آیا کانادا واقعاً مهاجرپذیر است؟

سلام نو – سرویس بین‌الملل: کانادایی ها دوست دارند کانادا را کشوری بدانند که بر پایه مهاجرت بنا شده است. داستان می گوید و با افتخار تاکید می‌کنند کانادا سنگر چندفرهنگی است. این روایت از طریق مقایسه خودسرانه با ایالات متحده و سایر کشورهای غربی پالایش شده است.

کلاری پورتر را بینز در ادامه در فارن پالسی نوشت: در نگاه اول، ممکن است به نظر برسد که کانادا از استقبال بیشتری نسبت به مهاجرین برخوردار است. همین باعثد شد تا در حالی که سایر کشورهای غربی به دلیل سیاست های مهاجرتی خود با انتقادهای شدید مواجه شده اند، کانادا به عنوان کشوری مهاجرپذیر شهرت یابد. از سال ۲۰۱۹، دولت کانادا بیش از هر کشور دیگری پناهجویان را اسکان داده است، آن هم با کم‌ترین واکنشی از سوی عمومی مردم.

بنابراین در ماه نوامبر، زمانی که نخست وزیر جاستین ترودو برنامه ای را برای افزایش مهاجرها اعلام کرد، به نظر می‌رسید یک حرکت هوشمندانه سیاسی انجام داده است. از زمان روی کار آمدن ترودو در سال ۲۰۱۵، مهاجرت از حدود ۳۰۰ هزار نفر به ۴۰۰ هزار نفر در سال رسیده است. اکنون، کانادا در نظر دارد تا سال ۲۰۲۵ هر سال از ۵۰۰ هزار مقیم دائمی را بپذیرد. این طرح که مهاجران ماهر اولویت می‌دهد به عنوان راهی برای رونق اقتصاد کانادا، که با کمبود نیروی کار و کاهش نرخ زاد و ولد مواجه است در نظر گرفته شده است.

ده ماه بعد، طرح ترودو با تردیدهای دو طرف طیف سیاسی مواجه شد. انتقاد از سمت راست افراطی جای تعجب ندارد. اما از آنجایی که دولت در تلاش برای ادغام و حمایت از مهاجران است، چشم انداز جذب تعداد قابل توجهی از آن‌ها، کارشناسان و حامیان مهاجرت را به سمت مخالفت سوق داده است، اما چرا؟ به باور آن‌ها شکست‌های دولت در بخش های مرتبط با مهاجرت به ویژه اسکان مجدد پناهندگان و مسکن قابل توجه است.

در همین حال، افکار عمومی در مورد مهاجرت شروع به تغییر کرده است. از آنجایی که هزینه های زندگی و قیمت مسکن به طور شدیدی بالا مانده اصلا بعید نیست در بلند مدت شاهد احساسات ضد مهاجرت باشیم.

در اوایل سال ۲۰۱۹، بحث بر سر بیلبوردهایی که در سراسر کشور با شعار «به مهاجرت انبوه نه بگویید» نصب شده بود، شکل گرفت. حزب راست افراطی مردم کانادا به رهبری ماکسیم برنیر با این بیلبوردها خود را در مبارزات انتخاباتی فدرال تبلیغ می کرد. شکایات و درخواست های شهروندان در نهایت باعث شد شرکت تبلیغاتی تابلوها را پایین بیاورد.

کسانی که از این بیلبوردها شکایت داشتند، از جمله نامزدهای بخش‌های مرکزی و احزاب چپ، حذف آنها را پیروزی کثرت‌گرایی کانادا دانستند، آن هم در حالی که با پیروزی ترامپ فضا برای راست افراطی موفق شد. درست وقتی ترامپ در آمریکا برنده شد، ترودر لیبرال در کانادا به قدرت رسید.

موفقیت لیبرال‌ها، همراه با نارضایتی مردم از تحرکات راست افراطی علیه مهاجرت همراه بود و همین به ترودو نشان داد که اکثر رأی‌دهندگان کانادایی قاطعانه طرفدار مهاجرت هستند. به نظر می‌رسد نظرسنجی از این موضوع حمایت می کند. یک ماه قبل از انتخابات، مؤسسه تحقیقات پیمایشی انوایرانیکس دریافت که ۸۵ درصد از کانادایی‌های مورد بررسی با اینکه  مهاجرت تأثیر مثبتی بر اقتصاد دارد موافق بودند، در حالی که ۶۹ درصد از نرخ فعلی مهاجرت حمایت می‌کردند.

