سلام نو _ سرویس گردشگری: ایلام، شهری زیبا است که در غرب ایران و در میان گروهی از کوه‌های استوار قرار گرفته است.
این شهر که در ارتفاعات بالا جای گرفته و از آب و هوای معتدل بهاری و کوهستانی برخوردار است، در دوره قاجار مورد توجه والی وقت بود.
ایلام در دوران قاجار به «پشتکوه» معروف بوده و یک قرارگاه تابستانی خوب برای والی وقت به حساب می‌آمد.
قلعه والی یکی از شاخص‌ترین آثار تاریخی و جاهای دیدنی ایلام است که از زمان حکومت قاجار بر جای مانده است.
قلعه والی؛ دیدنی ترین قلعه ایلام
در سال ۱۳۲۶ هجری قمری غلام رضا خان فیلی، پسر حسینقلی خان ابوقداره، والی این منطقه در دوره قاجار دستور ساخت قلعه والی ایلام را صادر کرد.
این قلعه در ده بالا روی تپه ای نسبتا بلند احداث شد و اکنون در ضلع شمالی خیابان پاسداران قرار گرفته و ارتفاع فعلی از کف حیاط حدودا ۴ متر است.
بر روی سنگ نوشته ای در این منطقه غلام رضاخان در مورد دستور وی به ساختن قلعه حسین آباد فیلی با معماری حاج درویش علی کرمانشاهی و حجاری رضاقلی اشاره شده است.
ساخت Vali Castle در سال ۱۳۲۵ قمری به اتمام رسیده است.
قلعه والی دارای اتاق های تو در تو است که دارای ۲۰ اتاق بزرگ، ۵ اتاق کوچک، ۴ ایوان و ۲ تراس کوچک در ضلع جنوبی است.
ضلع شرقی و غربی قلعه کاملاً به صورت قرینه ساخته شده اند و از حیاط با چهار پله سنگی به اتاق ها و ایوان ها خواهید رسید.
این قلعه دارای سه راه پله است که به پشت بام دسترسی خواهید داشت. هم چنین این قلعه دو برج نگهبانی به صورت نیم دایره دارد.
در داخل راهرو ها نیز قسمت هایی به صورت طاق نما در دیوار ساخته شده که محل استقرار نگهبانان بوده است.
سقف راهروی ورودی ضلع شرقی و اتاق شاهنشین با کاشی های رنگی و گچبری های زیبایی تزیین شده اند.
همچنین در این قلعه شش زیر زمین در سه ضلع شمال، غرب و شرق وجود دارد و روشنایی این قسمت ها به وسیله پنجره های مشبک آجری و رنگی تامین می شود.
در بازسازی های انجام گرفته بر روی این قلعه، در سقف ها از ملات گچ و در دیوار ها از گل و آهک و از ملات ماسه و سیمان استفاده شده است.
با توجه به این که قلعه والی دارای سه در ورودی است.
ورودی اصلی قلعه در ضلع جنوبی قرار گرفته و با ۱۱ پله به داخل اتاق نگهبانی، سپس با هشت پله دیگر به کف حیاط می رسد، این سبک یونانی است. درهای دیگر قلعه نیز به صورت خصوصی برای تردد مهمان ها احداث شده اند.
قسمت هایی از آینه کاری ها در سقف یکی از اتاق ها مانده است.
نمای بیرونی دیوار ها نیز از سنگ های تراشیده شده به شکل مستطیل است و به حالت برجسته نقش های اسلیمی مختلف بکار رفته است.
نرده های مشبک آجری به رنگ فیروزه ای، تراس های سرپوشیده همراه با پنجره های مشبک و شیشه های رنگی، اورسی ها، ستون های مدور، سرستون های نقاشی شده، قوس های کمانی در کنار درختان سر به فلک کشیده و حوض مستطیلی شکل همگی جزو زیبایی هایی است که در هنگام ورود به قلعه والی ایلام شما را جذب خود می کند.
ویژگی‌های جالب قلعه والی ایلام
قلعه والی ایلام دارای مساحت ۴۶۸۷ متر مربع و زیربنای ساختمان آن ۱۴۶۴ متر مربع است. این بنا دارای قسمت های متعدد از جمله حرم سرا، قسمت شاهنشین، اتاق آیینه و زندان در زیر زمین می باشد.
قلعه دارای یک حیاط میانی است که حدود ۷۰۰ مترمربع وسعت دارد. سه طرف حیاط را بنای ساختمان در بر گرفته است.
آب مصرفی ساکنان توسط چشمه بی بی تامین می شده به این گونه که آب چشمه با استفاده از تنبوشه، به محدوده حیاط مرکزی قلعه منتقل می شده است.
البته متاسفانه باید بگوییم که چشمه خشک و کم آب شده بود و برای این که حالت نمادین چشمه حفظ شود در باسازی قلعه با اجرای لوله کشی این قسمت نیز مرمت گردید تا به دست فراموشی سپرده نشود.
عمده مصالح به کار رفته در ساخت قلعه والی ایلام شامل سنگ، آجر، گچ، کاشی و چوب است.
قلعه دارای سه در ورودی در قسمت شرق، غرب و جنوب است که در اصلی در قسمت جنوبی است و دیگر درها خصوصی بوده است.
هنگامی که از در اصلی وارد می شویم به وسیله ۱۱ پله ۲۰ سانتی متری وارد اتاق نگهبانی می شویم و سپس ۸ پله دیگر ما را به حیاط قلعه خواهند رساند.
ورودی اصلی قلعه والی یاد آور بناهایی یونانی است و دو ورودی دیگر با راهروهایی سرپوشیده به حیاط متصل می شدند، کاربرد خصوصی داشتند یعنی برای عبور مهمانان قلعه استفاده می شدند.
وجود نرده های مشبک آجری به رنگ فیروزه ای، تراس های سرپوشیده ضلع جنوبی همراه با پنجره های مشبک با شیشه های رنگی، اورسی ها، ستون های مدور، سرستون های نقاشی شده ایوان، قوس های کمانی و تزئینی و کاربندی بالای آن با کاشی های رنگی در کنار درختان سر به فلک کشیده و کهنسال کاج و حوض مستطیل شکل در صحن جلوی قلعه چشم انداز فوق العاده را در هنگام ورود به قلعه والی ایلام شکل داده اند.
اتاق های قلعه اکثرا به یکدیگر راه دارند و به شکل تو در تو ساخته شده اند. در مجموع قلعه والی ۲۰ اتاق بزرگ و ۵ اتاق کوچک دارد.
همچنین چهار ایوان و دو تراس کوچک در جنوب بنا است.
شرق و غرب قلعه کاملا با هم قرینه هستند و حدود ۸۰ سانتی متر بالاتر از حیاط قرار گرفتند که با ۴ پله می توانید به آن ها دسترسی داشته باشید.
نظر شما