سلام نو _ سرویس گردشگری: محوطه‌ی باستانی اریسمان، در روستایی به نام اریسمان از توابع شهر بادرود شهرستان نطنز از استان اصفهان قرار دارد. نطنز شهرستانی بسیار زیبا از توابع استان اصفهان است که دیرینگی آن به دوره پیش از اسلام برمی گردد.
این شهرستان در مجموع دارای دو بخش، چهار شهر و پنج روستا است. یکی از شهرهای زیبای نطنز، شهر بادرود می باشد. در منطقه کویری بادرود، محوطه ای به نام محوطه باستانی اریسمان وجود دارد که جزو قدیمی ترین شهرهای صنعتی در تمدن بشری و از جاهای دیدنی نطنز است.
آشنایی با تپه اریسمان در نظنز
محوطه اریسمان یکی از غنی ترین محوطه های باستانی کشور و دنیا است که در پنج کیلومتری بادرود قرار دارد. این محوطه وسعتی در حدود ۴۰ هکتار دارد و در آن آثار زیادی از سرباره های ذوب فلز (ناخالصی های حاصل از ذوب فلز) کشف شده است.
محوطه اریسمان در واقع مهد معدن کاری و فلزکاری است که در سال ۱۳۷۵ خورشیدی شناسایی شده است. بعد از انقلاب ۱۳۵۷ اولین و بزرگترین پروژه باستانی بین المللی توسط کمیته چند جانبه ایران و آلمان در این محوطه انجام شد.
کاوش باستان شناسی از سال ۱۳۷۸ خورشیدی آغاز شد و در سال ۱۳۸۱ به پایان رسید. باستان شناسان در این محوطه چهار محدوده ایجاد کردند. آنها در طی کاوش های مربوطه و کشف کوره های ذوب فلز مربوط به هزاره های اول و چهار قبل از میلاد، نتایج غیر قابل باوری به دست آوردند.
محوطه اریسمان به دلیل وجود سرباره های نقره و مس و کوره های ذوب فلز، تبدیل به شهرک صنعتی شده است. علاوه بر موارد گفته شده، در این محوطه کانسنگ های مس و قطعات و قالب های ریخته گری نیز مشاهده شده اند.
تمامی آثار کشف شده از محوطه اریسمان در موزه ای واقع در بافت تاریخی مرکزی نطنز جمع آوری شده اند. این موزه در خانه ای تاریخی موسوم به خانه باقری های نطنز قرار دارد.
خانه باقری ها، خانه ای دو طبقه است که در آن آثار شش هزار ساله روستای اریسمان و میلاجرد نگهداری می شود.
در محوطه باستانی اریسمان چند آثار منقول شناسایی شده اند. این آثار عبارتند از: ظرف قالب گیری (بوته)، مهره سنگی کنده کاری شده، کوزه سفالین منقوش و دو ظرف سفالی دیگر. بر روی مهره سنگی کشف شده از محوطه، نقش برجسته ای مربوط به دوره کالکولتیک (هزاره سوم تا پنجم پیش از میلاد) دیده می شود. این دوره را تحت عنوان دوره نوسنگی یا مس سنگی در ایران نیز معرفی می کنند.
علاوه بر آن، وجود آثاری از قبیل بنای آجری، کارگاه صنعتی و گورستانی با یک خمره مدفون، قدمت و ارزش تاریخی محوطه را نشان می دهد. شهرستان نطنز از نظر ثبت آثار در چهار گروه منقول، غیر منقول، طبیعی و ناملموس مقام سوم را در کشور کسب کرده است. این شهر از نظر ثبت آثار بعد از اصفهان و کاشان قرار دارد.
دیدنی‌های تپه اریسمان
محوطه باستانی اریسمان به دلیل داشتن خاکی ارزشمند بسیار حائز اهمیت است. به دلیل وجود فلزات با ارزشی چون نقره و مس در این محوطه لازم است که به بهترین شکل ممکن از آن نگهداری شود. این محوطه با توجه به دیرینگی شش هزار ساله ای که دارد، می تواند گردشگران زیادی را به سوی خود بکشاند.
اگر با تورهای ایرانگردی یا به صورت شخصی به روستای اریسمان نطنز مسافرت کردید، بازدید از محوطه اریسمان را از دست ندهید. شما می توانید بسیاری از آثار کشف شده از محوطه را در موزه باستان شناسی نطنز مشاهده نمایید که در خانه باقری ها قرار دارد.
محوطه تاریخی باستانی شش هزار ساله «اریسمان» در دهستان اریسمان شهرستان نطنز از سه فضای باستانی تشکیل شده و در دامنه‌های کوهپایه‌های کرکس و شمال آن واقع شده است. این محوطه باستانی که بیشتر به یک کارگاه و کارخانه ذوب فلزات شبیه است، دارای کوره‌های عظیم ذوب مس، سرباره، کانسنگ‌های مس، قطعات و قالب‌های ریخته‌گری است.
در بررسی‌های آثار سفال باستانشناسان به این تیجه رسیده‌اند که این آثار در هزاره چهارم و اول پیش از میلاد مورد استفاده قرار گرفته‌اند. آثار دیگری از قبیل یک بنای آجری که احتمالا کارگاه صنعتی بوده و همچنین یک گورستان با یک خمره مدفون کشف شده‌اند که بیانگر قدمت و ارزش تاریخی این مجموعه است.
محوطه باستانی اریسمان، به عنوان اولین منطقه تاریخی ذوب فلز و یکی از قدیمی ترین شهرهای صنعتی تمدن بشری در استان اصفهان و شهرستان نطنز قرار گرفته و با اشیای باستانی اریسمان، به دلیل نبود موزه و مخزن نگهداری، به اصفهان برده شده و تا فراهم آمدن مکان مناسب در اریسمان، نزد سازمان میراث فرهنگی اصفهان به امانت خواهد ماند.
این اثر در تاریخ بیست و نهم تیر سال هزار و سیصد و هشتاد و هفت با شماره ثبت دو هزار و سیصد و چهل و سه به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
روش کار با کوره های فلز کاری در محوطه اریسمان نطنز بدین صورت بوده که پس از نخستین فرآیند ذوب، در یک کوره، صنعتگران بخشی از جلوی دیواره آن را می‌شکستند و سرباره (مدل) به دست‌آمده را بیرون می‌کشیدند، سپس روی کوره پیشین، کوره نوینی برای ذوب بعدی می‌ساختند.
در این روند ساخت و تخریب، چه بسا جهت کوره‌ها دگردیس می‌شد و شما می‌توانید تمامی این مراحل را در این مجموعه باستانی مشاهده کنید و به خودتان ببالید که چه دستاوردهایی در گذشته وجود داشته که باعث اقتدار و عزت ایران شده است.
نظر شما