بیرجند جاذبه‌های تاریخی زیبایی دارد از این رو با ما همراه باشید و درباره بیرجند و ارگ کلاه‌فرنگی؛ دیداری با تاریخ و زیبایی بدانید.

بیرجند و ارگ کلاه‌فرنگی؛ دیداری با تاریخ و زیبایی

سلام نو _ سرویس گردشگری: ارگ کلاه فرنگی یکی از آثار تاریخی و جاذبه‌ های گردشگری است که به نماد و نگین شهر بیرجند مشهور است. این ارگ که در مرکز شهر قرار دارد با شماره ۱۸۸۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

شکل اولیه کلاه‌ فرنگی بیرجند شامل دو بادگیر در دوسو بوده است که در بازسازی‌ های بعدی حذف شده است. در حال حاضر این ارگ در محل استانداری خراسان جنوبی واقع است.

ارگ کلاه فرنگی به عنوان دارالحکومه محل حکمرانی امیر معصوم خان بوده که در اواخر دوره زندیه احداث شده است. بنای مزبور به طور کلی از نظر فرم معماری با سایر بناهای شهری متفاوت است.

سیر تاریخی ارگ کلاه فرنگی بیرجند

می توان از بیرجند به عنوان یکی از سرزمین های باستانی و کهن ایران زمین نام برد، شهری جذاب که زعفران، زرشک و فرش های دست بافش از آوازه ای جهانی برخوردار است. این شهر با توجه به قدمت کهن و تاریخ طولانی اش آثار و جاذبه هایی ارزشمندی را در دل خود جای داده، آثاری که نشان از این تاریخچه ژرف دارند.

بیرجند و ارگ کلاه‌فرنگی؛ دیداری با تاریخ و زیبایی

از یکی از جذاب ترین و زیباترین آثار این شهر می توان به ارگ کلاه فرنگی اشاره کرد، جاذبه ای که از آن به عنوان نماد شهر نیز یاد می شود. بنایی شگرف که با شماره ۱۸۸۰ در فهرست میراث ملی ایران ثبت گردید. در واقع بنای اصلی این عمارت دو بادگیر را در ضلع های اطرافش جای داده بود، بادگیرهایی که در پروژه بازسازی و مرمت آن از بین رفتند. در عصر حاضر از این اثر تاریخی به عنوان ساختمان استانداری استان خراسان جنوبی استفاده می شود. این ارگ که به امیرحسین خان شیبانی نسبت داده می شود، در واقع به امیرعلم خزیمه تعلق داشته، کسی که آن را به فرمانداری بیرجند اهدا نمود.

سازندگان ارگ برای تهویه‌ حوض‌خانه، آب‌نمایی زیبا با شکلی خاص و ویژه در این بخش قرار داده‌اند که زیبایی آرامش‌بخشی را نیز ایجاد کرده است.

همچنین حضور پنجره‌های نورگیر که در قسمت گنبدی کلاه فرنگی تعبیه شده است، روشنایی و نور مورد نظر فضای حوض‌خانه‌ را تامین می‌کند که هنرمندان سازنده‌ بنا با دیگر تزئیناتی که در این قسمت از ارگ انجام داده‌اند، فضایی زیبا و تماشایی را ایجاد و برای آیندگان به یادگار گذاشته‌اند.

بیرجند و ارگ کلاه‌فرنگی؛ دیداری با تاریخ و زیبایی

از جمله تزئنیاتی که در بخش حوضخانه صورت گرفته است، می‌توان به مقرنس‌، رسمی‌بندی، کاربندی‌های لانه زنبوری و نیز تزئینات گلدانی اشاره کرد.

معماری زیبا و تماشایی ارگ کلاه فرنگی بیرجند

این ساختمان در شش اشکوب بنا شده، دو اشکوب آن فضا دار و بقیه طبقات جهت تکمیل فرم نمای بیرونی بر روی گنبد حوضخانه ساخته شده است. بخش همکف آن از یک پلان مربع شکل که اتاقهای متعددی آن را احاطه نموده تشکیل شده است.

در همین طبقه چهار هشتی به شکل قرینه بچشم می خورد، که اصلی ترین بخش ساختمان یعنی حوضخانه نیز در آن واقع شده است. حوضخانه دارای پلان هشت ضلعی است که طاقنما و سکوهایی آن را احاطه کرده اند.

یک حوض در وسط و گنبد با تزئینات مقرنس، رسمی بندی و کاربندیهای زیبا به شکوه آن افزوده است. طبقه دوم شامل یک هشت ضلعی می باشد که چند اتاق را در خود جای داده و بخش های فوقانی فقط جنبه سمبلیک و زیبایی داشته با پنجره هایی کوچک وکم عرض که جهت تأمین نور حوضخانه تعبیه شده وبه کلاه فرنگی موسوم است.

