زیباترین عمارت سنندج کجاست؟

سلام نو _ سرویس گردشگری: این عمارت در خیابان امام کوچه حبیبی و در بخش برونی عمارت ملالطف اله شیخ الاسلام قرار دارد و اکنون موزه سنندج میباشد که در آن آثار و اشیاء تاریخی کشف شده از استان و سایر نقاط ایرا ن به نمایش گذاشته شده است.

این بنا در اواخر حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار به وسیله ملا لطف اللّه شیخ‌الاسلام که یکی از علمای معروف اهل سنت در دوره ی قاجاریه بوده، احداث شده و بعدها به مالکیت سالار سعید سنندجی درآمده و به نام ایشان معروف شده است.

ارسی تالار تشریفات این عمارت از بزرگترین ارسیهای ایران است که توسط استاد کار معروف کردستانی « استاد حبیب الله سنندجی» معروف به استاد نساء همراه دوپسرش میباشد.

عمارت سالار سعید؛ زیباترین عمارت سنندج

این بنای با شکوه تاریخی در اواخر دوره‌ی ناصرالدین شاه قاجار و به سفارش ملا لطف الله ساخته شد. همان‌طور که در بالا اشاره شد، پس از وفات او عمارت مزبور توسط وارثانش به دو بخش مختلفِ اندرونی و بیرونی تفکیک و فروخته شد.

بخش اندرونی عمارت، توسط خانواده‌ی حبیبی و بخش بیرونی آن توسط عبدالحمیدخان سنندجی (سالار سعید) خریداری گردید.

بعدها، مالک بخش بیرونی (سالار سعید)، منزل خود را به «اداره فرهنگ» واگذار نمود.

علاوه بر آن، قسمت اندرونی بنا که به خانواده‌ی حبیبی تعلق داشت، تحت تملک میراث فرهنگی و گردشگری استان کردستان درآمد.

این بنای تاریخی تا سال ۱۳۵۱ خورشیدی تحت حفاظت این اداره قرار داشت. اداره فرهنگ از این عمارت تاریخی به عنوان دانش‌سرا، کتابخانه و خانه‌ی پیش‌آهنگان استفاده می‌کرد.

پس از مرمت و بازسازی، در سال ۱۳۵۴ خورشیدی، این اثر تاریخی با نام عمارت سالار سعید به پیشنهاد وزارت فرهنگ و هنر، تبدیل به موزه شد.

بنای عمارت سالار سعید دارای زیرزمینی است که در مرکز آن حوضی شش‌ضلعی مشاهده می‌شود. سقف این زیرزمین، گنبدی شکل با تزئینات تلفیقی از گچبری و آیینه‌کاری است.

در بالای زیرزمین یک طبقه دیگر نیز وجود دارد که بام آن شیروانی است و یک سالن به نام سالن تشریفات دارد. در ضلع شمالی این سالن یک اُرسی هفت‌دری مشاهده می‌شود که مُشرف به حیاط است.

این ارسی از جمله زیباترین قسمت‌های عمارت سالار سعید محسوب می‌شود که توسط یکی از استادکاران معروف سنندج به نام «حبیب الله سنندجی» ساخته شده است. این استادکار به نام «استاد نساء» نیز شناخته می‌شد.

بخش های جالب عمارت سالار سعید

موزه سننندج از ابتدای تاسیس به دو قسمت باستان‌شناسی و مردم‌شناسی اختصاص داشت.

در قسمت باستان‌شناسی وسایل دوره‌های گوناگون قبل از تاریخ تا دوره قاجار به نمایش گذاشته شده است.

قسمتی از این وسایل به استان کردستان، بعضی به استان‌های همسایه و بعضی دیگر به استان‌های دیگر تعلق دارد.

قسمت مردم‌شناسی در دوران قبل از انقلاب در قالب نمایشگاه موقت اداره می‌شد و اشیای یکی از استان‌های کشور را هرچند وقت یک‌بار در این قسمت در معرض نمایش می‌گذاشتند.

بعد از انقلاب اسلامی این قسمت تنها مختص آثار مردم‌شناسی کردستان شد و با تاسیس خانه کرد در سال ۱۳۸۲، وسایل مردم‌شناسی موزه به عمارت آصف وزیری (خانه کرد) انتقال پیدا کرد و فقط اشیای باستان‌شناسی و تاریخی در موزه به نمایش گذاشته شد.

