سلام نو _ سرویس گردشگری: قلعه خسرو در ۳۰ کیلومتری شمال غرب اردبیل قرار دارد. این قلعه که با شیوه خشکه چین سنگی (با مصالح سنگی بدون استفاده از ملات)ساخته شده‌است، به دوره مفرغ جدید (۱۷۰۰ تا ۱۴۵۰ سال پیش از میلاد) تعلق دارد. در اواخر عصر آهن ۳ این قلعه کاملا متروک شد و استقرار در آن به قلعه دیگری که متعلق به دوره هخامنشی است ، منتقل شد . این قلعه هخامنشی در حدود ۷۰۰ متری قلعه خسرو قرار دارد.
گورستان کوچکی نیز شامل ۱۰ تا ۲۰ گور در کنار قلعه های هفت گانه وجود دارد که تعداد کم قبور آن نشان گر اقماری بودن این قلعه ها است .
آشنایی با قلعه کوهستانی خسرو
محوطه باستانی قلع خسرو متشکل از دو قلعه و یک گورستان است یکی از این قلعه ها بر بالای کوه شوش داغی واقع شده و دیگری که بزرگتر بوده و قلعه اولی را نیز در بر می گیرد . تمامی کوه شوش داغی را در برگرفته است. محوطه گورستان در قسمت جنوبی کوه شوش داغی واقع شده و در محوطه نسبتاً وسیعی گورهای آن پراکنده شده است.
این قلعه در ۳۰کیلومتری شمال غرب اردبیل قرار دارد که با شیوه خشکه چین سنگی با مصالح سنگی بدون استفاده از ملات ساخته شده و به دوره مفرغ جدید ۱۷۰۰تا ۱۴۵۰سال پیش از میلاد تعلق دارد.
قلعه باستانی خسرو در عصر مفرغ جدید شکل گرفت و استقرار آن تا عصر آهن ۱ (۱۵۰۰تا ۱۲۰۰سال پیش از میلاد)، عصر آهن ۲ (۱۲۰۰تا ۸۰۰سال پیش از میلاد) و عصر آهن ۳ (۸۵۰تا ۵۵۰سال پیش از میلاد) تداوم داشت.
در اواخر عصر آهن ۳این قلعه کاملا متروک شد و استقرار در آن به قلعه دیگری که متعلق به دوره هخامنشی است، منتقل شد. این قلعه هخامنشی نیز در حدود ۷۰۰متری قلعه خسرو قرار دارد که در حال حاضر باستان‌شناسان مشغول بررسی روی آن هستند.
در فصول پیشین کاوش، سفال‌هایی از عصر مفرغ جدید و نشانه‌هایی از استقرار جوامع با ساختار پیچیده سیاسی و اجتماعی در این قلعه به دست آمده بود. بر اساس دلایل باستان‌شناسی جوامع پیچیده سیاسی و اجتماعی اولین بار در دوره مفرغ جدید شکل گرفته‌است.
با توجه به اینکه این منطقه در دوره‌های مختلف بویژه در عصر مفرغ مورد تاخت و تاز اقوام مهاجر بود و با در نظر گرفتن اقتصاد کشاورزی و دامداری در عصر مفرغ به نظر می‌رسد، قلعه‌های هفت‌گانه نقش محافظت از قلعه مرکزی خسرو و زمینهای کشاورزی و مراتع دامداری آن را به عهده داشتند.
گورستان کوچکی نیز شامل ۱۰تا ۲۰گور در کنار قلعه‌های هفت‌گانه وجود دارد که تعداد کم قبور آن نشانگر اقماری بودن این قلعه‌ها است. این گورها نشان دهنده مالکیت یا تسلط قلعه مرکزی بر نواحی اطراف و سند تملک خانواده یا قبایل ساکن در قلعه مرکزی یا قلعه‌های اقماری بر روی این مراتع هستند.
کاوشگران در بررسیهای خود در این منطقه آثار بند و کانالهای آبرسانی مربوط به دوره مفرغ جدید را شناسایی کردند. فرضیه این است که ساکنان این منطقه پس از احداث بند روی رودخانه قره‌سو که در کنار قلعه خسرو قرار دارد، توسط این کانالهای سنگ‌چین آب رود را به طرف زمینهای اطراف هدایت می‌کردند.
با کشف دیواره های قلعه باستانی خسرو ، نشانه هایی از استقرار جوامع پیچیده در شمال غرب ایران به اثبات رسید . در فصل های قبلی کاوش ، سفال هایی از عصر مفرغ ( برنز ) در حاشیه در این قلعه به دست آمده بود که با لایه نگاری و سالیابی ، قدمت این منطقه به ۲۲۰۰ سال پیش از میلاد رسید.
ویژگی‌های جالب قلعه خسرو
قلعه خسرو بزرگترین قلعه هایی است که متشکل از یک ارگ و یک شارستان است . این قلعه بر فراز ارتفاعات طبیعی منطقه بنا شده است . در بخش غربی این قلعه گورستانی به سبک گور های چهار چینه خرسنگی و مشابه با آنچه که در ناحیه قفقاز به دست آمده، کشف شده است. از مهم ترین ویژگی های این قلعه کشف بقایایی از دوران مفرغ جدید در این محوطه است.
در محوطه قلعه خسرو ۴ ترانشه تعبیه شد که منجر به کشف دیواره دفاعی قلعه شد. این دیواره با توجه به مطالعات تطبیقی متعلق به عصر برنز تشخیص داده شده است که فرضیات تیم باستان شناسی در فصول قبلی کاوش را قطعیت می بخشد.
مطابق مطالعات پیشین در منطقه شمال غرب ایران قدیمی ترین تمدن در این محدوده تمدن مانایی بوده که یافته های جدید قدمت این منطقه را ۱۰۰۰ سال بیشتر کرده است.
تمدن مانایی در حوزه آذربایجان غربی به عنوان اولین تمدن از جوامع پیچیده بشری است که به مرور زمان به قفقاز و آناتول منتقل شده است.
محوطه باستانی قلع خسرو از دو قلعه و یک گورستان تشکیل شده است که یکی از این قلعه ها بر بالای کوه شوش داغی واقع شده و دیگری نیز که بزرگتر است و قلعه اولی را نیز در بر می گیرد، تمامی کوه شوش داغی را در برگرفته است. محوطه گورستان در قسمت جنوبی کوه شوش داغی قرار دارد و در محوطه نسبتاً وسیعی گورهای آن پراکنده شده اند.
قلعه خسرو در سی کیلومتری شمال غرب اردبیل قرار دارد و با روش خشکه چین سنگی، با مصالح سنگی و بدون استفاده از ملات ساخته شده و مربوط به دوره ی پیش از میلاد مسیح است. قلعه باستانی خسرو در عصر مفرغ جدید، یعنی ۱۷۰۰ تا ۱۴۵۰ سال قبل از میلاد ساخته شد و استقرار آن تا عصر آهن ۳، یعنی ۸۵۰ تا ۵۵۰ سال قبل از میلاد ادامه داشت.
از اواخر عصر آهن ۳ این قلعه کاملا متروک شد و استقرار آن به قلعه دیگری که مربوط به دوره ی هخامنشی است منتقل شد. این قلعه ی هخامنشی نیز در ۷۰۰ متری قلعه خسرو واقع شده است.
نظر شما