به گزارش سلام نو کریسمس یکی از مقدسترین روزهای سال برای مسیحیان و تولد عیسی مسیح است.
چیزی که از این جشن کریسمس به نسل فعلی رسیده، ترکیبی از فولکلورها و آداب کلیسایی محسوب میشود و بیشتر جشنی بینالمللی با درون مایه مذهبی به شمار میآید.
بسیاری جشن سال نو را با جشن کریسمس اشتباه میگیرند اما این دو جشن با هم متفاوتند.
کریسمس چیست
هرسال به مناسبت به دنیا آمدن حضرت عیسی (ع) جشنی برپا میشود که به آن کریسمس میگویند. همانطور که به احتمال زیاد میدانید حضرت عیسی هستهی مرکزی دین مسیحیت است و اهمیت زیادی برای پیروان این دین دارد.
همه ساله در کشورهایی که دین رسمی آنها مسیحیت است کریسمس به صورتی بسیار گسترده برپا میشود و همه در آن به میمنت به دنیا آمدن حضرت مسیح جشن میگیرند و پایکوبی میکنند.
کریسمس ۱۲ روز به طول میانجامد و روز اول آن نیز ۲۵ ماه دسامبر مصادف با ۴ دی ماه است.
این جشن هم مراسمی مذهبی و هم فرهنگی به حساب میآید به همین خاطر همواره مردم حضور پررنگی در آن به عمل میآورند که در بخشهای بعدی بیشتر به مراسمی که در کریسمس انجام میدهند، خواهیم پرداخت.
توجه داشته باشید که از دیدگاه مسیحیان حضرت عیسی (ع) پسر خدا است به همین خاطر تاریخ تولد وی امر مهمی تلقی میشود.
دانشمندان و پژوهشگران بر سر تاریخ دقیق تولد او اختلاف نظر دارند و برخی هم معتقد هستند که تاریخ تولد وی مشخص نیست.
در حال حاضر عقیده بر این است که دانشمندان بر روی تاریخ ۲۵ دسامبر به توافق رسیدند و آن را به عنوان آغاز کریسمس تعیین کردند.
شاید برایتان سوال پیش بیاید که چرا ۲۵ دسامبر؟ یکی از مهمترین نظریهها این است که در این تاریخ طول مدت تابیدن نور آفتاب در نیم کرهی شمالی بیشتر میشود و از آنجایی که لقب حضرت عیسی (ع) نیز "نور جهان" است، ۲۵ دسامبر را انتخاب کردند.
از سدهی بیستم میلادی تاکنون کریسمس دیگر تنها یک جشن مذهبی نیست زیرا بسیاری از پیروان ادیان دیگر که در کشورهای مسیحی نشین زندگی میکنند نیز کریسمس را با هموطنانشان جشن میگیرند و شاید بتوان گفت که حالا این جشن بینالمللی است و اغلب افراد علاقهمند به شرکت در آن هستند.
در اینجا باید بیان کرد که برخی معتقد هستند که کریسمس ریشه دروغی دارد و با وجود این که می تواند ادعایی درست باشد اما حالا بهانه ای برای شادی و گردهم آمدن خانواده هاست.
چگونه کریسمس را جشن بگیریم
جشن کریسمس، تولد عیسی مسیح است که هرساله توسط پیروان آیین مسیحیت زنده نگه داشته می شود. آداب و رسوم کریسمس از جمله ویژگی های متمایز این جشن هستند و علاوه بر آن نمادهایی همچون درخت کریسمس، جوراب های آویزان از شومینه، کادوهای ویژه این روز محبوبیت این مراسم را دو چندان و کریسمس را به رویدادی فراتر از باورها و عقاید مردم تبدیل کرده اند.
جشن کریسمس یا آن طور که در زبان فرانسوی رایج است، نوئل (Noël) یکی از جشن های مذهبی مسیحیان است که هر ساله به یاد تولد حضرت عیسی (ع) برگزار می شود.
فرقه های مختلف مسیحیت، در تاریخ های متفاوتی این جشن را برگزار می کنند. اعضای کلیسای کاتولیک روم و پیروان آیین پروتستان و ارتدوکس معمولا این روز را در ۲۵ دسامبر (برابر با ۴ دی) یا شامگاه ۲۴ دسامبر جشن می گیرند، در حالیکه پیروان ارتدوکسِ شرقی یعنی اکثر سرزمین های اروپای شرقی، ۷ ژانویه (۱۷ دی ماه) را مصادف با کریسمس می دانند.
جشن کریسمس از روز تولد حضرت عیسی آغاز می شود و تا ۱۲ روز به طول می انجامد و در ادامه آن، جشن خاج شویان برگزار می شود.
جشن کریسمس هیچگاه یک جشن کاملا مذهبی نبوده است.
