سلام نو _ سرویس گردشگری: مجموعه گوردخمه اسحاق وند یا همان گوردخمه سکاوند، از اسرار آمیز ترین آثار تاریخی در استان کرمانشاه هستند و به عنوان یکی از ارزشمند ترین نمونه های معماری صخره ای کشور به شمار می روند.
نیاز به مطالعات بیشتر در این منطقه به منظور فهم بهتر تاریخ آن بسیار احساس می شود که امیدواریم با همت مسئولان هم مطالعات بهتری در این زمینه صورت گیرد و هم نسبت به محافظت از این آثار تاریخی اقدامات بهتر و موثرتری صورت گیرد.
مجموعه گوردخمه های اسحاق وند با شماره ۴۸۸۷ در ۱۹ اسفند ماه سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آشنایی با گوردخمه اسحاق وند
گوردخمه‌های اسحاق‌وند مربوط به دوره مادها هستند؛ اما در بین باستان‌شناسان درباره قدمت این گوردخمه‌ها اختلاف نظر وجود دارد که مهم‌ترین این نظرات، متعلق به «ارنست امیل هرتسفلد»، ایران‌شناس آلمانی است.
هرتسفلد، گوردخمه‌ی میانی را منسوب به گئوماتای مغ (بردیای دروغین) می‌داند و معتقد است نام سکاوند با توجه به محل قتل گئوماتای مغ توسط داریوش یکم که قلعه‌ی سکوند بوده، بر این گوردخمه‌ها گذاشته شده است. البته در رابطه با صحت این نظریه و همچنین ماجرای بردیای دروغین، بحث‌های تاریخی پیچیده‌ای وجود دارد.
گوردخمه‌های اسحاق وند، از سه گوردخمه تراشیده‌شده در کوه تشکیل می شود که گوردخمه سمت راست، بالاتر از دو گوردخمه دیگر قرار دارد. عمق گوردخمه سمت چپ که شکل طاقچه‌ای دارد، ۸۵ سانتی‌متر است و عرض آن به ۲٫۱۰ متر می‌رسد. گوردخمه میانی نیز ۱٫۷۵ متر عرض دارد و طول آن ۲٫۱۰ متر است. اطراف هر یک از این گوردخمه‌ها به شکل مستطیل قاب‌بندی شده‌اند.
در بالای گوردخمه‌ی میانی برخلاف گوردخمه‌های سمت راست و چپ که تزییناتی ندارند، تصویر مردی به حالت تمام‌قد با چهره‌ای نیم‌رخ وجود دارد. این مرد که لباس چین‌دار بلندی به تن دارد، دست‌هایش را به حالت نیایش بلند کرده است. در مقابل او، مشعل و آتش‌دان قرار دارد و هیکلی کوچک در پشت آتش‌دان ایستاده که دست‌هایش بلند است و شئی در دستان خود دارد.
گوردخمه های اسحاق وند در حقیقت سه گوردخمه تاریخی هستند که ابعاد متفاوتی دارند. این گوردخمه ها در استان کرمانشاه، در حدود ۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان هرسین و در دل صخره های مرتفعی مشرف به روستای ده نو واقع شده اند.
این گوردخمه ها به سکاوند نیز شهرت دارند و مردم محلی این منطقه به آن ها «فرهاد تاش» می گویند. به دلیل وجود روستایی به نام اسحاق وند در حوالی این گوردخمه ها، نام آن ها را اسحاق وند گذاشته اند. گوردخمه اسحاق وند از ارزشمند ترین نمونه های معماری صخره ای کشور هستند که بنا بر عقیده برخی از کارشناسان تاریخی، قدیمی ترین مقابر صخره ای موجود در ایران هم هستند.
پیرامون قدمت این گوردخمه ها، اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. بسیاری از باستان شناسان خارجی و داخلی، قدمت گوردخمه اسحاق وند را به دوره ماد ها نسبت می دهند. ولی برخی نیز همچون هرتسفلد، آن ها را مربوط به دوره هخامنشیان می دانند.
طبق نظر ارنست امیل هرتسفلد باستان شناس آلمانی تبار، گوردخمه میانی، مقبره گئومات مغ است. داریوش اول در کتیبه بیستون خودش، داستان سرکوبی گئومات مغ یا همان بردیای دروغین را به تفصیل تعریف کرده است. عده کمی نیز این مقابر صخره ای را مربوط به دوره سلوکیان می دانند. به هرحال طبق نظر بسیاری از باستان شناسان، احتمال اینکه این گوردخمه ها مادی باشند بیشتر از هخامنشی بودن آن هاست.
بازدید از گوردخمه اسحاق وند
برای بازدید از گوردخمه‌های هرسین واقع در استان زیبای کرمانشاه، باید خود را به روستای «دهنو» در فاصله ۲۵ کیلومتری از جنوب غربی شهر هرسین برسانید. گوردخمه‌های اسحاق‌وند در شمال شرق این روستا واقع شده‌اند. به‌منظور دسترسی به این روستا، در جاده‌ی کرمانشاه به هرسین حرکت کنید و پس از طی مسافت پنج کیلومتر و رسیدن به پل چهر، وارد مسیر فرعی واقع در حاشیه جاده شوید.
این مسیر فرعی از روستاهای عزیزآباد، گرمیانک، شمس‌آباد، سرخ‌ده و پاسار عبور خواهد کرد و سپس به روستای دهنو خواهد رسید. پس از عبور از روستای دهنو و با پیمایش مسافت ۱٫۵ کیلومتری، به جاده‌ای خاکی خواهید رسید. این جاده خاکی که دو کیلومتر طول دارد و در سمت چپ جاده اصلی واقع شده است، شما را به گوردخمه هرسین خواهید رسانید.
استان کرمانشاه جغرافیایی سردسیر دارد و سفر به این استان در فصل زمستان توصیه نمی‌شود؛ بنابراین بهترین زمان بازدید برای دیدن گوردخمه‌های هرسین، فصل بهار و تابستان است. کرمانشاه در اوایل بهار، آب‌وهوای بسیار مطبوع و دل‌انگیزی دارد.
- محوطه باستانی گوردخمه‌های اسحاق وند هیچ‌گونه امکانات رفاهی، فروشگاهی و اقامتی ندارد.
- پوشش شبکه تلفن همراه در محوطه گوردخمه‌های اسحاق وند مطلوب نیست.
- هنگام بازدید از گوردخمه‌های اسحاق وند، از بالا رفتن از صخره‌های باستانی خودداری کنید.
- در جریان بازدید از گوردخمه‌های اسحاق وند، نسبت به حفظ محیط زیست و پاکیزگی محوطه باستانی کوشا باشید.
- بازدید از گوردخمه‌های اسحاق وند رایگان است.
نظر شما