اما این ارقام چالش‌های کانادا را پنهان می‌کنند. پالاوی بانرجی، جامعه‌شناس دانشگاه کلگری که درباره تأثیر تبعیض بر آینده مهاجران جوان تحقیق می‌کند، می‌گوید:از آنجایی که کانادا طرفدار مهاجرت است، ظاهرا این تصور وجود دارد که که کانادا الزاما یک جامعه باز است و نژادپرست نیست.

کانادا دارای سابقه سیاست‌های نژادپرستانه مرتبط با مهاجرت است، از مالیات بر چینی در اواخر قرن نوزدهم، که مهاجران چینی را مجبور به پرداخت هزینه در هنگام ورود به این کشور می‌کرد تا لایحه بسیار بحث برانگیز ۲۱ کبک، که نمایش نمادهای مذهبی در لباس کارمندان، از جمله صلیب، عمامه، کیپا و حجاب را ممنوع می‌کند. در یکی از رویدادهای برجسته در سال ۲۰۲۱، لایحه شماره ۲۱ منجر به حذف یک معلم مسلمان از کلاس درس به دلیل داشتن حجاب شد.

در نظرسنجی سال ۲۰۲۲ انوایرانیکس ، ۴۶ درصد از پاسخ دهندگان موافق بودند که "مهاجران زیادی وارد این کشور می شوند که ارزش‌های کانادایی را قبول نمی کنند." اصطلاح "ارزش های کانادایی" اگرچه مبهم است، اما به تمایل پاسخ دهندگان به جذب مهاجران اشاره دارد. این نظرسنجی برای سه دهه انجام شده است. در حالی که رقم این نظرسنجی در سال ۱۹۹۳ معادل ۷۲ درصد بود حالا شاهد کاهش معنادار اعداد هستیم.

به باور بانرجی حتی در سطوح فعلی مهاجرت، مهاجران از کانادایی‌های مستقر جدا می‌شوند و فرصت‌های آنها برای ادغام در بافت اجتماعی کشور جدیدشان و پیشرفت محدود شده است. طبق آمار کانادا تا سال ۲۰۲۱، ۴۱.۸ درصد از ساکنان غیردائم و ۱۶.۱ درصد از مهاجرانی که در پنج سال گذشته به کانادا نقل مکان کرده‌اند در فقر زندگی می‌کنند.

شکست دولت در ادغام کامل تازه واردان، شک و تردید را نسبت به برنامه جدید ترودو در جناح چپ کانادا برانگیخته است. ستون نویسان رسانه های میانه و چپ نوشته اند که کانادا یک "فیل مهاجرتی در اتاق دارد"، با اشاره به نژادپرستی علیه تازه واردان تاکیید کردند که کشور به دلیل کاهش بودجه برای سازمان‌های مختلف، برای پذیریش مهاجران آینده آماده نیست.

مدافعان پناهندگان و سایر مهاجران برخی از بلندترین صداهایی هستند که خواستار اصلاح فرآیندهای مهاجرت و اسکان کانادا قبل از افزایش مهاجرین هستند. مدیران سازمان های اسکان و پناهندگان می‌گویند که سیستم در حال حاضر با فشار بیش از حد و بار اضافه مواجه است. تازه واردانی که به عنوان «بسیار ماهر» طبقه بندی می شوند، علناً از اینکه در یک برزخ بوروکراتیک با وزارت مهاجرت گیر کرده‌اند و برای سال‌ها تصمیمی در مورد مجوز اقامت خود دریافت نمی‌کنند، شکایت دارند. این نشان از بار بیش از توان سیستم است.