در زمان های بسیار دور این روز را یک فستیوال خیابانی می دانستند که با مِی خوارگی و بی بندوباری بسیاری همراه بود. اما این روزها این جشن، به یک مناسبت خانوادگی تبدیل شده است.
خانواده ها برای فرا رسیدن کریسمس درخت کاج یا نراد را مزین می کنند، غذاهای مخصوصی برای این روز تدارک می بینند و برای یکدیگر کادو می خرند.
در ادامه آداب و رسوم ویژه کریسمس آشنا می کنیم و به چندی از مهمترین نمادهای این مراسم اشاره می کنیم. ما را در آشنایی با این جشن تماشایی همراهی کنید.
مردم هر سرزمینی آداب مخصوص به خود را برای برگزاری کریسمس دارند که به فرهنگ و تاریخ شان وابسته است؛ حتی همانطور که بالاتر اشاره کردیم، در تاریخ برگزاری این مراسم نیز اختلافاتی وجود دارد.
اما با این حال، بعضی رسوم کریسمس از چنان اهمیتی برخوردار هستند که به نوعی نماد کریسمس شمرده می شوند و تمامی مسیحیان به آن ها توجه ویژه ای دارند.
در ادامه به همین آداب مشترک میان تمام مسیحیان جهان می پردازیم و اگر مورد جذاب و قابل ذکری در برخی سرزمین ها نیز وجود داشت، از توضیح شان غافل نمی شویم.
اما باید اشاره کنیم که بسیاری از این رسوم ریشه ای تاریخی دارند و به داستان تولد عیسی مسیح مرتبط هستند.
کارهای هیجانانگیز در کریسمس
تجربه خوراکیهای مخصوص کریسمس
به بخش خوشمزه غذاها و خوراکیهای جشن کریسمس میرسیم.
خوراکی های که در مراسم کریسمس وجود دارد از کشوری به کشور دیگر متفاوت است، اما خوراکیها و شیرینیهایی مثل نان زنجبیلی، کیک میوهای ، پودینگ، کلوچه، دسری به نام بوش دو نوئل (Bûche de Noël)، خوراک بوقلمون، نان اِگناگ (Eggnog) و آبنباتهای عصایی، بسیار پرطرفدارند.
خوراکی های مخصوص کریسمس یکی از بخش های مهم و دوست داشتنی این ضیافت هستند.
در طی این جشن، همه اعضای خانواده با هم تلاش می کنند تا یک وعده غذای سنتی و خوش آب و رنگ تهیه کنند و همین غذاهای رنگارنگ باعث گردهمایی اعضای فامیل می شود.
در کشورهای گوناگون غذاهای متفاوتی سرو می شود و نمی توان یک نوع خوراکی خاص را به عنوان غذای کریسمس به حساب آورد؛ اما برای آشنایی بیشتر شما عزیزان با غذاهای کریسمس در این بخش به معرفی برخی از خوراکی های رایج تر برای کریسمس می پردازیم:
نان زنجبیلی: این نان ها را با موادی چون زنجبیل، دارچین، جوز و میخک طعم دار و با عسل، شکر یا شیره شیرین می شوند. معمولا این نان ها را به شکل انسان می سازند و به شان آدمک های زنجبیلی می گویند. گفته می شود که اولین بار، الیزابت یکم انگلستان شیرینی های زنجبیلی را شبیه به میهمان هایش درست کرد و فرهنگ پختن "آدمک های زنجبیلی" را ترویج داد.
کیک میوه | Fruit cake: اگرچه نام این خوراک، کیک میوه است اما از خشکبار هم می توان در آن استفاده کرد. معمولا بر روی این کیک را با مارمالاد زرد آلو و یا میوه های خشک شده تزیین می کنند.
کوکی های کریسمسی | Christmas cookie: طعم کوکی های کریسمسی هیچ تفاوت خاصی با شیرینی و یا بیسکوییت های معمولی ندارد و می توان آن را با مواد متفاوتی درست کرد؛ اما در تزیین این شیرینی ها باید از الگوی خاصی پیروی کرد که به نمادهای کریسمسی شباهت داشته باشند. این شیرینی ها را معمولا به شکل گوزن، بابانوئل، فرشته ها، عروسک های کریسمسی درست می کنند و حتما در سفره های کریسمسی حضور دارند.
بوش دو نوئل | Bûche de Noël: این نیز یکی از دسرهای محبوب در بسیاری از کشورهای مسیحی نشین است. پخت این دسر با دیگر کیک های اسنفنجی تفاوت چندانی ندارد و بیشتر ظاهر آن جالب توجه است. بوش دو نوئل را معمولا به شکل یک کنده درخت تزیین می کنند که یادآور هیزم های جمع آوری شده برای جشن یول (۱) در زمان انقلاب زمستانی باشد.
