سلام نو _ سرویس گردشگری: شهرستان قصر شیرین در استان کرمانشاه قرار دارد و از شهرهای تاریخی این استان به شمار می آید و سالانه بازدیدکنندگان زیادی برای دیدار از آن راهی این منطقه می شوند.
شهرستان مرزی قصر شیرین در ۱۶۶ کیلومتری غرب کرمانشاه و در ۲۱ کیلومتری خاک عراق واقع شده است. قصر شیرین از سمت شمال و غرب به کشور عراق، از شرق به سر پل ذهاب و گیلان غرب و از جنوب به استان ایلام و عراق محدود می شود. این شهر قدمتی درخشان و تاریخی دارد.
از عهد باستان تا حال مشرف بر شاهراه اصلی بین جلگه بین النهرین و فلات ایران بوده است. شهر در کنار جاده ای که از تیسفون به اکباتان، پایتخت ماد، امتداد داشته، قرار گرفته است. وجود رودخانه الوند در حفظ اهمیت و زیبایی شهر، طی قرون متمادی موثر بوده است.
اوج عظمت و آبادی این شهر به دوران سلطنت خسرو پرویز ساسانی مربوط است. سفر به این شهر و دیدار از آثار تاریخی آن می تواند بسیر لذت بخش و جذاب باشد.
آشنایی با کاروانسری قصرشیرین
کاروانسرا ها یکی از زیباترین و جذاب ترین آثار تاریخی به جای مانده از گذشته در ایران هستند. دلایل متعددی را می توان در ایجاد، شکل یابی، توسعه و گسترش کارونسراها مطرح کرد. ساده ترین آن، نیاز مبرم کاروانیان به آسایش و حفاظت در مقابل راهزنان و موانع طبیعی بود.
موقعیت اقلیمی و طبیعی نیز در پیدایش این بناها سهم به سزایی داشت. به ویزه وضعیت اقلیمی و آب و هوای نسبتا خشک و شوار ایران زمین که باعث دوری شهرها و آبادی ها از یکدیگر می شد. مسافت طولانی و دور بودن شهرها از یکدیگر، وجود تقاطی را برای آسایش و حفاظت از کاروانیان در بین راه ها به خصوص شاهراهای اصلی، ضروری می نمود.
کاروانسرای عباسی قصر شیرین قدمتی به درازای حکومت صفویه دارد. نام این بنا در فهرست آثار ملی ایران نیز دیده می‌شود. البته لازم به ذکر است که بخشی از این بنا در دوران پهلوی ساخته شده و جدیدتر از بخش‌های دیگر است. این بنا در خیابان شهدای قصر شیرین قرار دارد و در تاریخ هشتم مردادماه ۱۳۸۱، با شماره ۵۸۹۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
برای دسترسی به کاروانسرای عباسی باید به میدان شهدا در مرکز شهر قصر شیرین بروید. در میدان به‌سمت خروجی شمالی حرکت کنید و وارد خیابان شهدا شوید. پس از طی مسافت چندصد متری، کاروانسرای عباسی قصر شیرین در سمت چپ شما نمایان می‌شود.
کاروانسرای عباسی قصر شیرین در دوران صفویه ساخته شد. این کاروانسرا را سر راه زائران عتبات عالیات و کربلای معلی، با ۶۰ متر طول و عرض و پنج متر ارتفاع در زمینی به مساحت ۳,۶۰۰ متر مربع ساختند. کاروانسرای عباسی قصر شیرین در دوره پهلوی به‌صورت جامع مرمت شد و بخش‌های بیشتری را نیز به آن افزودند.
زلزله‌ای به‌شدت ۷٫۳ ریشتر در تاریخ ۲۱ آبان ۱۳۹۶، سبب تخریب بخش عمده‌ای از کاروانسرای تاریخی عباسی قصر شیرین شد. پیش از زلزله در این بنا، حجره‌ها و رواق‌هایی به شیوه معماری سنتی وجود داشت که در آن‌ها، فروشندگان به فروش و عرضه کالاهای خارجی وارداتی می‌پرداختند. گردشگرانی که به قصر شیرین می‌رفتند، برای خرید کالاهای وارداتی با قیمت مناسب، به این بنای تاریخی سر می‌زدند.
ویژگی‌های کاروانسری قصرشیرین در کرمانشاه
در دوران جنگ تحمیلی، بخش عظیمی از کاروانسرای عباسی قصر شیرین تخریب شد. چند سال قبل این کاروانسرا به‌مدت ۱۰ سال و هزینه‌ای حدود ۱ میلیارد تومان مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت.
این بازسازی‌ها با هدف جلوگیری از تخریب بنا و ایجاد سفره‌خانه سنتی، چایخانه سنتی، عکاسخانه، محلی برای عرضه محصولات صنایع دستی و فرهنگی، سوغات محلی و نان و شیرینی‌های محلی انجام گرفت. امروزه کاروانسرای عباسی قصر شیرین از جاذبه های گردشگری قصر شیرین به شمار می‌رود.
هنگام ساخت کاروانسرای عباسی قصر شیرین، برای تهیه خشت خام و آجر از خاک اطراف شهر استفاده کردند؛ ملاط به‌کاررفته در بنا نیز از نوعی ساروج است که برای تهیه آن از مخلوطی از آهک، خاکستر و سفیده تخم‌مرغ بهره بردند.
معماری و طراحی این کاروانسرا منطبق با شرایط اقلیمی منطقه است؛ به گونه‌ای که در تابستان هوای خنک و زمستان‌ها هوای گرمی داشته باشد. ورودی کاروانسرا در ضلع جنوبی بنا واقع شده و طاق‌دار است و در هر دو طرف آن سکویی قرار دارد.
همچنین در ورودی، هشتی گنبدداری مشاهده می‌شود که از طریق آن می‌توان وارد حیاط شد. چهار ایوان بزرگ با طاق جناغی در چهار طرف حیاط کاروانسرا جای گرفته‌اند و در اطراف حیاط مرکزی، چند اتاق ساخته شده است؛ در مقابل هرکدام از این اتاق‌ها، ایوان کوچکی قرار دارد و پشت اتاق‌ها نیز اصطبل‌های بزرگی برای نگهداری از حیوانات ساخته شده است.
داخل هر راهرو، دالان، شبستان و چند حجره دیده می‌شود. حجره‌ها نیز طاق‌های هلالی شکلی دارند و از طریق رواق‌ها، به اتاق‌های کوچک‌تری وصل می‌شوند. در گذشته زمانی که کاروان‌های زیارتی و تجارتی در تابستان به کاروانسرای عباسی می‌رسیدند، بار خود را داخل اتاقک‌ها می‌گذاشتند و استراحت می‌کردند؛ در فصل زمستان نیز برای این کار، از دالان‌های درونی کاروانسرا استفاده می‌کردند که گرم‌تر بود.
برای حفظ و حراست از این کاروانسرا، در چهار ضلع دیوارهای آن، برج‌های نگهبانی احداث شده بود که نگهبانان بتوانند از آن در مقابل حمله دزدها و غارتگران محافظت کنند. شاید بتوان طاق‌های گنبدی این کاروانسرا را شاهکار معماری آن در نظر گرفت که به‌منظور استحکام بنا ایجاد شده‌اند.
نظر شما