سلام نو _ سرویس گردشگری: استان کردستان با جاذبه‌های متنوع تاریخی و طبیعی، یکی از مقاصد جذاب گردشگری است.
در میان دیدنی‌های گوناگون کردستان، آثار تاریخی جالب‌توجهی جای گرفته‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به سنگ نبشته اورامان یا کتیبه تنگی ور اشاره کرد.
قدمت این کتیبه میخی به دوره امپراتوری آشور می‌رسد.
سنگ نبشته اورامان در بین روستاهای تنگی ور و یوزیدر، روی کوه زینانه قرار دارد. این کوه تقریبا ۵۰۰ متری شمال غرب روستای تنگی ور واقع شده است و ۴۵ کیلومتر با کامیاران فاصله دارد.
این منطقه دارای اهمیتی بسیار از لحاظ گردشگری است؛ زیرا علاوه بر قرارگیری کتیبه و نقش برجسته، دره‌ای سرسبز و جنگلی زیبا را در خود جای داده است.
آشنایی با کتیبه تنگی ور کامیاران
کتیبه تنگی وری در پای کوه «زینانه» از کوه های معروف استان کردستان و در ۳۵ کیلومتری غرب شهرستان «کامیاران»، در دره ای میان سه روستای پالنگان در شمال غربی کتیبه، روستای تنگی ور در نزدیکی کتیبه و قسمت جنوبی، آن که کتیبه نام خود را از آن گرفته، و روستای یوزیدر در قسمت جنوب شرقی کتیبه، قرار دارد.
می توان تصور کرد که این کتیبه در گذشته حداقل در مسیر چهار راه قرار گرفته بود: راهی که از جانب جنوب شرق و با گذشتن از دشتی وسیع، پس از پشت سر گذاشتن کرمانشاه و کامیاران به این کتیبه و به کنار رود سیروان می رسید و اکنون جاده اصلی ارتباطی کامیاران با این منطقه است.
راهی دیگر که در واقع ادامه همین راه بود و با گذشتن از پلی که هنوز آثار یکی از پایه های آن در کنار سیروان معروف به پل دختر در فاصله چند صد متری پائین تر از پل جاده کنونی قرار دارد، به دشت شمالی و از آنجا به مریوان می رفت.
راه دیگر، راه شرقی است که در طول رودخانه سیروان به سنندج می رفت و آخرین راه، راه غربی که راهی نسبتا صعب العبور بوده و با پشت سر نهادن کوه شاهو، به کوهپایه های جنوبی این کوه، به منطقه پاوه و جوانرود منتهی می شد.
در کنار این کتیبه می توانید یک نقش برجسته با تصویر یک مرد، که احتمالا شاه است، را ببنید.
این کتیبه ظاهرا به دوران تیگلات پیله سر یا سارگون بر می گردد ولی تاریخ آن به طور دقیق معلوم نیست.
سرفراز، اولین باستان شناس این کتیبه، معتقد است نقش برجسته و کتیبه، مربوط به اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول قبل از میلاد و مربوط به امپراتوری آشور هستند.
جزئیات جالب کتیبه تنگی ور
کتیبه‌ها اغلب روی سنگ نوشته شده‌اند و اسنادی مهم در مورد گذشته تاریخی و باستانی ایران محسوب می‌شوند. کتیبه‌های سنگی توانسته‌اند گوشه‌هایی نادانسته و تاریک از تاریخ گذشته ایران را آشکار کنند.
برخی از این کتیبه‌ها، به‌ویژه کتیبه‌های میخی، در گذشته قابل خواندن نبودند و گذشتگان تنها به‌عنوان آثاری تاریخی به آن‌ها می‌نگریستند.
در دوران معاصر با رمزگشایی خطوط میخی و دیگر خطوط باستانی ایران، کتیبه‌های میخی بسیاری در ایران خوانده و با متون مکتوب مختلف تطبیق داده شدند.
از این طریق زوایایی نو از تاریخ گذشته ایران کشف و تاریخ باستانی ایران بازخوانی شد.
نقش برجسته تنگی ور به احتمال بسیار شخص پادشاه آشور است که ریشی پرپشت دارد و می‌تواند یکی از نمادهای ویژه حاکمان آشور نیز باشد.
این نقش برجسته در تاق‌نمایی به ارتفاع ۱۲۰ و پهنای ۱۷۰ و عمق ۳۵ سانتی‌متری در سال ۷۰۶ پیش از میلاد حجاری شده است. درون تاق‌نما نقش برجسته یک انسان به چشم می‌خورد که ۱۵۰ سانتی‌متر طول و ۳۵ سانتی‌متر عرض دارد.
نقش انسانی اثر به‌صورت نیم‌رخ در لباس شاهی است که کلاهی استوانه‌ای بر سر و شلاقی در دست دارد. پای راست آن در جلو و پای چپ در عقب قرار گرفته و دست راستش به طرف بالا بلند شده است. دست چپ نیز روی شکم قرار داده شده است.
این کتیبه به زبان آشوری باستان و خط میخی نگاشته شده است، ابعادی معادل ۱۲۰ در ۱۲۰ سانتی‌متر دارد و دربر گیرنده ۵۰ سطر است.
در متن کتیبه، پس از ستایش خدایان آشوری مثل مردوخ، نابو، سین، شمش و ایشتار، به شرح پیروزی‌های آشوریان پرداخته می‌شود و در ادامه به نقاط مختلف شهرها، روستاها و مناطقی که در این جنگ تصرف و ویران شدند، اشاره می‌شود.
با دقت در متن متوجه می‌شویم، محتوای کتیبه در پنج بخش تنظیم شده است:
- ابتدای کتیبه با مدح و نیایش خدایان آغاز می‌شود؛
- بعد از آن به نام و القاب سارگون اشاره می‌کند و به مدح و ستایش شاه و بیان خدمات وی می‌پردازد؛
- سپس پیروزی‌های بزرگ سارگون و لشکرکشی وی به سرزمین کرل و دیگر پیروزی‌های وی شرح داده می‌شود؛
- به شهرها، روستاها و مناطقی تصرف شده در حمله و جنگ اشاره می‌کند؛
- در پایان کتیبه به کسی نفرین فرستاده شده است که کتیبه را از بین ببرد.
با توجه به کوهستانی بودن منطقه، بهترین زمان برای سفر به تنگی ور و بازدید از سنگ نبشته اورامان، فصول گرم‌تر سال است.
بازدید از این مکان هزینه‌ای در بر ندارد و رایگان است.
در نظر داشته باشید که به‌دلیل قرارگیری سنگ نبشته و نقش برجسته روی بدنه کوه، در صورت تمایل به بررسی نزدیک سنگ نوشته، باید همراه با راهنما و مجهز به تجهیزات باشید.
نظر شما