غذاهای جشن کریسمس در سراسر جهان متنوع هستند و معمولاً به ترکیبات و آداب محلی هر منطقه و کشور وابسته هستند. در اینجا چند نمونه از غذاهای معروف کریسمس به عنوان نمایندگان از مناطق مختلف آورده شده است:
کاپون یا دیک کریسمس (Christmas Turkey): در بسیاری از کشورها، مخصوصاً در ایالات متحده، کانادا و بریتانیا، گوشت مرغ کریسمس (کاپون یا دیک کریسمس) یکی از غذاهای اصلی مراسم است. مرغ یا اغلب دیگر گونههای مرغ، با ادویهها و سسهای خاص پخته شده و معمولاً با نانها و سسهای مختلف سرو میشود.
پودینگ کریسمس (Christmas Pudding): این پودینگ شیرین و چرب که اغلب با میوههای خشک، خرما، گردو و ادویههای مختلف تهیه میشود، در بریتانیا و بسیاری از کشورهای اروپایی تجربه میشود. پودینگ کریسمس معمولاً با سوسیس، سس خرما یا سس خامهای طعمی متمایز پیدا میکند.
غاز کبابی (Roast Goose): در برخی از مناطق اروپایی، به ویژه در آلمان و هلند، غاز کبابی به عنوان یک غذای کریسمسی محبوب سرو میشود. این گونه گوشت همراه با سسها و سبزیجات تازه پخته میشود.
سالاد روسی (Russian Salad): در بسیاری از کشورهای لاتین آمریکا و اسپانیایی، سالاد روسی یا «انسالادا روسا» که یک نوع سالاد مخلوط با سبزیجات و مایونز است، در مراسم کریسمس معمولاً سرو میشود.
به طور کلی، انتخاب غذاها برای جشن کریسمس به سلیقهها و سنتهای محلی هر منطقه بستگی دارد و غذاهای معروف ممکن است در مناطق مختلف متغیر باشند.
خوراک بوقلمون: شاید تا الان با خودتان فکر می کردید که بوقلمون تنها باید در سفره های روز شکرگزاری باشد؛ اما این طور نیست. بوقلمون یکی از غذاهای محبوب به ویژه در کشورهای غربی ست که در مناسبت های مختلف مانند روز شکرگزاری، کریسمس و شب سال نو تهیه می شود و از اهمیت خاصی برخوردار است.
اِگناگ | Eggnog: برای تهیه اگناگ شیر یا خامه، شکر و تخم مرغ (که بافتی کف آلود به نوشیدنی می دهد) را با هم مخلوط می کنند و در ادامه، برخی شاید به آن نوشیدنی های الکل دار نیز اضافه کنند.
البته از آن جایی که این یک نوشیدنی مفید برای کودکان است کمتر با الکل مخلوط می شود.
به اگ ناگ طعم دهنده هایی چون دارچین، جوز هندی و زنجبیل نیز می توان اضافه کرد.
این نوشیدنی لبنی و شیرین، به ویژه در کشورهای کانادا و آمریکا از محبوبیت بالایی برخودار است و حتما در روزهای مهمی چون کریسمس و روز شکرگزاری نوشیده می شود.
آبنبات های عصایی | Candy cane: این آبنبات ها معمولا سفید و قرمز هستند و همانطور که از نام شان پیداست، شکل "عصا" دارند.
می گویند اولین بار یک کشیش که از سر و صدای بچه ها حین مُغاره به ستوه آمده بود، از یک شکلات ساز محلی خواست تا آبنبات هایی به شکل عصا بسازد تا به بچه ها بدهد و آن ها را سرگرم کند.
وی از شکلات ساز خواست تا آبنبات ها را به شکل عصای چوپان های حاضر در زمان تولد حضرت عیسی بسازد.
اصولا این آبنبات ها با اسانس نعنا طعم دار می شوند. آبنبات های عصایی در کریسمس بسیار پرطرفدارند و در هرجایی، حتی روی درخت کریسمس نیز به چشم می خورند.
موارد بالا تنها گوشه کوچکی از خوراکی های کریسمسی هستند که در سفره مسیحیان به ویژه در کشورهایی چون آمریکا و کانادا دیده می شوند، علاوه بر این ها باید بدانید که هر کشوری بسته به نقطه ای که در آن واقع شده و غذاهای سنتی اش، موارد دیگری را نیز به سفره کریسمسی می افزاید. مثلا:
- در جزیره سیسیل ایتالیا از دوازده نوع ماهی به عنوان غذاهای کریسمسی استفاده می شود.
- در لهستان و برخی نقاط اروپای شرقی و اسکاندیناوی قشر متوسط ماهی می خورند و اعیان ترها، گوشت بره.