بیرجند و ارگ کلاه‌فرنگی؛ دیداری با تاریخ و زیبایی

بخش محوطه و باغ مجموعه بر اساس اسناد قدیمی آن به شکل چهارباغ بوده که به دلیل تغییراتی که در آن ایجاد شده شکل اصلی خود را از دست داده است.

بخش همکف بنا با داشتن کاملترین نقشه و فضاسازی، جایگاه ویژه‌ای در این بنا دارد.

فضای ورودی ارگ جلوتر از طبقه هم کف ساخته شده و با چند قوس زیبا و چشمگیر طاقهایی را در آن بوجود آورده است.

مجموع فضاهای بوجود آمده در طبقه همکف، علاوه بر دارا بودن تزیینات و فنون تزیینی گوناگون به گونه‌ ای طراحی شده که فضاهای مختلف مانند هشتی، گنبدی‌ ها و اتاق‌ ها به وسیله دالان‌ های ارتباطی با هم مرتبط می‌ باشند.

حوضخانه بنا نیز مرکزیتی را در طبقه همکف بوجود آورده بطوریکه ورودیهای مختلفی از فضای پیرامون حوضخانه به این محل گشوده میشوند.

محوطه حوضخانه یک متر از کف اصلی بنا پایین تر است و به صورت هشت ضلعی طراحی و ساخته شده است.

فضای پیرامون این مکان دارای طاق نماهای تزیینی با مقرنسهای زیبا میباشد به تعداد طاق نماها، سکوهای کوتاهی در بخش تحتانی آن تعبیه شده است.

بیرجند و ارگ کلاه‌فرنگی؛ دیداری با تاریخ و زیبایی

روشنایی فضای حوضخانه از طریق گنبدی گلاه فرنگی و توسط پنجره‌ های نورگیر تامین می‌ شود. آب نمای زیبایی نیز با فرم مخصوص علاوه بر تهویه حوضخانه، هوای مطبوعی را در این مکان به وجود می‌ آورد.

از جمله تزیینات به کار رفته در فضای حوضخانه، مقرنس، رسمی‌بندی، کاربندیهای لانه زنبوری و تزیینات گلدانی است.

طبقه اول بنا که به صورت هشت ضلعی بر روی طبقه هم کف ساخته شده، دارای فضای کمتری است و چند اطاقک در آن ساخته شده است.

همچنین سه طبقه دیگر بنا به صورت نمادی ساخته شده و صرفا به دلیل فرم پذیری بنا می‌باشد.

این بنا که امروزه با نام ارگ کلاه فرنگی شناخته می‌شود به نام‌های دیگری هم مشهور بوده است از جمله ارگ حسام الدوله، قصر بی‌ بی عروس و ارگ سرکار.

کد خبرنگار: ۲۶
۵دیدگاه شما

برچسب‌ها

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 5
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • IR ۱۲:۰۶ - ۱۴۰۲/۰۵/۲۸
    3 0
    به بهترین نحو روایت شد
  • IR ۱۲:۵۷ - ۱۴۰۲/۰۵/۲۸
    4 0
    عناب زرشک زعفران کشک زیره ای والوبخارا درکنار فرش از جمله بهترین سوغات بیرجند است .
  • IR ۱۳:۱۸ - ۱۴۰۲/۰۵/۲۸
    4 0
    بیرجند واقعا شهر زیباوتمیز ومهمون نوازی هست👏
  • اخباری IE ۱۵:۱۰ - ۱۴۰۲/۰۵/۲۸
    5 0
    عالی بود خوب است از دیگر اماکن و تفرجگاه‌ها ی بیرجند هم روایت شود ، بیرجند شهری غنی از لحاظ اماکن ،باغها،تفرجگاه‌ها است که خیلی کم معرفی شده است
  • حسن قاسمی پناه IR ۱۶:۰۰ - ۱۴۰۲/۰۵/۲۹
    1 0
    باسلام بیرجند شهری زیبا با بناهای تاریخی دیگر باغ رحیم اباد که با اتاق های اینه کاری شده و باغ اکبریه که در حال حاضر موزه میباشد و باغ شوکت اباد را میتوان نام برد که لازم به ذکر و نیاز به معرفی بیشتر دارد با تشکر و سپاس

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • پربازدید

    پربحث

    اخبار عجیب

    آخرین اخبار

    لینک‌های مفید

    ***