بهتر است کمی هم با چگونگی تقسیم بندی این خانه آشنا شویم. سردر سنگی، خان‌نشین، اندرونی، حمام، چند انبار و اصطبل قسمت های مختلف خانه ستوده چالشتری را تشکیل می دهند. قسمت خان نشین یا اعیانی خانه، از دالان کوتاهی که به هشتی سردر متصل است رد می شود. بعد از گذشتن از این دالان سه ایوان با ستون های سنگی در ضلع شمالی و یک حیاط بیضی شکل در وسط مشاهده خواهید کرد. بد نیست بدانید که این قسمت اعیان خوانی که محل رفت و آمد عوام بوده است، جایی که خان، به امورات مراجعین می‌پرداخت.
آشنایی با خانه زیبا و تماشایی ستوده
معماری خانه ستوده چالشتری یکی از معماری های فوق العاده و کم نظیر یعنی تلفیقی از هنر ایرانی و اروپایی است. در ورودی هشت ستون قرار دارند که دارای نقشه هایی از خوشه های انگور و صحنه های شکار و سوارکاری بهرام گور پادشاه ساسانی هستند. جالب است بدانید که این سبک معماری را در کمتر جایی می توان پیدا کرد.
روکش حفاظتی دیوار از کف اتاق تا ارتفاع یک متری که ازاره نام دارد همگی حجاری شده اند و با نقش های بسیار زیبایی سراسر دیوار ورودی را پوشانده‌اند. همچنین بد نیست بدانید که سر در خانه ستوده سنتوری (سه‌گوش بالای درگاه) با نقوشی به سبک شیر و شکر ظریف کاری شده است. بهتر است بدانید که شیر نوعی گچکاری ظریف و کم ضخامتدر کرمانشاه است.
خانه ستوده چالشتری در واقع آخرین بخش های بر جای مانده از مجموعه بناهای مرتبط با ارگ چالشتر و مربوط به اواخر دوره قاجاریه به حساب می آید که قسمت اندرونی، بخش حاکم نشین قلعه مذکور را تشکیل می داده است. شالوده اصلی این بخش در سال ۱۳۲۳ هجری قمری به پایان رسیده که دارای ازاره های سنگی ارزشمند، تراش خورده و نقاشی های نفیس با مضامینی افسانه‌ای و اسطوره‌ای می باشد. خانه ستوده چالشتری در قسمت غربی شهرکرد و در نزدیکی خانه آزاده قرار دارد. سه موزه، آثار سنگی، کار و زندگی، مردم شناسی در این مجموعه قرارداشته و در آنها نمونه هایی از آثار سنگی منقوش و کتیبه دار و زندگی روستایی و کشاورزی و وسایل و البسه و ابزار آلات مربوطه به نمایش گذاشته شده است.
خانه ستوده چالشتری، قسمتی از قلعه یا ارگ چالشتر است که در اواخر دوران حکومت قاجاریان احداث شده و به عنوان بخش اندرونی و حاکم‌نشین قلعه‌ی چالشتر ساخته شده است. به نظر می‌رسد که در اوایل قرن ۱۴ هجری قمری و در سال ۱۳۲۳ هجری قمری، بنای اصلی این قسمت از قلعه بهره‌برداری شده که تزئینات و معماری انجام شده در آن زیبا و قابل توجه است. نقاشی‌های گرانبها با موضوعات افسانه‌ای و اسطوره‌ای و ازاره‌های سنگی که به هنرمندی تراش خورده است، از تزئینات صورت گرفته در این اثر تاریخی ارزشمند است. در این مجموعه‌ی تاریخی، سه موزه به نام‌های موزه‌های کار و زندگی، مردم شناسی و آثار سنگی دایر شده که اشیایی همچون وسایل زندگی، ابزارآلات کشاورزی، لباس‌های روستایی، سنگ‌نبشته‌ها و کتیبه در معرض نمایش قرار داشت.
ویژگی‌های منحصربه فرد خانه تاریخی ستوده در شهرکرد
عناصر تزئینی خانه ستوده برمبنای سه ویژگی متداول هنر عصر قاجار که شامل عناصر ملی، مذهبی و فرنگی بوده، شکل گرفته است. بنابراین جای تعجب نیست که تزیینات به‌کار رفته در این بنا تحت تأثیر هنرهای تزئینیِ غربی، طبیعت‌گرا، غیرانتزاعی و تقلیدی هستند.
روی دیوارهای اتاق پنج دری و دو گوشواره متصل به آن در طبقه بالایی خانه آیات قرآنی به وفور دیده می‌شود؛ همچنین آیاتی به‌صورت مشبک روی سقف بنا حک شده‌اند.
اتاق پنج دری پر از نقاشی‌هایی با رنگ‌های زنده و درخشانِ طلایی، لاجوردی، سبز و قرمز است. رنگ اصلی زمینه نیز رنگ سفید گچ است. در سرتاسر دیوارهای دو اتاق گوشواره نیز نقاشی به چشم می‌خورد، اما آن رنگ و لعابی که در اتاق اصلی دیده می‌شود، در اینجا وجود ندارد. رنگ نقاشی‌های این قسمت از خانه کاملا با هم همخوانی دارند. سقف این اتاق‌ها با تخته‌هایی از جنس چوب گردو ساخته شده و با نقوش هندسی و گل میخ‌های برنجی زینت شده است.
در سال ۱۳۷۸ دو موزه نیز در خانه ستوده بازگشایی شد: موزه مردم‌شناسی (در زیر زمین خانه ستوده) و موزه سنگ (در محوطه خانه ستوده).
در موزه مردم‌شناسی چنان که از نامش پیدا است، می‌توانید مجسمه‌هایی انسانی ملبس به پوشش محلی چهارمحال و بختیاری را ببینید و با زیورآلات، ابزارآلات جنگی، انواع ظروف، هنرهای محلی مانند قفل‌سازی، دست‌بافت‌ها و ادوات کشاورزی سنتی آشنا شوید و در موزه سنگی انواع مختلف سنگ قبور، اجزاء سنگی معماری همچون فواره‌ها، حوض‌ها، ستون‌ها و سرستون‌های ساده و منقوش را خواهید دید.
برای آشنایی با فرهنگ و رسوم مردم این خطه و چند ساعتی غرق شدن در رنگ و نقش و نور، بازدید از خانه ستوده چالشتری را از دست ندهید.
در خانه چالشتری دو موزه؛ یکی موزه مردم‌شناسی در زیرزمین خانه و دیگری موزه سنگ در محوطه خانه افتتاح شده است. بد نیست بدانید که در موزه مردم‌شناسی مجسمه هایی انسانی با لباس های محلی شهرکرد و با زیورآلات و ابزارآلات جنگی و انواع ظروف و صنایع دستی این شهر مثل قفل‌سازی و دست‌بافت ها را می توانید از نزدیک تماشا کنید. همچنین در موزه سنگی انواع مختلف سنگ قبور، اجزاء سنگی معماری مثل فواره‌ها، حوض‌ها، ستون‌ها و سرستون‌های ساده و منقوش برای بازدید عموم قرار گرفته اند.
نظرات