سلام نو _ سرویس گردشگری: پل‌های زیبا و قدیمی خداآفرین در بین منطقه قره‌باغ و قره‌داغ در آذربایجان شرقی قرار دارند.
یکی از پل‌های خداآفرین آسیب‌دیده و نصف آن از بین رفته؛ اما دیگری به واسطه تعمیر و بازسازی سالم مانده است.
پل سالم خداآفرین قابلیت استفاده را دارد و پیاده‌روی روی آن یکی از تفریحات گردشگرانی است که برای بازدید به این منطقه می‌روند.
پل‌های خداآفرین در دوره‌های مختلف تاریخی و در محل تنگ‌ترین معبر رود ارس ساخته شده‌اند. بستر یکی از پل‌ها سنگی و دیگری از آجر ساخته شده است.
طول پل سالم خداآفرین ۱۶۰ متر است. ۱۲۰ متر از این پل در ایران و ۴۰ متر دیگر آن در جمهوری آذربایجان واقع شده است.
طبق منابع، پل‌های خداآفرین در طول تاریخ به نام‌های گوناگونی خوانده می‌شدند.
یکی از این پل‌ها که قدیمی‌تر است به نام و اعتبار کوروش به اسم «پل سیروس» نیز شهرت داشتند.
پروفسور رابرت بارن، استاد تاریخ یونان در دانشگاه گلاسکو، بر این عقیده است که بنای پل سنگی خداآفرین در دوره پادشاهی کوروش هخامنشی بنیاد گذاشته شد؛ اما در طول زمان از بین رفت.
پل خسرو نیز نام دیگر این پل است.
برخی عقیده دارند که خسرو اول در دوره ساسانیان پل را تعمیر کرده و نام خود را بر آن نهاده است.
پل جلال‌الدین ملکشاه سلجوقی، پل حسرت از عناوین و نام‌های دیگری است که بعدها به این پل داده شد.
آشنایی با پل های خداآفرین
دو پل در خداآفرین وجود دارد. این پل‌ها با فاصله ۱۰۰ متر از هم قرار دارند و در باریک‌ترین قسمت رودخانه ساخته شده‌اند.
پل‌ها از لحاظ معماری با هم یکی نیستند.
یکی از پل‌ها که از سنگ ساخته شده به رنگ سفید است و ۱۱ دهانه دارد. بلندی این پل ۱۲ متر و طول آن ۱۳۰ متر است.
یک سوم پل قدیمی سنگی خداآفرین در سال ۱۸۲۸ میلادی بعد از عهدنامه ترکمانچای منفجر شد و بخش‌های مهمی از پل تخریب شد.
دو پل خداآفرین به فاصله ۱۰۰ متر از هم قرار دارند
پایین‌تر از پل سنگی، پل دیگری قرار دارد که با آجر ساخته شده است.
رودخانه در این بخش از پل، عریض‌تر می‌شود. طول پل آجری در حدود ۲۰۰ متر و عرض آن ۴/۵ متر است. این پل ۱۵ دهانه دارد. پل آجری موج‌شکن‌های مخصوصی دارد.
برخی پژوهشگران بر این عقیده هستند که این پل در دوره صفویه ساخته شده است.
پل سنگی خداآفرین سازه‌ای بسیار قدیمی است؛ اما هیچ سند یا سنگ‌نوشته‌ای در بدنه این پل‌ها وجود ندارد که تاریخ و قدمت پل روی آن نوشته شده باشد.
از این رو، تاریخ دقیق ساخت پل مشخص نیست و به ناچار باید به منابعی بسنده کنیم که ساخت اولیه پل سنگی خداآفرین را به کوروش نسبت می‌دهند.
برخی باستان‌شناسان با تحقیقات خود به این نتیجه رسیده‌اند که کوروش این پل را ساخت تا به‌وسیله آن لشکریان خود را از رود ارس عبور دهد؛ به این دلیل، نام پل سیروس بر آن مانده است. یونانیان کوروش را به نام سیروس می‌خواندند.
قدیمی‌ترین پل روی رودخانه در اوایل هزاره اول پیش از میلاد ساخته شده و حمدالله مستوفی در کتاب خود که به نام نزهه‌القلوب که آن را در سال ۷۴۰ هجری قمری نوشته، از پل خداآفرین نام برده است.
برخی بنای پل را به دوره ساسانی نسبت می‌دهند، در صورتی که پل از قبل وجود داشت و در این دوره تعمیر شده است.
قدمت پل دوم یا پل آجری خداآفرین که پایین‌تر از پل سنگی قرار دارد، به دوره صفویه می‌رسد.
پل‌های خداآفرین در طول تاریخ با رویدادهای بسیاری پیوند خورده‌اند که مهم‌ترین آن‌ها عبور اعراب از این پل و حمله به قفقاز و دیگری جنگ‌های ایران و روس در دوره پادشاهی فتحعلی‌شاه قاجار است.
پل خداآفرین در این جنگ‌ها گذرگاهی برای ارتش‌های مهاجم بود و رویدادهای خونین بسیاری به خود دید.
پل‌های خداآفرین در طول زمان بارها ویران شده و از نو ساخته شده‌اند. این پل در دوره‌ای از تاریخ، مرز بین ایران و روسیه شد.
در این دوره بخش‌هایی که دو طرف پل را به هم وصل می‌کرد، ویران شد و از بین رفت.
دو پل جالب در خداآفرین
پل تیروان خداآفرین
اجداد ما ایرانیان همیشه سعی بر این داشته‌اند تا با طراحی پل‌هایی خلاقانه، هم جلوی سیلاب را بگیرند و هم تردد خود را آسان کنند.
لذا امروزه پل‌های زیادی از آنان به یادگار مانده که بعضی از آن‌ها همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
یکی از این پل‌ها، پل تیروان نام دارد که در اطراف شهر خداآفرین و روستای تیروان استان آذربایجان شرقی واقع شده و در سال ۱۳۸۱ به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسید.
دو پل بزرگ (دوره اسلامی) و کوچک (صفویه) نیز از دیگر پل‌های خداآفرین شمرده می‌شوند که در سال ۱۳۷۶ در فهرست آثار ملی ثبت شدند و از جاهای دیدنی خداآفرین است.
پل خداآفرین
پل خداآفرین یکی از آثار تاریخی استان آذربایجانشرقی است که در شهرستان خداآفرین واقع شده است.
این پل از دو پل مستقل تشکیل شده که قسمت‌هایی از یکی از این پل‌ها شکسته و نیمی از آن باقی مانده است؛ ولی پل دیگر کاملاً سالم است.
پل خداآفرین در نزدیکی سدخدا آفرین و در چند کیلومتری روستای ساری جالو از توابع بخش منجوان قرار گرفته‌است.
محل پل‌ها تنگ ترین معابر رود ارس است که بستر سنگی دارد ولی سایر جاهای محل عبور رود آهکی ونرم است.
نظر شما