سلام نو _ سرویس گردشگری: سنگان یا عسلویه شرق ایران، در بخش سنگان شهرستان خواف استان خراسان رضوی قرار گرفته است. این شهر پایتخت سنگ آهن ایران به حساب می‌آید و بزرگترین معدن سنگ آهن خاورمیانه را دارد.
معادن سنگ آهن سنگان در ۲۸۰ کیلومتری جنوب شرق مشهد، ۶۸ کیلومتری جنوب غرب تایباد و ۴۰کیلومتری شمال شرق خواف و حدود ۴۰ کیلومتری مرز افغانستان قرار گرفته‌اند.
سنگان دارای بزرگترین ذخایر سنگ آهن با عیار ۶۳ درصد است و این ذخایر در خاورمیانه بی‌نظیر هستند.
سنگ آهن سنگان از نظر کیفی قابل رقابت در بازارهای جهانی و قابل استفاده در کارخانه‌های فولادسازی کشور است. در اصل نام سنگان از سنگ آهن گرفته شده است، زیرا سنگ آهن در گویش عامیانه محلی با حذف حرف(ه)، «سنگان» خوانده می‌شود.
منطقه‌ای که معدن سنگان در آن قرار گرفته است، آب و هوای کویری خشک با متوسط بارش سالانه ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلی‌متر دارد.
گفتنی است؛ سنگان در گذشته با نام سنجان شناخته می‌شد. این شهر چهار قلعه را در خود جای داده که دو عدد از آن‌ها در گذر از زمان تخریب شده اند.
از جاذبه‌های گردشگری سنگان می‌توان به مسجد گنبد، مسجد جامع قدیم سنگان و آسیاب بادی های این شهر اشاره کرد.
مسجد جامع قدیم سنگان یادگار معماری اوایل سده هفتم است. این بنا در دوره هخامنشی ساخته شده و در تاریخ ۲۰ مهر ماه سال ۱۳۷۶ به ثبت ملی رسیده است.
خاطرنشان می‌شود تالاب مژن آباد، یخدان سنگان و مرقد پرنده از جاذبه‌های دیگر شهر سنگان به حساب می‌آیند.
یخدان سنگان در دوره‌های صفوی و قاجار ساخته شده است و در ابتدای ورودی شهر قرار گرفته است. این یخدان تاریخی در ۲۲ مرداد ۱۳۸۴ به ثبت ملی رسید.
تالاب مژن آباد
تالاب مژن آباد در استان خراسان رضوی واقع است. این تالاب که قسمتی از آن به طول ۳۵ کیلومتر از سوی سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شده هر سال پذیرای تعداد زیادی از پرندگان است.
عمق کم، وجود نی، لویی، جلبک و گز یک پناه‌گاه طبیعی را برای این پرندگان ساخته است و در صورت پایش مداوم می‌تواند مأمنی جهت تخم‌گذاری و جوجه‌آوری برخی از این گونه‌ها باشد.
در جنوب دشت سنگان منطقه ای وجود دارد که از لحاظ ارتفاع، پست ترین اراضی شهرستان خواف را با ارتفاع ۶۲۰ متر تشکیل می دهد و این ساختار طبیعی باعث هدایت آبهای روان و سطحی خواف و بخشی از آب های شهرستان رشتخوار و قائن به این دشت شده و در نهایت بسمت افغانستان گسیل می شوند.
تالاب مژن آباد در انتهای یک رود بسیار طولانی قرار گرفته که زهکش آبهای سطحی بخش وسیعی از شهرستان های کاشمر، مه ولات، بجستان، گناباد، رشتخوار و خواف است.
متاسفانه آب این رودخانه بدون هیچ گونه بهره برداری در ایران نهایتا به نمکزاری در افغانستان وارد می شود. این منبع آبی عظیم به دلیل شوری مورد استفاده کشاورزان قرار نمی گیرد و به کمتر آن توجه می شود.
طول تقریبی برآورد شده این زهکش طویل از حوزه استحفاظی کاشمر تا خروجی آن در مرز افغانستان ۲۹۵ کیلومتر برآورد می شود.
در سال های گذشته در کنار روستای مژن آباد بر روی این رود شور یک بند خاکی گابیونی احداث گردیده که باعث ماندگی آب و ایجاد یک اکوسیستم آب شور منحصر بفرد شده که یک پتانسیل محیط زیستی ارزشمند به شمار می رود.
در آخرین سرشماری صورت گرفته از این تالاب ۱۷ گونه مختلف از پرندگان مهاجر آبزی و کنارآبزی مشاهده شد که می‌توان به گونه‌های کمیاب و حمایت شده اردک بلوطی، اردک تاجدار، گیلار، فیلوش و سیاه کاکل در کنار اردک سرسبز، اردک نوک پهن، خوتکا، چنگر، یلوه، اردک سرحنایی، کشیم بزرگ و کوچک اشاره کرد. در مشاهدات قبلی از حاشیه این تالاب می‌توان به لیکو اشاره کرد که برای نخستین‌بار در سطح استان در این مکان مشاهده شد و یا زردپره تالابی که بعد از دریاچه بزنگان دومین محلی است که این پرنده مشاهده شده است.
اردک مرمری نیز از گونه‌های شاخصی است که هر سال در این تالاب مشاهده می‌شود و برای نخستین‌بار نیز در سالیان گذشته در سطح استان خراسان‌رضوی در این محل مشاهده و از آن عکس‌برداری شده بود.
یکی از جاذبه‌های گردشگری شهرستان خواف رود شور مژن‌آباد به شمار می‌رود از آنجایی که این رود زهکش نهایی شهرستان محسوب می‌شود در طول سال همواره شاهد آب جاری در آن هستیم و به همین علت پذیرای پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی بوده است.
مسجد گنبد
در دل کوچه ای کهنه و نابرابر که زینت آن مشت کاهگلی بر مسجد ودیوار است و در حصار دیواری بلند مسجون است دری به قامت یک انسان باز می شود که موزه ای است از خلاقیتها و طرفه کاری های دست و فکر انسان، با صحنی کوچک و هوایی آزاد، این مسجد دارای یک ایوان رو به آفتاب است و دو ایوان کوچکتر در طرفین بدین علت آن را مسجد گنبد می خوانند که گنبدی با ارتفاع ۱۵ متر بر چهار دیواری آن خیمه زده است با شگفتیهای زیادی در دل دار گنبد ۸ ترک مسجد را ۸ غرفه مانند کوچک بر چهار دیوار شبستان استوار نگه داشته است، محراب آن در ضلع غربی با گچ بری هنر مندانه ای آرایش یافته و خطوط در هم کوفی، چشم انداز آیاتی از کلام ا… مجید را چون طوق سفیدی بر دوش محراب نقش زده است.
نظر شما