پیشینه تاریخی + ساعت بازدید از قلعه فلک الافلاک

سلام نو _ سرویس گردشگری: حتی اگر هیچ چیز از لرستان ندانید احتمالا اسم فلک الافلاک به گوشتان خورده باشد.

این قلعه برجسته‌ترین نماد شهر است که از دوران ساسانیان به یادگار مانده.

موقیت مکانی آن روی تپه‌ی مشرف به خرم آباد قرار داد و به همین دلیل تقریبا از همه جای شهر قابل مشاهده است.

این دژ پر رمز و راز، از زمان ساسانیان تا قاجار مورد استفاده حاکمان مختلفی بوده و اتفاقا نامش نیز حداقل سه چهار باری عوض شده است.

تا زمان قاجار، کاربری برج به صورت مرکز فرماندهی یا محل زندگی حاکمان بود. اما در حال حاضر به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری خرم آباد مطرح است.

معماری قلعه فلک الافلاک به صورت پلان هشت ضلعی نامتقارن با الگوی مستطیل است.

۳۵۰۰ متر مساحت، دو حیاط و دوازده برج دارد و در تزئینات آن از آجرکاری، کاشی‌کاری و گچبری استفاده شده است. در این مجموعه تاریخی، موزه مردم شناسی ارزشمندی هم قرار دارد که می‌توانید از آن بازدید کنید.

آثار جالبی از آداب و رسوم مردم لرستان تا اشیای دوره هخامنشی در این موزه به نمایش گذاشته شده‌اند.

قلعه فلک الافلاک در چه سالی ساخته شد

قلعه در زمان قاجار و دوران سلطنت فتحعلی شاه بازسازی شد. در دوران باستان و زمان فرمان روایی سلسله ساسانیان قلعه فلک الافلاک یا دژ شاپورخواست از اهمیت زیادی برخوردار بود و اسرای رومی را در آن زندانی می کردند.

در قرن چهارم هجری قمری به عنوان مقر حکومت آل حسنویه (حاکم لرستان) و گنجور در زمان آل بویه در آمد. پس از آن برای مدتی تبدیل به خزانه داری خاندان بدر و مقر حکومت حاکمان لرستان شد. در دوران پهلوی از آن به عنوان پادگان نظامی و زندان سیاسی استفاده شد.

سر انجام در سال ۱۳۴۹ قلعه خرم آباد در آثار ملی ایران به ثبت رسید و چند سال بعد تبدیل به موزه ای شد که امروزه در آن آثار بسیار ارزشمندی نگهداری می شود. در سال های اخیر با مرمت نمای بیرونی و داخل قلعه موزه ‌های باستان ‌شناسی، مردم شناسی، آزمایشگاه مرمت اشیاء، مرکز فروش تولیدات فرهنگی و چایخانه سنتی در این مجموعه فرهنگی تاریخی راه‌ اندازی شده ‌است.

هنگامی که اسکندر مقدونی به ایران حمله کرد، حاکمان زمانه تصمیم گرفتند تا اشیا با ارزشی از جنس طلا و نقره را در آن پنهان کنند و این گونه آن ها را از دست اسکندر محفوظ بدارند.

بعد از گذشت دوهزار سال اشیا عتیقه به صورت تصادفی توسط دزدان! پیدا شدند، تعدادی از این اشیا مرمت شدند و امروزه در موزه قلعه از آن ها نگهداری می شود.

درون قلعه خرم آباد آزمایشگاهی مجهز برای مرمت اشیا باستانی احداث شده است و در کنار آن کتابخانه ای با کتب نفیس قرار دارد.

ساعت بازدید قلعه فلک الافلاک

بهتر است قبل از عزیمت در جریان باشید که قلعه فلک الافلاک در طی سال شامل تعطیلاتی در روزهای روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی، ۲۱ رمضان شهادت امام علی، ۲۸ صفر رحلت پیامبر، ۱۴ خرداد رحلت امام خمینی، ۲۵ شوال شهادت امام جعفر صادق است. موزه نیز هر هفته روز دوشنبه تعطیل است.

برای بازدید از قلعه فلک الافلاک می توانید در همه روزهای سال به جز تعطیلات ذکر شده از ساعت ۹ صبح تا ۸:۳۰ شب مراجعه کنید و با پرداخت هزینه ورودی از این همه زیبایی لذت ببرید، البته توجه داشته باشید که بلیط موزه ها با بلیط ورودیه اصلی جداگانه است.

معماری بی نظیر قلعه فلک الافلاک زبانزد همگان شده است، مصالح به کار رفته در ساخت این قلعه عبارتند از سنگ، آجر قرمز و بزرگ، خشت و ملات گچ و آهک. با توجه به اینکه خرم آباد شهری خوش آب و هوا همراه با بارش‌های سیل آسا است، اما قلعه Falakolaflak Citadel سیستم رطوبت ‌گیری دارد، به دلیل اینکه این قلعه با موادی مانند سنگ و چوب ساخته شده است و در برابر رطوبت آسیب ‌پذیر است، در بالاترین نقطه شهر خرم آباد ساخته شده تا باد به داخل ساختمان نفوذ کند و پایه ‌های قلعه را خشک نگه دارد. ورودی قلعه در برج جنوب غربی با عرض ۱۰ متر و ارتفاع ۳ متر قرار دارد.

با اینکه چندین بار این قلعه تعمیر و مرمت شده اما اصلی ترین تغییرات در زمان صفویه و قاجار انجام شده است. در نهایت آخرین بازسازی نیز در سال ۱۳۸۹ انجام گرفته است. به خاطر زیبایی معماری قلعه فلک الافلاک توسط بسیاری از کارشناسان لقب شاهکار مهندسی و معماری دنیا به خود گرفته است.

هنگام ورود به قلعه فلک الافلاک باید از تعدادی پله بالا بروید، وقتی وارد قلعه شدید، در ابتدا حیاط قلعه را خواهید دید که در آنجا چاه معروف فلک‌ الافلاک و حمام قرار دارند، سپس از پله ‌های برج‌ بالا بروید و منظره‌ زیبایی از شهر خرم آباد روبروی شما خواهد بود.

در داخل قلعه، چهار سالن بزرگ، دو حیاط خلوت، چندین تالار کوچک، اتاق ها و دروازه هایی ساخته شده است. دو حیاط در این قلعه توسط چهار برج احاطه شده اند. دو مورد از این برج ها در شمال و شمال غربی و دو مورد دیگر در جنوب غربی و جنوب قرار دارند. حیاط دوم نیز همانند حیاط اول از تالارهای بزرگی تشکیل یافته است که به یکدیگر راه دارند و همین قسمت تبدیل به موزه شده است.