قسمت قبل از تاریخ

این قسمت در راهروی ورودی و یکی از اتاق‌های کنار سالن اصلی قرار دارد. یک مجموعه ظروف سفالی در این قسمت محافظت می‌شود که از مناطق کردستان و مخصوصا شهرستان بانه کشف شده‌ است.

تعدادی از ظروف نیز به کنگاور مربوط می‌شوند. پیه‌سوزهای کشف شده از بانه در میان وسایل این قسمت بسیار مورد توجه هستند.

قسمت دوره ت‍‍اریخ

این قسمت عمده‌ترین اشیای موزه را شامل می‌شوند. سالن اصلی، یکی از اتاق‌های کنار سالن و راهروی خروجی مختص نمایش این وسایل است. وسایل کشف شده از تپه زیویه (مهم‌ترین تپه تاریخی استان کردستان)، مهم‌ترین اشیای این بخش محسوب می‌شود. وسایل تپه زیویه از وسایل طلایی و وسایل سنگی تشکیل یافته است.

• مجموعه تپه زیویه: این وسایل متشکل از سردوک‌ها؛ مهره‌ها؛ زیورآلات زنانه؛ اشیای سفالی؛ انواع ظروف سفالی به رنگ‌های خاکستری، قرمز و نخودی؛ وسایل مفرغی شامل ظروف، انواع تبر، سنجاق‌های تدفینی، سوزن‌های دوخت و حلقه‌ها و اشیایی از جنس استخوان و عاج شامل قطعات تصاویری از شکار و نبرد و نقوش اسطوره‌ای، گل‌های رزت، نقش‌های هندسی و سرپیکان است. در میان ظروف سفالی، تنگ کوچک لعابدار منقوشی جای دارد که زیباترین شی مجموعه به حساب می‌آید و دارای لعاب فیروزه‌ای، سفید و زرد و نقش گل‌هایی به‌صورت گلچه است.
• دیگر اشیا: علاوه بر اشیای تپه زیویه مجموعه‌ای از وسایل فلزی و سفالی دیگر شامل انواع سرنیزه، خنجر، حلقه‌های گوناگون، مجسمه‌های کوچک و ظروف سفالی با اشکال مختلف و بعضا با نقش‌های کنده یا ترسیم شده به رنگ‌های قرمز، خاکستری، نخودی و همچنین ظروف شیشه‌ای شامل انواع پیاله و عطردان در این قسمت موجود است که مکان دقیق کشف آن‌ها مشخص نیست.
• خمره‌های سفالی: خمره‌های سفالی بخش دیگری از اشیای قسمت دوران تاریخی هستند که به خمره‌های تدفینی معروف هستند. به خاطر حجم بزرگ این خمره‌های تدفینی، آن‌ها را در فضای باز موزه نگهداری می‌کنند، همچنین خمره‌های تدفینی کوچک‌تر را در فضای داخلی موزه نگهداری می‌کنند.
• مجموعه غار کرفتو: وسایلی که از حفاری‌های غار کرفتو به دست آمده و بعضی مواقع با اشیای زیویه قابل مقایسه است، آخرین اشیای این قسمت را تشکیل می‌دهند.

• قسمت دوران اسلام‍‍ی

  وسایل این قسمت از دو بخش سفالی و فلزی تشکیل می‌شود. وسایل زیبایی از هنر سفالگری هنرمندان دوره اسلامی در بخش سفال به نمایش گذاشته شده است، اشیایی نظیر تنگ، کاسه، قدح، بشقاب، مجسمه و ریتون. این وسایل به‌طور استادانه ساخته و با لعاب و نقوش و خطوط آراسته شده‌ است. قسمت بسیار اندکی از این وسایل به کردستان تعلق دارد و بیشتر آن‌ها به نقاط دیگر کشور و به‌خصوص ری، کاشان و نیشابور مرتبط می‌شود. انواع کاسه و بادیه تنگ، سینی، سنگابه، دیگچه و انواع پیه سوز در بخش اشیای فلزی جای دارد.

• قسمت نمایش موقت

  این قسمت در واقع زیرزمین ساختمان یا همان حوض‌خانه است و اکنون به نمایش هنری خارجی اختصاص دارد. مجسمه‌های برنزی و ظروف شیشه‌ای از اشیای مهم این قسمت محسوب می‌شوند. با توجه به برنامه‌های موزه وسایل این قسمت عوض می‌شوند.