سلام نو _ سرویس گردشگری: مناره مسجد جامع خاش مربوط به دوره قاجار است. این اثر در تاریخ ۶ خرداد ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۰۲۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این بنا الهام گرفته از معماری سنتی ایران است. مناره از نوع استوانه‌ای مارپیچ و به‌صورت منفرد است که این بنا دارای بدنه‌ای بلند و کشیده است.
این مناره با آجرهای سخت و مقاوم ساخته شده که با آجرهای به هم فشرده و کنار هم چسبیده پوشیده شده است.
آشنایی با مسجد جامع خاش
مسجد جامع خاش متعلق به دوره قاجار است و از آثار تاریخی و جاهای دیدنی خاش به شمار می‌آید. این اثر در تاریخ ۶ خرداد ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۰۲۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا الهام گرفته از معماری سنتی ایران است.
مناره از نوع استوانه‌ای مارپیچ و به صورت منفرد است که این بنا دارای بدنه‌ای بلند و کشیده است. این مناره با آجرهای سخت و مقاوم ساخته شده که با آجرهای به هم فشرده و کنار هم چسبیده پوشیده شده است.
مناره دارای پایه ای کوتاه و مدور است که با آجرچینی با اشکال مختلف و طرحهای هندسی تزئین شده است.
بر روی قاعده این مناره پایهای کوتاه با شیبی ملایم که با شیب داخلی دیوار منطبق گردد ایجاد شده است. آجر و آجرچینی در مناره و بندکشیها به چند طریق انجام گرفته که به مناره مسجد خاش ابهت خاصی داده است.
شهرستان خاش از زمانهای قدیم تاکنون مرکز مهر و محبت، دوستی و برادری، اتحاد و همدلی و ارتباطات قومی و مذهبی در منطقه بوده و همه شهروندان با عشق و علاقه به فکر حل مشکل یکدیگر بودند و در مسائل مختلف با هم وحدت نظر داشتند.
یکی از نمادهای وحدت آیین ها و اقوام مختلف، مسجد جامع این شهرستان است. در این مسجد فارس و بلوچ اعم از شیعه و اهل سنت گرد هم آمده و نماز می خواندند و به بحث و گفت وگو و تبادل نظر در مسائل اجتماعی و مذهبی می پرداختند.
احداث ساختمان اولیه این مسجد به سال ۱۳۰۷ هجری شمسی باز می گردد.
شهر خاش در زمانهای قدیم مسجدی برای برپایی نماز و عبادت نداشت تا این که حدود صد سال پیش فرد خیری به نام «امامی» از یزدی های مقیم خاش برای ساخت مسجد پیش قدم شد و یک تیمسار ارتش نیز برای تکمیل بنا و ساخت مناره آن اقدام کرد.
در آن زمان آب سفره زیر زمینی خاش بسیار بالا بود به طوریکه بعد از پی کنی و اجرای سنگ بنای این مسجد آب بالا آمده و مردم و کارگران بسیج شدند و با سنگ و آهک جلوی آب را گرفتند و بدین صورت عملیات ساخت این مکان مذهبی به عنوان نماد اتحاد و همدلی مردم انجام و به مکانی برای قرار گرفتن شهروندان در کنار یکدیگر و عبادت و راز و نیاز با خدای متعال تبدیل شد.
با توجه به اینکه فضای این مکان برای برگزاری نماز جمعه ناکافی بود امام جمعه و مردم خاش تصمیم گرفتند در نزدیکی آن مسجدی بزرگ، با گنجایش جمعیت بیشتری برای مردم خاش بسازند.
معماری بی‌نظیر مسجد جامع خاش
این بنا مرکب از دو قسمت عمده بوده که یکی ساختمان اصلی مسجد و دیگری مناره الحاقی به آن است.
این ساختمان با زیر بنای ۲۴۷ متر مربع دارای یک فضای کاملا سر پوشیده است که پوشش های ضربی آن مجموعا بر روی شانزده ستون اجرا شده که هر چهار ستون آن تشکیل یک چهار طاقی با طاقها و سقف ضربی چهار ترک را داده که شبستانی ستون دار و سرپوشیده را پدید آورده است.
در حد فاصل هر دو ستون برای تامین نور کافی فضای شبستان مسجد، پنجره ای تعبیه شده است. این بنا دارای بدنه ای بلند و کشیده است و مصالح بکار رفته در مناره آجر، ملاط، ماسه، آهک و گچ بوده و با آجرهای سخت و مقاوم ساخته شده است.
مناره دارای پایه ای کوتاه و مدور است که با آجر چینی با اشکال مختلف و طرحهای هندسی تزیین شده است بر روی قاعده این مناره پایه ای کوتاه با شیبی ملایم که با شیب داخلی دیوار منطبق است، ایجاد شده است.
آجر و آجرچینی در مناره و بندکشی ها به چند طریق انجام گرفته که به مناره مسجد ابهت خاصی داده است.
بر روی پایه کوتاه دوم شیارهایی باریک و بلند با طوق و بند باریکی از هم جدا شده و بصورت مارپیچ بر روی سطح مناره با آجر ایجاد شده و بر روی مناره جمله زیبای 'لا اله الا الله' نقش بسته است.
در احداث ساختمان اصلی مسجد بیشتر به جنبه کاربری مذهبی بنا توجه شده است و زیباترین تزیینات معماری را می توان در نحوه آرایش آجرهای بکار رفته در مناره مشاهده کرد که بصورت رج چینی در قسمت پایین مناره و تزیین آجری برجسته مارپیچ در قسمت میانی و فوقانی و همچنین به ایجاد تزیین آجری برجسته کنگره ای شکل در راس مناره قابل مشاهد است.
از عناصر تزیینی دیگر بنا وجود کتیبه آجری در ساقه مناره آن است که زیبایی و اصالتی خاص به بنا بخشیده است.
کتیبه بر روی مناره سال ساخت یا مرمت آنرا «تیرماه ۱۳۱۸» عنوان می کند.
نظر شما