بازدید از آتشکده بی‌همتای آذرگشنسب را از دست ندهید

سلام نو _ سرویس گردشگری: پژوهش‌های بسیار زیادی صورت گرفته بود و عده‌ای محل اصلی این آتشکده را کنار دریاچه ارومیه، برخی آن را در تخت سلیمان و عده‌ای دیگر شهر شیز می‌دانستند.

پس از حفاری و کشف بقایای آتشکده، مشخص شد که شهر شیز در جغرافیای تاریخی ایران همان تخت سلیمان امروزی است. شیز محل زندگی اقوام مختلف از جمله ماده‌ها، اشکانیان، ساسانیان و مغول‌ها بوده و در تمامی این دوران‌ها یکی از باشکوه‌ترین و قدرتمندترین شهرهای باستانی بوده است.

به همین دلیل این شهر باستانی میزبان آتشکده‌های مهمی بوده و تنها افرادی خاصی حق ورود به آن‌ها را داشتند. بسیاری از پادشاهان ساسانی به‌واسطه جایگاه ویژه این آتشکده پای پیاده از تیسفون به زیارت و عبادت آن می‌آمدند.

آشنایی با آتشکده آذرگشنسب

قلعه تاریخی تخت سلیمان (آذرگشسب)، یکی از بناهای تاریخی مهم جهان بوده و از دوره ساسانیان به جا مانده است. این قلعه از بخش های مختلفی چون آتشکده آذرگشسب، آتشکده شاهی و جنگ آوران، معبد آناهیتا، ایوان خسرو، دروازه ها، آتشگاه های کوچک و دیوارهای مستحک تشکیل یافته است.

سه آتشگاه بزرگ و برجسته در زمان ساسانیان در ایران وجود داشت. آتش هایی که در این آتش گاه ها نگهداری می شدند، عبارت بودند از: "بُرزین مهر" (آتش عشق و والا) که مخصوص برزیگران بود و در نزدیکی نیشابور خراسان قرار داشت.

"فَربغ" (آتش فرّ ایزدی) که مخصوص موبدان و بلندپایگان بود و در کاریان فارس قرار داشت. "آتشکده آذرگشسب" که مخصوص ارتشیان بود و در تکاب آذربایجان و محلی به نام شیز یا گنجَک و روی کوه اسنَوند قرار داشت. معنای آذرگشسب "آتش اسب نر" است.

آن چه در افسانه ها حکایت می شود، علت این نامگذاری چنین است که کیخسرو در نیمروز زمانی که بهمن دژ را می گشود، با تیرگی شبانه مواجه شد که دیوان با جادوی خود آن را پدید آورده بود.در آن هنگام آتشی به روی یال اسب فرو آمد و باری دیگر جهان را روشن ساخت.

کیخسرو پس از پیروزی و گشایش بهمن دژ آتش فرو آمده را به پاس یاوری اهورایی در آن جا بنشاند و نام "گشسب" یا "گشنسب" را به این آتش و جایگاهش که معنای "آتش اسب نر" می دهد، نهاد. هم اکنون، نام این محل تخت سلیمان است. آتشکده تخت سلیمان در سال ۱۳۱۶ با شماره ۳۱۸ توسط وزارت فرهنگ و هنر در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
حذف تاریخ و نقش اشکانیان در کلیه امور از تمایلات اصلی امرا و حکام در دوران اردشیر یکم و بعد او بود. درواقع تفاوت اشکانیان و ساسانیان را بدین گونه می توان شرح داد: ساسانیان سعی داشتند حکومت مرکزی را تقویت کرده و با ادیان غیر زرتشتی مبارزه کنند. درواقع خود را مسئول حفظ دین باستانی کشور و آیات و اصطلاحات اوستا می دانستند.