- در سوئد، سفره کریسمس با ژامبون، کباب و شاه ماهی مزین می شود.
- در آلمان و اتریش، انواع غذاهایی که با گوشت خوک پخته می شوند رایج هستند.
- در بیشتر کشورهای انگلیسی زبان، نوعی پای به نام منس (Mince pie) در فصل کریسمس بسیار رایج است. در تهیه این پای میوه های خشک شده، نوشیدنی های تقطیری، گوشت گاو یا گوشت گوزن و ادویه های متنوع به کار می رود.
- در فرانسه صدف چروک (Oyster) و جگر چرب غاز از غذاهای رایج کریسمس هستند. همچنین دریکی از ناحیه های این کشور به نام پروانس (Provence)، سیزده نوع مختلف دسر بر روی سفره کریسمس دیده می شود که به یاد عیسی مسیح و دوازه حواریون او پخته شده اند.
تجربه شنیدن موسیقی
کریسمس، عیدی پر از موسیقی است؛ سرودهایی مذهبی که توسط اسقفهای اعظم سروده شدهاند یا موسیقیهای مدرنی که نسل جدید به افتخار آن سرودهاند.
جینگل بلز (Jingle Bells)، ونی ردمپتور جنتیوم (Veni redemptor gentium) به معنای من نجات دهنده هستم یا کود ناتوس اکس پرنتیس (Corde natus ex Parentis) به معنای تولد یافته از قلب خانواده، بعضی از معروفترین سرودهای مخصوص کریسمس هستند.
این فقط یک نمونه از آهنگهای معروف کریسمس است و هر ساله آهنگهای جدیدی نیز منتشر میشوند. این آهنگها از سبکها و ژانرهای مختلف موسیقی همچون پاپ، راک، کلاسیک، جاز هستند و هر کدام به نحوی به جشن کریسمس و فضای این جشن میپردازند.
- “All I Want for Christmas Is You” – Mariah Carey
- “Last Christmas” – Wham!
- “Jingle Bell Rock” – Bobby Helms
- “Feliz Navidad” – José Feliciano
- “Do They Know It’s Christmas?” – Band Aid
- “Santa Claus Is Coming to Town” – Bruce Springsteen
- “Rockin’ Around the Christmas Tree” – Brenda Lee
- “It’s the Most Wonderful Time of the Year” – Andy Williams
- “Rudolph the Red-Nosed Reindeer” – Gene Autry
- “Happy Xmas (War Is Over)” – John Lennon and Yoko Ono
- “Wonderful Christmastime” – Paul McCartney
- “Christmas (Baby Please Come Home)” – Darlene Love
- “The Christmas Song (Chestnuts Roasting on an Open Fire)” – Nat King Cole
- “Frosty the Snowman” – Jimmy Durante
- “Sleigh Ride” – The Ronettes
چند آداب و رسوم جالب در کریسمس
در کنار آداب و رسوم مختلفی که مردم کشورهای مختلف دارند، برخی از رسوم عجیب بیشتر به چشم می آید. البته این آداب و رسوم در هر کشوری تفاوت دارد، که در ادامه با آن آشنا می شوید:
اوکراین: استفاده از تارعنکبوت روی درخت کریسمس به عنوان نماد خوشبختی و ثروت است که براساس داستان های قدیمی در خانه فرد فقیری عنکبوت افسانه ای تار می تند و وقتی صبح روز بعد از کریسمس بیدار می شوند، تمام تارها طلا شده است.
ایسلند: یول کت گربه ای است که در زمستان سرگردان است و به دنبال کسانی است که لباس عید نخریده اند. از همین و در این کشور خرید لباس شب عید مهم است.
اتریش: در این کشور بابانوئل برخلاف تصوراتی که پیرمرد مهربانی است، در این کشور بابانوئل کاراکتر کرم گوس است که کودکانی که در طول سال بد بوده اند را مجازات می کند.
اسپانیا: عروسک های چوبی تئونادال که از کنده درختان ساخته شده در خانه ها قرار می دهند و کودکان بر این باوند که تئونادال هدیه کریسمس برای آن ها آورده است.
ژاپن: ژاپنی ها بر خلاف مردم دیگر کشورها به جای بوقلمون، یا هر غذای دیگری مرغ سوخاری سرو می کنند.
آفریقای جنوبی: در این کشور مردم در روز کریسمس کرم ابریشم سرخ شده می خورند.
ایتالیا: در این کشور به جای بابانوئل، ساحره ای به نام بیفانا به کودکان هدیه می دهد. اگر بچه ها در طول سال خوب باشند آبنبات و کادو هدیه می گیرند اما اگر بد باشند زغال سنگ به آن ها می دهد.
نظر شما