آنچه باید درباره بقعه سلطان محمود شاه و روستای بندرآباد بدانید

سلام نو _ سرویس گردشگری: خانقاه سلطان محمود شاه یا شیخداد در روستای بندرآباد شهرتان اشکدز واقع شده.

این روستای قدمتی ۱۵۰۰ ساله دارد که در گذشته منطقه تجاری بوده. روستای بندرآباد در فاصله ۱۰ کیلومتری از شهر اشکدز قرار دارد و تمام اهالی روستا می توانند شما را به محل خانقاه راهنمایی کنند.

این خانقاه در بافتی تاریخی قرار دارد که در حال حاضر چیزی از آن باقی مانده جز همین خانقاه.

خانقاه محلی بوده برای زندگی، گردهمایی، آموزش و فعالیت درویشان و صوفیان. صوفیان مسافر و در حال سفر چند و یا چندماه در این خانقاه میهمان می شدند و از آموزش های شیخ خانقاه بهره می بردند.

این بنا که در روستای بندرآباد واقع شده است، خانقاه شیخ تقی الدین دادامحمد (شیخداد) بوده است.

از حیث نقشه ساختمانی و طرز بنا به مسجد شباهت کامل دارد. در جنوب صحن آن صفه ای به طول ۱۱ متر و در جنوب این صفه، گنبدی قرار دارد که با کاشی های فیروزه رنگ شش ضلعی و حواشی معرق پوشیده شده است.

در این مجموعه محرابی به چشم می خورد که طرفین آن دو اتاق کوچک با تزئینات کاشی فیروزه ای وجود دارد.

در این بقعه آثار و قبور متعددی دیده می شود که محل دفن عده ای از مشایخ سلسله دارائی است. زمان احداث بنا قرن هفتم ه. ق. می باشد.

آشنایی با بقعه سلطان محمود شاه

مجموعه شاه سلطان محمود که در روستای بُندرآباد واقع شده است، خانقاه شیخ تقی ‌الدین دادامحمد (شیخداد) بوده است.

این بنا که در قرن هفتم ه.ق احداث شد، از حیث نقشه ساختمانی و طرز ساخت کاملا به مسجد شباهت دارد.

در جنوب صحن آن صفه‌ای به طول یازده متر و در جنوب این صفه، گنبدی که با کاشی‌ های فیروزه رنگ شش ضلعی و حواشی معرق پوشیده شده دیده می شود.

در این مجموعه محرابی به چشم می ‌خورد که طرفین آن دو اتاق کوچک با تزئینات کاشی فیروزه‌ ای وجود دارد. در این بقعه آثار و قبور متعددی دیده می ‌شود که محل دفن عده‌ ای از مشایخ سلسله دادائی است.

ساختمان این بنا حدود ده هزار مترمربع زیر بنا دارد و شامل مسجد ذوقبلتین، حسینیه، خانقاه، آب ‌انبار، مکتب خانه، نانوایی، حمام، برج‌ های حفاظتی و مقبره ای است که مدفن عده ‌ای از مشایخ سلسله «دادایی» است.

سنگ‌ های قبور این مجموعه به لحاظ هنر طراحی، خوشنویسی و حجاری دارای ارزش فراوان هستند.

در مسجد جامع این مجموعه منبری از کاشی معرّق با نقوش گره اسلیمی و خط ثلث وجود دارد که ازنظر هنری در هیچ جای استان یزد نمی ‌توان دید.

این مجموعه که به مرور زمان در زیر ریگ‌ های روان کویری مدفون شده بود به همت سازمان میراث فرهنگی از زیرخاک بیرون آورده شد. یکی از مهمترین و عجیب ‌ترین قسمت ‌های این مجموعه تونلی است که این خانقاه را از زیرزمین به مسجد شاه ولی در شهرستان تفت متصل می ‌سازد.

ازدیگر شگفتی‌ های این مکان شکل ظاهری مجموعه‌ است به طوری که اگر از بالا به این ساختمان نگاه کنیم شکل کلمه لا اله الا الله را تشکیل داده است.

مقبره دو صحن بزرگ دارد که از نظر معماری شبیه به مسجد جامع یزد است و تزیینات کاشی فیروزه اب شش ضلعی و معرق با نقوش اسلیمی به چشم میخورد.

قدمت این خانقاه به قرن هفتم هجری باز میگردد و مزار سلطان محمود شاه از عفا و صوفیان بنام سلسله دادایی نیز در این محل قرار دارد.

این بنا تماما از خشت و گل ساخته شده و به مرور زمان زیر خاک مدفون شده بود که با کمک میراث فرهنگی از زیر خاک بیرون کشیده شد.

ویژگی‌های جالب بقعه سلطان محمود شاه و روستای بندرآباد

بقعه سلطان (محمود شاه) بندرآباد رستاق یکی از مجموعه‌های تاریخی شهرستان اشکذر است که نیاز به معرفی و توجه بیشتری دارد این مجموعه تاریخی بسیار زیبا و ارزشمند در روستایی به نام بندرآباد واقع‌شده است.

در این مجموعه محرابی به چشم می‌خورد که طرفین آن دو اتاق کوچک با تزئینات کاشی فیروزه‌ای وجود دارد. در این بقعه آثار و قبور متعددی دیده می‌شود که محل دفن عده‌ای از مشایخ سلسله دارائی است.

این بنا که در روستای بندرآباد واقع شده است، خانقاه شیخ تقی الدین دادامحمد (شیخداد) بوده است. از حیث نقشه ساختمانی و طرز بنا به مسجد شباهت کامل دارد.

چشم‌انداز طبیعت بیابانی روستا، با انارستان‌های سرخ و سبز زیبایی‌های طبیعت روستای بندرآباد را به نمایش می‌گذارند. تپه‌های شنی، از دیگر دیدنی‌های طبیعی روستاست. گردشگران بسیاری، هر ساله برای دیدار از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی به این روستا سفر می‌کنند.

مسجد جامع بندرآباد در نزدیکی بقعه شاه سلطان محمود (سلطان محمود شاه) واقع شده و قدمت آن به قرون نهم و دهم هجری قمری مربوط است. گنبد، منبر و جاشمعی‌های این مسجد، ارزش‌های معماری و تاریخی است.

مسجد کاشی بندرآباد از معماری مساجد قرون هشتم و نهم هجری تأثیر پذیرفته است. گنبد این مسجد با آجری ساده پوشانیده شده و محرابی مزین به گچ‌بری و منبری با کاشی‌های معرق دارد.

مقبرة امام زاده سیدمیرحسین در نزدیکی بقعه سلطان محمود شاه واقع شده است و قدمت آن به قرن ششم هجری قمری می‌رسد. گچ‌بری‌های بسیار زیبا، محراب و کاشی کاری‌های تزیینی آن از شاخصه‌های معماری دوران سلجوقی است.

بقعه سلطان محمود شاه، مزار سلطان محمود شاه، فرزند شیخ تقی‌الدین دادا است، که از صوفیان و عرفای نامدار منطقه به شمار می‌رفته است. بنای بقعه، به دیوار مسجد بندرآباد متصل است.