آدرس برج شیشه ای اراک

سلام نو _ سرویس گردشگری: برج شیشه و عمارت ارگ قدیم مربوط به دوره قاجاریه و در زمان سردار اعظم حکمران اراک ساخته شد.

فضاها و تقسیمات بنا مشخص کننده جهت نگاهبانی است و چون دارای کاشی های شفاف می باشد به نام برج شیشه معروف شده است.

خانه سپهدار نیز همزمان با برج در نزدیکی آن احداث شده که باغ و فضای بسیار بزرگ و مصفا داشته است و دارای سرداب زیبایی است که سقف آن با کاشی های گل و بوته بصورت شمسه تزیین شده و دارای سرداب زیبایی است که سقف آن با کاشی های گل و بوته بصورت شمسه تزیین شده و دارای طاق دو پوسته است.

آشنایی با برج شیشه اراک

برج شیشه اراک اوایل قرن سیزدهم هجری قمری در زمان سلطنت فتحعلی شاه قاجار به همت یوسف خان سپهدار ساخته شده‌است.

این برج با هدف استفاده به عنوان مرکز حکومتی شهر و اقامت حاکم در آن بنا شد به همین دلیل با نام ارگ حکومتی اراک نیز شناخته می‌شود.

داستان نامگذاری این ارگ حکومتی جالب توجه است؛ کاشی‌کاری‌های معلقی با طرح لوزی شکل که در طوق‌های این برج ارزشمند وجود داشت، هنگام تابش نور خورشید به طور شگفت انگیزی می‌درخشید.

این درخشش خیره کننده موجب شده بود تا آن را برج شیشه بنامند.

ناصر الدین شاه هنگام اقامت خود در سال ۱۳۰۹خورشیدی در اراک، ارگ حکومتی را به‌عنوان اقامت‌گاه انتخاب کرد.

متاسفانه این برج شگفت انگیز که جزو آثار ملی ایران بود، به صورت غیرقانونی در سال ۱۳۶۱خورشیدی تخریب شد و امروزه تنها قسمتی از این برج ارزشمند باقی مانده که به آن خانه سپهدار می‌گویند.

نمادی از برج در ابعاد کوچک ساخته شده و در میدان سردار شهر نصب کرده‌اند تا یادبودی برای این ارگ از بین رفته باشد.

ارگ یا مقر حکومتی در بافت قدیمی اراک در خارج از فضای اصلی شهر و در قسمت شمالی آن قرار داشته است.

این فضای اداری،حکومتی یا مساحت گسترده خود دارای فضاهای مختلفی بوده است.

بنای ارگ حکومتی متشکل از قسمت اداری و خانه سپهدار که امروزه از عمده بنای آن اثری باقی نیست به سال ۱۲۳۱ هجری نسبت داده می شود.

مساحت این ارگ بنا به نوشته سالنامه معارف عراق برابر۵/۱ بقعه ( قطعه زمین) یا ۵/۱ برابر یکی از قطعات واقع در بافت قدیمی بوده است.

ارگ حکومتی متشکل از فضاهای اداری ،نظامی و پذیرایی بود. خانه سپهدار در این مجموعه در قسمت شرقی، محل برج شیشه و شمال ژاندارمری سابق قرار داشت.

ویژگی‌های برج شیشه اراک

یکی از جاذبه های گردشگری اراک برج شیشه ‌ای آن است که در سال ۱۲۳۱ در زمان سلطنت فتحعلی شاه قاجار ساخته شد.

این بنا که در دوران پهلوی با شماره ۱۰۷۶در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده بود، در سال ۱۳۶۱ بر خلاف قانون به همراه قسمتی از خانه سپهدار و عمارت نظمیه قدیم شهر اراک تخریب شد.

هم‌ اکنون برای یادبود، نمادی از برج در ابعاد کوچک‌ تر در جنب میدان سرداران شهر اراک ساخته شده ‌است که می ‌توانید از داخل و خارج این برج دیدن کنید.

مجموعه ارگ حکومتی دارای تالار آیینه خانه، برج قلعه فرنگی ،اندرون امیر ،حوضخانه، دیوان خانه ، تالار کرناخانه ،وزیرخانه ، مسجد ارگ ، سرطویله ، دروازه ارگ بالا ، میدان دروازه ارگ بالا و حمام بوده است.

سبک بنای کلیه مستحدثات ارگ حکومتی بر مبنای معماری عهد قاجار و این مجموعه بطرز بسیار زیبا و باشکوهی شکل گرفته بود.

منطقه بنای ارگ حکومتی ، هنگام سفر ناصرالدین شاه به اراک توسط حکیم الممالک(حاکم وقت عراق) تعمیر و تنظیف شده است.

دراین هنگام از ارگ دولتی به نام عمارت دولتی نام برده شده است . ناصرالدین شاه که سفر خود را به سال ۱۳۰۹ قمری به انجام رسانیده در سفرنامه خود می نویسد که در بالای برج عمارت حکومتی رفته و اطراف شهر را دیده است.

او اشاره می کند که اتاق های عمارت یکرو است و دو طرفش باز نیست و ذکر می کند که چادری با آلاچیق در عمات حکومتی برای او زده بوده اند.

حوضخانه عمارت را دیده که هوایش خنک ودم دار است.

ارگ حکومتی علاوه بر برج شیشه ای احتمالاً دارای برج های دیگری نیز نبوده است از ارگ حکومتی امروزه به جز منزل سپهدار اثری برجای نمانده و بر خرابه های آن ساختمان جدید احداث شده است.

هم‌ اکنون برای یادبود، نمادی از برج در ابعاد کوچک ‌تر در جنب میدان سرداران شهر اراک ساخته شده ‌است.

در تاریخ ۳۱/۱/۹۰ در جلسه مشترک شورای شهر اراک، اداره کل میراث فرهنگی استان مرکزی و شهرداری اراک مقرر شد بر اساس شواهد و عکس‌ ها این برج در محل قدیمی خود بازسازی شود.

هم اکنون از این بنا به عنوان کتابفروشی استفاده می شود و سالانه نمایشگاه عکسی از اراک قدیم در معرض دید مسافران نوروزی قرار داده می‌ شود.

برج شیشه ای اراک ساختمانی در مجموعه ارگ اراک بوده است که متاسفانه امروزه از ارگ حکومتی جز قسمتی از خانه سپهدار چیزی باقی نمانده است.