قدمت باغ گلشن طبس

سلام نو _ سرویس گردشگری: با ورود به طبس و کمی گشت زدن در خیابان های اصلی آن به راحتی می توان باغ زیبای این شهر را یافت که با نام گلشن شناخته می شود.

شهر طبس دو نماد دارد؛ یکی ارگ قدیم طبس یا کهن دژ است که قدمت آن به بیش از ۱۰۰۰ سال پیش باز می گردد و دیگری باغ گلشن است که شاهکاری از دوران زندیه و قاجاریه به شمار می رود.

وجود این باغ در میان دو کویر ایران یعنی دشت لوت و دشت کویر همچون یک معجزه به نظر می رسد.

تاریخچه باغ گلشن طبس

قدمت این باغ به دوران زندیه و قاجاریه برمی‌گردد و احتمالا مربوط به اواخر پادشاهی لطفعلی خان زند و ابتدای شکل‌گیری قاجار باشد.

این باغ در ابتدا توسط محمد حسن خان عرب زنگویی ساخته شده است.

محمد حسن خان عرب زنگویی یکی از خان‌هایی بوده که در فردوس حکمرانی می‌کرده و قبل از مرگ خود یک بار در سال ۱۲۱۸ و بار دیگر در سال ۱۲۳۴ بسیاری از اموالش را به خیریه بخشیده است.

باغ زیبای طبس نیز یکی از همین اموال بود که به خیریه داده شد.

حضور باغ در این منطقه خود شگفتی بزرگی است. این باغ مساحتی بالغ بر ۷ هکتار دارد و زمین آن به شکل مربع است.

مربعی بودن باغ معمولا نادر بوده و تنها باغ معروفی که به این شکل ساخته شده، تاج محل است.

یکی از موضوعات جالب در رابطه با این باغ آب‌هایی است که همواره در آن جریان دارند. این آب‌ها بر خلاف انتظار اصلا شور نیستند و به خوبی باعث رشد گیاهان باغ شده‌اند.

شگفتی دیگر این باغ مربوط به معماری خیره‌کننده آن است. برخی معتقدند که ایده‌ها برای طراحی باغ گلشن از قرآن گرفته شده و زیبایی خود را مدیون همین موضوع است.

از گیاهانی که در این باغ چشم‌نواز قرار دارند، می‌توان به نخل‌ها، درختان انار و درختان مرکبات اشاره کرد.

تعداد نخل‌های این باغ بیشتر از دو هزار نفر، تعداد درختان انار بش از پانصد عدد و تعداد درختان مرکبات دو هزار پانصد عدد براورد شده، اما باید توجه کرد که اساس پوشش گیاهی باغ نخلستان است.

نحوه کاشت درختان دیگر مثل درختان انار به شکل شطرنجی بوده و در کاشت آن‌ها نظم خاصی رعایت شده است.

به لحاظ حیات جانوری جالب است بدانید که سال‌ها پیش دو پلیکان این باغ را برای زندگی در ماه‌های سرد سال انتخاب کرده بودند که متاسفانه در زلزله سال ۱۳۵۷ یکی از آن‌ها و در سال ۱۳۹۴ یک پلیکان دیگر فوت کرد ولی بعدها چند پلیکان را به این باغ آوردند.

اگر امروزه نیز سری به این باغ تماشایی بزنید، می‌توانید از این پلیکان‌های زیبا نیز دیدن کنید.

آدرس باغ گلشن طبس

آدرس: استان خراسان جنوبی، شهر طبس، بلوار امام خمینی

باغ گلشن به حدی در شهر طبس شاخص است که به راحتی می توانید آن را پیدا کنید.

اگر تمایل به استفاده از وسایل نقلیه داشتید از خطوط اتوبوسی استفاده کنید که در ایستگاه باغ گلشن توقف دارند. این ایستگاه در فاصله کمی از باغ قرار گرفته است.

باغ گلشن وسعتی در حدود ۷ هکتار دارد. طراحی این باغ بر اساس نمونه چهارباغ یا چارباغ است که طرحی از باغ ایرانی محسوب می شود و در آن معابر عمود بر هم محوطه را به چهار قسمت مساوی تقسیم می‌کنند.

این طرح برگرفته از آیات قرآن در مورد بهشت است که گفته می شود دو نهر در آن همدیگر را قطع می کنند.

در باغ گلشن دو گذرگاه اصلی وجود دارند که به صورت متقاطع هستند و محوطه را به چهار مربع بزرگ یا کُرت تقسیم کرده اند.

در مرکز این چهار کرت و در محل برخورد دو گذرگاه، استخر نسبتا بزرگی با ابعاد ۸۵/۲۵ در ۵/۷ متر خودنمایی می کند و ۳ فواره طبیعی در آن وجود دارد که بدون استفاده از نیروی خارجی، آب را به رقص در می آورند.

هر یک از چهار کرت نیز گذرگاه های کوچکتری دارند و به چهار کرت دیگر تقسیم می شوند.

نکته مورد توجه در این باغ طرز خیابان بندی و شکل گذرگاه ها نیست بلکه وجود استخر در میان آن هاست که باعث شده تضاد میان آب و سبزه به زیبایی به نمایش گذاشته شود.

یکی دیگر از نکات جالب توجه درباره این باغ، طرح مربع آن است که مانندش تنها در تاج محل هند به چشم می خورد.

در این ساختار طول و عرض باغ با هم برابر هستند و توسط خیابان‌های موازی، به یکدیگر متصل می شوند.

یکی از زیبایی های باغ گلشن در دهه‌ پنجاه شمسی، به آن اضافه شد. داستان از این قرار بود که دو پلیکان مهاجر در مسیر مهاجرت خود از مناطق سرد سیبری بر فراز طبس به پرواز درآمدند و پس از فرود در باغ گلشن آنجا را برای زندگی خود انتخاب کردند.

مردم توجه زیادی نسبت به این پلیکان ها از خود نشان می دهند و این پرندگان را نمک گیر می کنند.

گلشن برای چندین سال مامن این پرندگان بود تا اینکه در زلزله شهریور ۵۷ یکی از آن ها زیر آوار ماند و از بین رفت.

پلیکان دیگر تنها شد اما تا سال ۱۳۹۴ در باغ گلشن ماند و همان جا جان سپرد.