به نظر می رسد افکار عمومی نیز تغییر کرده است. بانرجی گفت، حتی قبل از طرح ترودو، احساسات ضد مهاجرتی به دلیل همه‌گیری کووید-۱۹ در فضای آنلاین تشدید می‌شد، زیرا برخی از کانادایی‌ها مهاجران، به‌ویژه آنهایی را که نژاد آسیایی دارند را مقصر شیوع این بیماری می‌دانستند. در ماه ژوئیه، دیوید کولتو، مدیر عامل شرکت نظرسنجی آباکوس کانادا، در ساب‌استک خود نوشت که ۶۱ درصد از کانادایی‌های مورد نظرسنجی معتقدند که نیم میلیون مهاجر در سال بسیار زیاد است، از جمله ۳۷ درصد احساس می کنند این عدد "خیلی زیاد است". علاوه بر این، یک نظرسنجی ماه جولای آباکوس نشان داد که از هر ۱۰ کانادایی که در نظرسنجی شرکت کردند، چهار نفر به سیاستمداری رای می‌دهند که قول کاهش سطح مهاجرت را داده باشند.

اکنون، برخی از کانادایی‌ها موضوع دیگری را در نسبت با مهاجرت درگیر می‌کنند: بحران مسکن که ترودو در دوران تقریباً هشت ساله‌اش نتوانسته است جلوی آن را بگیرد. در بسیاری از بخش‌های بحث در مورد مهاجرت، تحلیلگران از کاهش سطح خدمات- از زمان انتظار مراقبت‌های بهداشتی تا در دسترس بودن دروس زبان- شکایت کرده‌اند، اما رایج ترین انتقاد از طرح ترودو برای گسترش مهاجرت، نبود مسکن مقرون به صرفه است.

به باور بسیاری کانادا مشکل پناهندگی ندارد، بلکه مشکل مسکن دارد. بسیاری نگران هستند مهاجران به دلیل کمبود مسکن که مدت‌هاست وجود دارد مقصر شناخته شوند.

بر اساس گزارش سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، کانادا گران ترین بازار مسکن در گروه G-۷ را دارد. نرخ‌های خانه خالی برای مسکن اجاره‌ای به پایین‌ترین حد در دو دهه اخیر رسیده است و بانک سلطنتی کانادا انتظار دارد که شکاف اجاره مسکن در کشور (تفاوت بین واحدهای اجاره‌ای موجود و کسانی که به دنبال آن هستند) تا سال ۲۰۲۶ از ۱۲۰ هزار هم فراتر رود که کسری امروز را چهار برابر می‌کند. در اوایل آگوست، استفان ماریون، اقتصاددان ارشد نشنال بانک، با اشاره به "عدم تعادل" بین این دو، از دولت خواست تا به تعادل رسیدن این معادله در هدف مهاجرتی تجدید نظر کند.

گروه‌های عدالت‌محور اجتماعی مانند خانه رومرو اشاره کرده‌اند که دولت تاکنون از تأمین مسکن کافی برای سایر تازه‌واردانی که قبلاً وارد شده‌اند غفلت کرده است؛ به طور خاص، پناهندگان و پناهجویان. شکست دولت در ترتیب دادن اسکان موقت برای آنها در تابستان آشکار بود، زمانی که صدها پناهجو در خارج از مرکز پذیرش پناهگاه اضطراری تورنتو اردو زدند.

آلودی راس می‌گوید روشی که دولت به نیازهای تازه واردان و به ویژه پناهندگان پاسخ می دهد، "بسیار واکنشی است  و سال هاست که این گونه بوده است." تنها پس از بحران پناهگاه‌های تورنتو، زمانی که بسیاری از تحلیلگران رسانه‌ها برنامه توسعه مهاجرت ترودو را زیر سوال بردند، دولت در سطح شهرداری، استانی و فدرال ۷۱.۴ میلیون دلار برای مسکن پناهندگان و پناهجویان اختصاص داد و شهر هتل‌های بیشتری را برای سرپناه اضطراری آزاد کرد.

خبرنگاری در یک کنفرانس مطبوعاتی در اوایل ماه اوت، از مارک میلر، وزیر جدید مهاجرت پرسید که آیا دولت اهداف مهاجرتی را کاهش خواهد داد.

او گفت: «این که آنها را به سمت بالا بازبینی کنیم یا نه، چیزی است که باید درباره آن حرف زد، من اما فکر نمی‌کنم که ما در موقعیتی باشیم که بخواهیم آن‌ها را با هیچ قدرتی پایین بیاوریم.»