سلام نو _ سرویس گردشگری: این موزه در مکان فرهنگی تاریخی کاروانسرای میبد (سالن شرقی بنا) واقع گردیده و به منظور احیا و نگهداری زیلوهای قدیمی و آشنایی عموم هنر دوستان با این هنر زیبای دست بافت در سال ۱۳۸۱ افتتاح گردید.
در این موزه تخصصی که تنها موزه زیلو در کشور نیز می باشد زیلوهای موجود به دو گروه زیلوهای قدیم و جدید تقسیم شده اند. تعداد زیلوهای تاریخی به ۵۰ تخته می رسد و از جمله قدیمی ترین این زیلوها، زیلویی است متعلق به سال ۸۰۸ هجری قمری که توسط علی بید ابن حاجی میبدی با طرح محرابی و با فنون خاصی نسبت به زیلوهای دیگر از سه رنگ آبی، سفید و قرمز بافته شده است.
موزه سفال نیز در هشتی انتهای سالن موزه زیلو قرار دارد که اشیاء آن به دو دسته ظــروف کواره (سفال) و ظروف سرامیکی تشکیل شده است. بیشتر اشیاء معاصر بوده و قدمت آنــها حدود صد سال است ، ویژگی بارز آنها نقوش خاصی است که در حال حاضر کمتر در سفال و سرامیک میبد به کار برده می شود.
این کاروانسرا بنایی است آجری که سردری مرتفع دارد و چون اغلب کاروانسراهای دیگر شامل فضاهایی چون حجره‌ها، ایوان، ایوانچه‌ها، اصطبل‌ها، انبارها حوضخانه می‌باشد. اصطبل‌ها برخلاف معمول، نه به صورت حلقه‌ای به دور بنا، که تنها در پشت جبهه‌های شرقی و غربی قرار گرفته‌اند. از ویژگی‌های خاص این بنا، وجود حوضخانه‌ای هشت وجهی،در میان حیاط است که آب قنات به آن وارد می‌شده و حوض را پر از آب می‌کرده است.
موزه سفال میبد؛ تماشایی و زیبا
موزه سفال میبد در مجموعه آب‌انبار حاج علی محمد، در زمینی به مساحت ۵۰۰ متر مربع و با زیربنای ۲۵۰ متر مربع قرار دارد. مجموعه موزه شامل بیش از ۱۰۰ قطعه از اشیای سفالی دوره‌های مختلف از جمله انواع ظروف، سرویس‌های سفال رومیزی و سفالهای قدیمی می‌شود. بنای آب‌انبار به دوره قاجار تعلق دارد. قدیمی‌ترین اثر حاضر در موزه، کوزه‌ای سفالین متعلق به دوره‌ی مادها است که باستان‌شناسان آن را از محوطه‌های باستانی میبد پیدا کرده‌اند. موقعیت ویژه این آب‌انبار در مسیر گردشگری میبد از مهمترین دلایل مرمت این آب‌انبار جهت احیا و تبدیل آن به موزه سفال میبد است.
موزه تخصصی سفال و سرامیک میبد در مجموعه آب انبار حاج علی محمد که مربوط به دوره قاجار می باشد ، در زمینی به مساحت ۵۰۰ متر مربع و با زیربنای ۲۵۰ مترمربع در میبد قرار دارد و بیش از ۱۰۰ قلم اشیای سفالی دوران مختلف از جمله انواع ظروف، سرویس‌های سفال رومیزی و سفالهای قدیمی وجود دارد که برا ی عموم علاقمندان به معرض نمایش گذاشته شده است .
قدیمی‌ترین اثری که در این موزه موجود می باشد، کوزه‌ای سفالین متعلق به دوره مادها است. باستان‌شناسان این اثر را از محوطه‌های باستانی میبد به دست آورده‌اند. ساختار این آب انبار مانند سایر آب انبارهای بین راهی میبد است که فضای اصلی جهت استراحت، و نمازخواندن بر روی راه پله احداث شده است. خزینه در سمت جنوب بنا واقع شده و با دو بادگیر و گنبد آجری در محدوده زمین مصلی خودنمایی می‌کند. موقعیت ویژه این آب انبار در مسیر گردشگری میبد از مهمترین دلایل مرمت این آب انبارجهت احیاء و تبدیل به موزه سفال میبد است.
