قلعه کنگلو کجاست؟

سلام نو _ سرویس گردشگری: قلعه کنگلو و دژ اسپهبد خورشید در استان مازندران جزء آثار فاخر و بی‌ نظیر ایران محسوب می ‌شود.

قلعه کنگلو شاهکاری از دوران ساسانی است که با قرار گرفتن در یک استتار طبیعی و موقعیت سوق الجیشی ویژه، در طول تاریخ از دستبرد، تجاوز و تخریب مغولان و حمله اعراب درامان مانده است.

باروهای بلند این قلعه همچون بال های عقابی با صلابت، بر فرازصخره ای گسترده شده و در دو سوی شمالی - جنوبی امتداد یافته است. از بقایای این قلعه دو برج توپر است که برای پایدار و استوار کردن، به شکل قرینه ساخته شده اند.

داستان قلعه کنگلو

سایه بال ‌هایش مانند بازوهایی است که می ‌خواهد همه‌چیز را زیر بال خود بگیرد و مانعی باشد برای جلوگیری از رانش هسته مرکزی دژ. صحبت از قلعه کنگلو است؛ قلعه‌ای که یک هسته مرکزی و دو بازو دارد و شکل یک عقاب را در ذهن انسان تداعی می‌ کند.

اسناد زیادی باقی نمانده تا بتوان به طور مشخص و صریح اعلام کرد که این دژ در چه زمانی و به دستور چه شخصی بنا شده است. با این حال باستان شناسان از سبک معماری آن، دریافته اند که هرچند سال دقیق احداث مشخص نیست؛ اما به طور قطع به دوره امپراطوری ساسانیان تعلق دارد.

در افسانه های کهن ایرانی نقل گشته که سیاوش فرزند کاووس شاه، کنگ دژ را بر فراز کوه ها ساخت. در برخی مکتوبات حدس زده می شود که این فضا در سیستان و بلوچستان قرار داشته باشد.

در مقابل بعضی دیگر از منابع از جمله اوستا با نام کنگهه و چندی از متون کهن پهلوی، تاکید دارند که قلعه کنگلو همان میراث سیاوش است.

در یشت ها یا همان نیایش نامه های دین زرتشت، از آن جا به وضوح صحب به میان آمده است.

در ادبیات اسطوره ای بیان شده است که در آینده یا نقل به مضمون همان آخرالزمان، زرتشت به همراه گروهی از پارسایان و همچنین پشوتن جاودان، از همین مکان به میان مردم بازمی گردند.

شاهنامه فردوسی نیز اشاره ای به قلعه داشته و ذکر نموده که آن طرف مرز سرزمین توران و زیر پا نهادن دریاها، همچین فضایی وجود داشته است.

به هر حال حدس زده می شود که این سازه قدیمی، همان کنگ دژ افسانه ای باشکوه باشد؛ که بر بلندای کوه ها به صورت یک عقاب بال برافراشته؛ زیبایی اش را به رخ می کشد.

مسیر دسترسی به قلعه کنگلو

آدرس: مازندران، پل سفید، 20 کیلومتری جنوب شرقی "دوآب"، بخش راستوپی سوادکوه

قلعه کنگلو یا دژ کنگلو یکی از مکان‌های دیدنی سوادکوه و از دور افتاده‌ترین و آبادترین قلعه‌های منطقه است و در ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی دوآب، شرق شهر پل سفید و در اراضی دهستان راستوپی و خطیرکوه، نزدیک روستای کنگلو جای دارد.

بلندای این دژ از تراز دریا ۱۸۱۱ متر است. نمای خارجی دژ را یک باروی عظیم سنگی تشکیل می‌دهد که در قسمت میانی و طرفین آن، برج‌های دیده‌بانی تعبیه شده‌است.

فضای داخلی این قلعه با توجه به بقایای آن، مدور و در دو طبقه ساخته شده‌ بود که قسمت عمده آن از بین رفته و در حال ویرانی است. عمده مصالحی که در ساختمان قلعه به کار رفته عبارتند از: سنگ لاشه با ملات آهک و سنگ ریزه.

قلعه کنگلو یکی از دور افتاده ‌ترین و آباد ترین قلعه‌ های سواد کوه بوده و در ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی دوآب، شرق شهر پل سفید و در اراضی دهستان راستوپی و خطیرکوه، در مجاورت روستای کنگلو قرار دارد.
مسیر دسترسی به آن بعد از عبور از رودخانه آریم و دوراهی چاشم، ۱۶ کیلومتر طول دارد. محل احداث آن نیز بر سر کوهی منفرد و سنگی بر لب آب آریم تنگه می ‌باشد و اختلاف ارتفاع آن با راه آهن دوآب ۱۱۸۴ متر است.

اگر از دور تصویر کامل قلعه را ببینید درست شبیه به یک پرنده غول پیکر می مانند که بر قله ای با ارتفاع نشسته و بال هایش را حایل نموده است. این ظاهر منحصر به فرد سبب شده است تا لقب عقاب مازندران به آن اعطا گردد.

طبیعتا پس از چندین قرن و برف و بوران های بسیار، آسیب های قابل توجهی به سازه وارد شده است و به همین علت نمی توان کاملا دقیق از ساختار درونی اش صحبت کرد.

با این حال باستان شناسان گمان دارند که کنگلو، در سه طبقه مجزا ساخته شده بود. نقشه کلی آن، یک مستطیل درمیان دو بخش دایره ای شکل در دو سمت است.

یک برج استوانه ای هم به صورت گردن، دقیقا در وسط فضا به چشم می خورد. در واقع باله ها به این مرکز متصل است و ساختمان اصلی، قلعه همین برج محسوب می شود.

در بالای دیواره ها و قسمت های کناری، چند دیده بانی وجود داشت. تنها کلماتی که برای توصیف مدل طراحی نمای بیرونی و البته داخلی کنگ دژ شایسته هستند؛ خیره کننده و منحصر به فرد است.

هیچ یک از قلعه های دیگر در نقاط مختلف ایران ویژگی های خاص آن را ندارند و همین دلیلی بر بی همتایی اش به شمار می رود. صدمات وارده که شاید اجتناب ناپذیر بوده اند و سن بالایش زیبایی را از صورتش پاک نکرده اند و همچنان با ابهت دیده می شود.