بازدید از خانه ملا باشی اصفهان را از دست ندهید

سلام نو _ سرویس گردشگری: اصفهان طی دوران‌های مختلف به خصوص در زمان حکومت قاجاریان یکی از پایگاه‌های مهم حکومتی بود از این رو آثار تاریخی بسیاری را در خود جای داده به گونه‌ای که به نصف جهان تشبیه شده است.

یکی از این خانه‌ها که مجموعه بی‌نظیری از معماری ادوار مختلف، شیشه‌کاری هنرمندانه و نقاشی‌های چشم‌نواز را در خود جای داده خانه ملاباشی است که به خانه معتمدی نیز معروف است.

آشنایی با خانه ملا باشی اصفهان

خانه ملا باشی اصفهان یک اقامتگاه تاریخی است که در سال ۱۳۸۱ به عنوان میراث ملی به ثبت رسیده و در مرکز شهر اصفهان، در خیابان هشت بهشت واقع شده است. خانه ملاباشی معروف به خانه معتمدی (در دهه گذشته متعلق به خانواده بوده است) شامل آثاری از دوران صفویه، زند و قاجار است.

اگرچه نمای بیرونی و پاسیو چندان تعجب آور نیست، اما هنگام ورود به راهرو برای رفتن به داخل خانه، افراد مجذوب دکوراسیون و معماری جذاب آن می شوند. شیشه های رنگی و دیوارهای آینه ای بخشی از معماری برجسته این خانه است.

تزیینات گچبری قابل توجه در میان کاشی های رنگارنگ که سقف را تزیین می کنند، جلوه شگفت انگیزی به مکان می بخشد.

هر یک از اتاق های خانه ملا باشی اصفهان دارای دکوراسیون خاص و بی نقصی است. نقاشی ها، شیشه های رنگی، دیوارهای آینه کاری شده و نوشته ها تفاوت های معماری دوران قاجار و صفوی را به خوبی به نمایش می گذارد.

خانواده معتمدی بیش از ۷ سال را وقف مرمت خانه ملاباشی اصفهان کردند تا آن را در اختیار بازدیدکنندگان قرار دهند. یکی از ویژگی های منحصر به فرد این خانه این است که تمام اتاق ها فرش شده اند و حضور فرش ایرانی حس خانه بودن را به بازدیدکننده القا می کند.

در زمان ناصرالدین شاه قاجار، پسرش ضل‌السلطان را برای اداره اصفهان فرستاد او که از مادری غیر قجری به دنیا آمده بود با وجود اینکه یکی از پسران شاه بود نمی‌توانست به منسب حکومت بنشیدند، همین امر باعث شد نه تنها ظلم ستم‌های زیادی به مردم اصفهان روا کند بلکه به طبیعت این شهر نیز آسیب‌های بسیاری رساند به نحوی که با شکارهای بی‌رویه خود چندین گونه‌ی‌ جانوری مانند ببر خزر و مارال را از بین برد.

از آنجایی که جو حاکم بر اصفهان به دلیل کارهای ناشایست او سراسر متشوش و ناامن شده بود، از طرف حاکمیت وقت، ملاباشی که درتفرش زندگی می‌کرد و فردی مورد اعتماد و همچنین از منجمان ناصرالدین شاه بود به اصفهان فرستاده شد تا کمی امنیت و آرامش را به اصفهان بازگرداند.

با رفتن او نه تنها اوضاع اصفهان آرام شد بلکه به یکی از ریش سفیدان و افراد مورد اعتما مردم تبدیل شد سپس با خریدن این خانه در شهر اصفهان ساکن شد.

این خانه که در بافت تاریخی شهر و در محله پاقلعه قرار داشت از آن نظر که به خانه‌های دیگری چون خانه ملک التجار و حاج آقا نجفی و که امروزه به خانه مشروطیت تبدیل شده قرار داشت دارای موقعیت مناسبی بود و به محلی برای رفع اختلافات مردم تبدیل شد.

معماری خاص خانه ملا باشی اصفهان

از آنجایی که این خانه از زمان‌های زندیه و صفویه پابرجا بود اما در زمان قاجاریه به خانه ملاباشی معروف شد، هر گوشه از آن رنگ و بوی معماری در دوران‌های متفاوتی دارد.

قدمت اولیه این بنا به دوران صفویه بازمی‌گردد اما در دوران‌های دیگری چون زندیه نیز مورد بازسازی قرار گرفت که همین امر باعث شده معماری صفویه تا حدی از بین برود اما خوشبختانه هنوز ردی از معماری صفویه در قسمت‌هایی از این خانه دیده می‌شود.

قبل از سکونت ملاباشی این خانه دارای بخش‌هایی چون بخش زمستانه و دو اتاق پنج دری بود که از دوران زندیه به یادگار مانده بود اما پس از ورود ملاباشی به خانه در زمان قاجار، ساخت و سازهای بسیاری در آن انجام شد و قسمت‌های دیگری مانند بخش شاه نشین و اتاق نه دری به این خانه اضافه شد.

هم اکنون این دو بخش به نسبت قسمت‌های دیگر خانه کمتر دستخوش تغییر و بازسازی قرار گرفته که همین باعث توجه بیشتر گردشگران به این قسمت‌ها شده است.

این خانه زیبا که سراسر روایتگر تاریخ و حکایت‌های بسیار است و امروزه به عنوان هتلی برای دیپلمات‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد به طور کلی در دو طبقه بنا شده و دارای سه ورودی ، بخش‌های مختلفی برای زندگی مانند شاه نشین، تابستان نشین دارای معماری زیبا و فضاهایی با نورگیرهای باشکوه تا گرما وصمیمیت را القا کند و فضاهای خدماتی مانند اتاق‌کار دارای معماری با فضاهای بسته‌تر تا نشان‌دهنده فضای جدی کار باشد همچنین بخش‌های دیگری چون سرداب، حیاط بیرونی و حیاط اندرونی به چشم می‌خورد که در ادامه هر کدام از بخش‌ها را به صورت جداگانه می‌پردازیم.
حیاط بیرونی: هنگام ورود به خانه اولین بخشی که با آن مواجه می‌شویم حیاط بیرونی است.

معماری این قسمت از خانه بیشتر دستخوش تغییر و مرمت قرار گرفته است زیرا در طول زمان و بلاهای طبیعی مانند باران اسیدی و طوفان بیشترین آسیب را متحمل شده است به گونه ای که پله‌هایی که دسترسی به طبقه بالا و ایوان را فراهم می‌کرده به کلی تخریب شده بود.