سلام نو – سرویس بین‌الملل: «ای اسرائیل، غرب مدیون تو است اما ترکیه دِینی به تو ندارد». این صدای رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه است که در نشست زب «عدالت و توسعه» به گوش می‌رسد. او در بین هیجان حضار تاکید می‌کند که حماس یک گروه آزادی بخش است و نه یک گروه تروریستی!
بعد از این هم استقبال سرد از وزیر خارجه آمریکا در انکارا و عدم حضور اردوغان در پایتخت به چشم آمد. آخرین فریم هم طفره رفتن وزیر خارجه ترکیه در به آغوش کشیدن همتایش مشاهده شد.
قاب‌هایی شورانگیز برای فضای مجازی که از رییس جمهور ترکیه تصویر رهبری ضد اسرائیل و قهرمان مسلمانان می‌سازد؛ بازتولیدی مدرن از سلاطین عثمانی و حتی شاید صلاح الدین ایوبی!
اما واقعیت چیزی بیش از این قابها تقلبی و دروغین است. شاید هیچ کشور و هیچ رییس دولت به اندازه ترکیه و اردوغان در حمایت از فلسطین مزورانه عمل نکرده‌اند. مصر صراحتا با اسرائیل رابطه دارد، ایران اساسا رژیم مستقر در تل‌آویو را به رسمیت نمی‌شناسد، عربستان سکوت پیشه کرده و قطر حامی حماس است.
ترکیه چه؟ اردوغان در حالی در بین ۱.۵ میلیون نفر جمعیت حامی فلسطین در استانبول گفت اسرائیل را «جنایتکار جنگی به جهانیان معرفی خواهیم کرد» که در روزهای اول حماس مواضعی محتاطانه داشت و در روزهای اخیر هم ظاهرا سیگنال‌هایی داده که آماده حضور موثر در غزه پس از حماس است.
پارلمان ترکیه هم در تازه‌ترین اقدام خود محصولات کوکاکولا و نستله را به دلیل «حمایت این دو شرکت از اسرائیل در جنگ غزه» از منوی رستوران‌های خود حذف کرد.
حمایت‌های دولت ترکیه از مسئله فلسطین و مردم غزه همینقدر نمادین و بی‌اثر است. حرکت تهایی ترکیه می‌تواند اخراج سفیر رژیم صهیونیستی و قطع روابط رسمی برای مدتی محدود باشد.
به عنوان نمونه برخی از رسانه‌های ترکیه می‌گویند که در ۷ اکتبر، زمانی که جنگ میان اسرائیل و حماس به وجود آمد، برخی از سران حماس در این کشور بودند. اما با این حال، با آغاز جنگ، دولت آنکارا از آن‌ها می‌خواهد که ترکیه را ترک کنند. در حالی که اگر حمایت ترکیه جدی بود می‌توانست یک چهره حماس را به تجمع خود دعوت کند.
از سوی دیگر نباید از خاطر برد که ترکیه پنجمین منبع بزرگ واردات اسرائیل است. در سال ۲۰۲۲، واردات از ترکیه به اسرائیل به ارزش تقریبی ۵.۷ میلیارد دلار رسید که در مقایسه با سال گذشته بیش از ۲۰ درصد افزایش قابل توجه داشت. این ترکیه را به بزرگ‌ترین شریک منطقه‌ای رژیم صهیونیستی بدل می‌کند.
از منظر سیاسی و امنیتی نیز مواضع ترکیه و صهیونیست‌ها در قفقاز اشتراک زیادی دارد و سازمان‌های امنیتی دو طرف- میت و موساد- همکاری‌های نزدیکی با هم دارند و در مناطقی مثل کردستان عراق یا باکو شانه به شانه هم فعالیت می‌کنند.
در نتیجه به نظر می‌رسد ترکیه حامی معنوی فسلطین و شریک عملی اسرائیل است و حمایت از فلسطین برای این کشور بیشتر یک موضع اخلاقی و قهرمان‌ساز در خارج از کشور و موضعی وحدت در داخل است. اردوغان با این مواضع یک امتیاز در رقابت رهبری جهان اسلامی به دست می‌آورد و یک امتیاز هم در زمینه نزدیک‌تر انسجام جامعه ترکیه که در سال‌ها اخیر شدیدا دو قطبی شده است.
پرسش اما این است که این حمایت و شراکت همزمان تا چه زمانی عملی است و دو رویی اردوغان تا کجا جواب می‌دهد؟
نظر شما