زادگاه زرتشت در اوستا "ائیریانم وئجه" یاد شده و در دوران ساسانی تصمیم به تغییر محل آن از ری به آذربایجان گرفته شد. زیرا شهر ری مدت ها بود که در تیول یکی از خاندان های مهم اشکانیان به نام خاندان معروف مهران از شهرهای اشکانی مورد ظن برای ساسانیان بود.
آذربایجان به این دلیل مورد توجه ساسانیان قرار گرفت که به تیسفون، پایتخت ساسانیان نزدیک بود و همچنین آتشکده آذرگشسب که یکی از بزرگ ترین آتشکده های دوره ساسانیان بود، در آن قرار داشت.

بالاخره "ائیریانم وئجه" که تصور می شد زادگاه زرتشت است، به آذربایجان انتقال یافت و "ایران ویج" نام گرفت. "ایران" که جزء نخست این کلمه مقدس بود، می توانست برای سرزمین واحد و فراگیر ساسانیان بهترین نام ممکن باشد. در ایرانی باستانی این جزء نخست "آریانام" (aryānām) و در زبان اوستایی (aryānem) تلفظ می شد. آریان، از شکل ایرانی باستانی آن در دوره اشکانی حاصل شده بود، در حالی که ساسانیان اوستا را بیشتر مدنظر داشتند.

آتشکده آذرگشسب کجاست

آدرس: آذربایجان غربی، ۴۵ کیلومتری شمال شرقی تکاب، روستای نصرت آباد، روستای تخت سلیمان، آتشکده آذرگشنسب

این آتشکده در در دره‌ای سرسبز در ارتفاع ۳۰۰۰ متری و در ضلع شمالی دریاچه‌ای در منطقه تاریخی تخت سلیمان قرار گرفته است. آتشکده آذرگشنسب ۳۱۵ کیلومتر با مرکز استان آذربایجان غربی (پنج ساعت و پنج دقیقه)، ۳۳۴ کیلومتر با شهر تبریز (پنج ساعت و ۱۹ دقیقه)، از میاندوآب محل تلاقی دو استان آذربایجان غربی و شرقی ۱۶۷ کیلومتر (سه ساعت و سه دقیقه) و ۱۴۷ کیلومتر با زنجان ( دو ساعت و ۳۴ دقیقه) فاصله دارد.

بهترین مسیر و برای رفتن تخت سلیمان و آتشکده آذرگشنسب عبور از جاده تکاب به تخت سلیمان است که با طی ۲۴ کیلومتر، شما به‌راحتی به مقصد می‌رسید؛ اما اگر می‌خواهید در مسیر از دیدنی‌های استان آذربایجان غربی لذت ببرید، بهتر است مسیر زنجان را انتخاب کنید.

برای رسیدن به این دو جاده چندین راه در پیش روی شما قرار دارد. شما می‌توانید سفر هوایی را انتخاب کنید و خود را با هواپیما به فرودگاه زنجان یا فرودگاه ارومیه برسانید و از آن جا به‌صورت زمینی به‌سمت تخت سلیمان حرکت کنید.

نزدیک‌ترین ایستگاه قطار به این منطقه نیز ایستگاه قطار بین‌المللی زنجان به مشهد است که از این ایستگاه تا تخت سلیمان در حدود ۱۴۰ کیلومتر مسافت در پیش رو خواهید داشت.

علاوه بر این موارد، خودروی شخصی نیز می‌تواند یکی از گزینه‌ها باشد. اگر از تهران حرکت می‌کنید باید از اتوبان تهران قزوین به‌سمت غرب استان تهران بروید. پس از طی ۱۵۰ کیلومتر وارد اتوبان قزوین به زنجان شوید و از آنجا با عبور از تاکستان‌های زیبای انگور و شهر ابهر پس از طی ۱۷۰ کیلومتر به محدود زنجان خواهید رسید.

برای اینکه از زنجان به‌سمت تخت سلیمان بروید، باید وارد آزادراه زنجان به بیجار شوید و با طی مسافتی به جاده زنجان به دندی خواهید رسید. با گذشت از این مسیرها و با طی ۱۴۰کیلومتر، به جاده‌ای کوهستانی و پرپیچ‌وخم می‌رسید که دندی را به تخت سلیمان متصل می‌کند. حتما پیش از ورود به این جاده کوهستانی، سوخت و تجهیزات خود را چک کنید.