موزه‌گردی در موزه زیلوی میبد
موزه زیلوی میبد در سالن شرقی کاروانسرای میبد و در کنار حصار تاریخی شارستان قرار دارد. این بنا به احتمال زیاد بر ویرانه‌های کاروان‌سرایی قدیمی‌تر ساخته شده است؛ زیرا این مکان در شمار کاروانسراهای میان‌راهی دوره صفویه جای دارد.
کاروانسرای میبد هسته بنیادین یکی از کامل‌ترین مجموعه‌های راهداری بوده است و بناهایی مانند چاپارخانه، آب‌انبار و یخچال در کنار آن وجود دارند. این کاروانسرای چهار ایوانی از ساباط، ایوان‌های بیرونی، هشتی ورودی، حیاط مرکزی، حوضخانه، مهتابی، چهار هشتی زیبا، فضاهای سرپوشیده در شرق و غرب، ۱۰۰ اتاق و ایوان تشکیل شده است. اصطبل‌های این مکان نه به‌صورت حلقه‌ای پیرامون بنا، بلکه در پشت دیوارهای شرقی و غربی جای گرفته‌اند.
ورودی این کاروانسرا در بخش شمالی و در کنار آب‌انبار قرار دارد و در دو سوی آن نیز بازارچه دیده می‌شود. با اینکه ورودی آن بدون هشتی است و مستقیما به ایوان شمالی راه می‌یابد؛ گشادگی انتهای ایوان نقش هشتی را ایفا می‌کند.
موزه زیلو و پلاس میبد دارای ۵۵ تخته از نفیس‌ترین زیلوهای میبد است که در دو بخش زیلوهای قدیم و جدید به نمایش درآمده‌اند. قدیمی‌ترین اثر این موزه، زیلوی مسجد جامع میبد است که تاریخ ۸۰۸ هجری قمری روی آن به چشم می‌خورد. این زیلو توسط علی بیدی بن حاجی میبدی با طرح محرابی و با فنون خاصی نسبت به زیلوهای دیگر در سه رنگ آبی، سفید و قرمز بافته شده است.
یک زیلوی بسیار نفیس متعلق به قرن ۱۲ هجری شمسی نیز در موزه میبد وجود دارد که با وجود از بین‌رفتن ۵۰ درصد آن، هنوز طرح زیبای ۲۴ سجاده روی آن خودنمایی می‌کند.
زیلوهای بخش جدید موزه، اندازه‌هایی کوچک‌تر دارند و در سال‌های اخیر توسط آقای پویا و مرحوم استاد باغستانی بافته شده‌اند.
در ورودی موزه، تابلوهایی با نقوش اصیل زیلو نظیر نقش کلید، لچک، چهارچشم یا چهار گنگ، هشت‌پر بریده، هشت‌پر شاخ گاوی کوچک و گچ‌بر قرار دارد و در اطراف سالن ورودی آن نیز مواد خام تهیه زیلو به‌همراه دستگاه‌های نخ‌ریسی و پنبه‌ریسی دیده می‌شود.
- بازدید از موزه زیلو همه‌روزه، به‌جز روزهای رحلت امام خمینی (ره)، رحلت پیامبر (ص)، شهادت امام جعفر صادق (ع)، شهادت حضرت علی (ع)، تاسوعا و عاشورا، امکان‌پذیر است.
- ساعت بازدید از موزه از ۸:۳۰ تا ۱۷:۳۰ است.
- موزه زیلوهای تاریخی میبد تا بهبود شرایط بهداشتی دوران کرونا و واکسینه شدن بیشتر مردم بسته خواهد بود و بازدیدها با هماهنگی قبلی و به‌همراه داشتن کارت واکسیناسیون و در شرایط کاملا بهداشتی انجام می‌شود. در واقع، به‌دلیل بازبودن ویترین‌ها و آسیب‌پذیری زیلوها در برابر مواد ضدعفونی‌کننده نمی‌توان فضا را به‌طور دائم ضدعفونی کرد و در نتیجه خطر ابتلای بازدیدکننده و موزه‌دار بالا است.
- علاوه بر بازدید از موزه که در سالن شرقی کاروانسرا قرار دارد، می‌توانید از قدیمی‌ترین کاروانسرای میبد، آب‌انبار روبه‌روی کاروانسرا، یخچال میبد در طرف دیگر خیابان و در نهایت چاپارخانه میبد در مجاورت یخچال دیدن کنید.
نظر شما