به گزارش سلام نو به نقل از تجارت‌نیوز، سه هفته از آغاز سال تحصیلی جدید می‌گذرد. هنوز برخی از کلاس‌ها معلم ندارند و با وعده مقامات حوزه آموزش و پرورش به روزهای بعد موکول می‌شود. درست زمانی که نرخ ترک تحصیل و بازماندگان از تحصیل در ایران بارها از سوی کارشناسان هشدارآمیز اعلام شده است.
به گواه کارشناسان حوزه آموزش، آموزش و پرورش با بحران مواجه است. از یک سو هنوز تکلیف رتبه‌بندی معلمان مشخص نیست و از سوی دیگر بسیاری از مدارس کمبود معلم دارند. در همین حال نمرات دانش‌آموزان ایرانی در آزمون‌های بین‌المللی چندان خوب نیست. ترک تحصیلی و بازماندگی از تحصیل هم از دیگر گره‌های این وزارتخانه است.
پیش از این تجارت‌نیوز در گزارشی به وضعیت ترک تحصیل دانش‌آموزان ایرانی پرداخت. بنا بر این گزارش حدود چهار میلیون نفر طی سال‌های تحصیلی 94-95 تا 98-99 از تحصیل بازماندند. ضمن آنکه تنها حدود 4/3 درصد از بازماندگان از تحصیل طی پنج سال جذب شدند.
مرکز آمار ایران نیز در گزارشی که اخیرا از وضعیت اجتماعی و فرهنگی کشور منتشر کرد داده‌هایی از وضعیت باسوادی، ترک تحصیل و… آورده است. اکو ایران در گزارشی این آمارها را بررسی کرده است.
نرخ ترک تحصیل در هر دوره تحصیلی
بنا بر این گزارش، نرخ ترک تحصیل در دوره ابتدایی در سال تحصیلی 95-96 عدد ۰.۹۹ بود. بعد از پنج سال در سال تحصیلی گذشته به عدد ۱.۲ درصد رسید که روند افزایشی را نشان می‌دهد.
نرخ ترک تحصیلی در دوره متوسطه اول هم ۴.۱۱ درصد بود که به مرور به ۵.۴۷ درصد رسید و روند صعودی را ثبت کرد. دوره ابتدایی و متوسطه اول بیشترین نرخ ترک تحصیل در دوره مورد بررسی یعنی سال تحصیلی قبل بود.
همچنین در دوره متوسط دوم نرخ ترک تحصیل از ۴.۵۳ درصد به ۴.۰۴ درصد رسید. بیشترین نرخ ترک تحصیل در دوره مورد بررسی مربوط به سال تحصیلی 95-96 با نرخ ۴.۵۳ درصد بود.
آمار ترک تحصیل در دوره متوسط دوم
در ادامه این گزارش آمده که به طور کلی در میان سه دوره تحصیلی، در سال تحصیلی گذشه بیشترین نرخ ترک تحصیلی مجموعا در دوره متوسط اول رخ داده است. بیشترین رقم ثبت‌شده متعلق به نرخ ترک تحصیلی پسران در دوره متوسطه اول به میزان ۶.۵۴ درصد است.
در سال تحصیلی گذشته (۱۴۰۲_۱۴۰۱) نرخ ترک تحصیل نسبت به سال تحصیلی قبل از آن به میزان ۴.۰۴ افزایش یافت که تقریبا رشدی 2 برابری را نسبت به سال تحصیلی 1400-1401 ثبت کرده است.
دانش‌آموزانی که وارد بازار کار شدند
دلایل مختلفی برای ترک تحصیلی دانش‌آموزان در سال‌های گذشته عنوان می‌شود. از فقر و کرونا گرفته تا دسترسی نداشتن افراد به مدرسه و سرویس مدرسه.
در گزارش اکوایران آمده که برخی از تحلیلگران برای افزایش نرخ ترک تحصیل بیان می‌کنند، ورود دانش‌آموزان به بازار کار است. با مجازی شدن مدارس در دوره کرونا برخی از دانش‌آموزان وارد بازار کار شدند. از سوی دیگر با بهتر شدن وضعیت کرونایی کشور و بازگشایی مدارس، برخی از دانش‌آموزان به مدارس برنگشتند و در بازار کار ماندند.
از سوی دیگر با مجازی شدن آموزش و ناتوانی دهک‌های پایین جامعه در تهیه تجهیزات آموزشی باید این نکته را هم در نظر داشت که ورود دانش‌آموزان به بازار کار می‌تواند کمک خرجی برای خانوار باشد و همین دلیلی برای عدم بازگشت افراد به آموزش است.
بررسی سبد آموزش در مصرف خانوارها
در بخش دیگری از گزارش اکوایران آمده که داده‌های بانک مرکزی در اسفند سال 1401 نشان می‌دهد نرخ تورم میانگین در گروه خوراکی و آشامیدنی حدود 71 درصد بود. در کنار این باید به تورم آموزش هم نگاهی داشت که حدود 32 درصد ثبت شده است.
برخی از تحلیلگران اذعان دارند که رشد قیمت خوراکی، هزینه‌های خانوارهای کم‌درآمد را بالا برده که ممکن است دلیلی برای حذف آموزش از سبد مصرفی برخی خانوارهای دهک پایین جامعه باشد.
ضمن آنکه بررسی آمارها نشان می‌دهد که در بهار 1402 قیمت خدمات مربوط به آموزش نسبت به بهار سال گذشته بیش از 52 درصد افزایش داشته است. به طور کلی افزایش هزینه‌های زندگی و تورم سبب شده که خانوارهای دهک‌های پایین جامعه، آموزش را از اولویت خود خارج کرده و نیازهای ضروری‌تر مانند خوراکی را تامین کنند.
پیش‌تر نیز علی‌اصغر سعیدی، جامعه‌شناس به تجارت‌نیوز گفت که خانواده‌ها به دلیل تورم و وضعیت بد اقتصادی فرزندان خود را به مدرسه نمی‌فرستند.
بنا بر گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس حدود 70 درصد از کودکان بازمانده از تحصیل در دهک اول تا پنجم قرار دارند. دهک دوم نیز در آمارهای مرکز پژوهش‌های مجلس بیشترین سهم را به خود اختصاص داد.
نظر شما