سلام نو _ سرویس گردشگری: یکی از مکان های تاریخی و دیدنی شهرستان تربت جام آرامگاه شاه قاسم انوار است.
آرامگاه شاه قاسم انوار در روستای لنگر واقع شده و در تاریخ ۱۶ اردیبهشت ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۶۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این آرامگاه به دست «امیرعلیشیرنوایی» ساخته شده و دارای کتیبه هایی از دوره صفویه نیز می باشد.
آشنایی با آرامگاه شاه قاسم انوار
در ۲۴ کیلومتری شهرستان تربت جام روستایی وجود دارد که زادگاه عرفا و شعرای نامی همچون «مولانا عبدالرحمن جامی» و «هاتفی خرجردی» است. همچنین وجود آرامگاه «شاهزاده قاسم انوار» از عارفان بزرگ سده هشتم و اوایل قرن نهم هجری نیز به این روستا هویتی فرهنگی و معنوی داده است.
سید معین الدین علی بن نصیر هارون ابوالقاسم حسینی سرابی تبریزی ملقب به قاسم انوار در سال ۷۵۷ ه.ق در سراب آذربایجان شرقی کنونی به دنیا آمده و در سال ۸۳۷ ه.ق در سن هشتاد سالگی فوت کرد. وی را در باغ خانقاهش در روستای لنگر تربت جام به خاک سپردند.
بقعه قاسم انوار توسط امیرعلیشیر نوائی شاعر، دانشمند و سیاستمدار برجسته روزگار تیموریان و معاصر سلطان حسین بایقرا در روستای لنگر ساخته شده و دارای کتیبه هایی از دوران صفویه است.
این بنا به صورت مستطیل دارای دو ایوان در قسمتهای شمال شرقی و جنوب غربی است و حجره هایی در طرفین ایوان شمال شرقی و ضلع شمالی دارد. در داخل بنا چهار طاقی است که در شاه نشین نیم هشت ضلعی شمال شرقی، مقبره منسوب به شاه قاسم در آن قرار دارد.
در حجره سمت راست قبر منسوب به پسر شاه قاسم واقع شده است. سقف این حجره، دارای کاربندی ساده ۲۴ ضلعی و در چهار گوشه است. در ایوان جنوبی کتیبه ای به خط نستعلیق به تاریخ ۱۰۴۶ ه.ق که حاوی فرمان است نصب شده است.
در داخل بقعه قبر شاه قاسم در قسمت خروجی نزدیک به ضلع شمال شرقی قرار دارد و صورت قبر بزرگی با آجر و گچ نمایان است که قریب به یک متر از زمین بقعه بلندتر است و قبر مذکور فاقد هیچگونه لوح وسنگ نوشته قدیمی است ولیکن در جام تمام مردم قبر را متعلق به شاه قاسم انوار می دانند.
لنگر ، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان تربت جام در استان خراسان رضوی با دارا بودن آثار باستانی و تاریخی از اهداف گردشگری استان خراسان رضوی است.
این روستا با این پیشینه چندین هزار ساله در تقسیمات کشوری به عنوان یک روستا تلقی می شود اما با وجود عرفا و شعرای نامی همچون مولانا عبدالرحمن جامی، هاتفی خرجردی و همچنین وجود آرامگاه شاهزاده قاسم انوار، به لحاظ معنوی و میراث فرهنگی به عنوان هویت تربت جام یاد میشود. این روستا در دهستان میان جام قرار دارد.
ویژگی‌های ممتاز آرامگاه شاه قاسم انوار
عرض بنا بیست متر و شصت سانتی متر و طول آن بیست و چهار متر و هشتاد سانتی متر و ارتفاعش از کف باغ دوازده متر و هشتاد سانتی متر است ،پوشش سقف بنا مانند عرقچینی است که بر سر ساختمان گذارده باشند لذا گنبد بلند و مرتفع ندارد و یا اگر داشته به مرور زمان از بین رفته و فقط عرقچین آن باقی مانده است.
در داخل بقعه قبر شاه قاسم در قسمت خروجی نزدیک به ضلع شمال شرقی است و صورت قبر بزرگی با آجر و گچ نمایان است و قریب یک متر از زمین بقعه بلندتر است و قبر مذکور فاقد هیچ گونه لوح وسنگ نوشته قدیمی است ولیکن در جام تمام مردم قبر را از شاه قاسم انوار می دانند.
به طور کلی در خارج وداخل بنا مطلقا کتیبه یا نوشته دیگری از طرف بانی آن به کار برده نشده است لذا احتمال می رودکه در بنای مقبره قاسم انوار از اینکه کتیبه وعبارتی ندارد غفلت شده باشد یا این که ساختمان مزار لنگر در زمان حیات امیر علیشیر نوایی تا به همین مقدار رسیده بوده که بانی موفق آن به سرای دیگر شتافته و فرصت اتمام کامل را نیافته است.
کف ساختمان گور از سطح باغ آنجا به قدر یک پله بلند تر است ودر طرف شرقی بنا ایوانی دارد به عرض پنج متر وشصت سانتی متر وطول چهار متر وبیست سانتی متر وبلندی ایوان تا خرند بالای ایوان یازده متر است ودر دوطرف ایوان حجراتی دارد که محل توقف دراویش یا اشخاص دیگری بوده که برای زیارت به لنگر می آمده ومی آیند.
در طرف راست ایوان حجره آجری است که قبری در وسط آن نمایان است وعقیده مردم لنگر برآن است که این قبر فرزند قاسم انوار است و در حال حاضر (تیرماه ۸۴) در مراجعات مکرری که به آن جا داشتم به دلیل آن که در دست تعمیر و مرمت بود نتوانستم عکس های مناسبی از آن جا تهیه کنم به گفته مولف کتاب آثار باستانی خراسان آقای عبدالحمید مولوی که در درسال ۴۹چاپ شده است سقف این حجره تا آن زمان دست نخورده و تعمیر نشده و دارای مقرنس کاری که با زر و لاجورد وشنگرف مزین بوده است.
در داخل بقعه چهار شاه نشین است که زوایای شاه نشین ها به حجرات اطراف مزار اتصال دارد و حجراتی هم در طبقه دوم بقعه است که به وسیله دو پلکان آجری به حجرات فوقانی بقعه و به پشت بام آنجا رفت و آمد میشود و یک راهروی تنگ در طبقه دوم تمام حجرات فوقانی را به هم اتصال میدهد.
تمام گور خانه شاه قاسم انوار به عرض ۶/۲۰متروطول ۸۰/۲۴متر و روی هم رفته مساحت پانصدوپنج متر مربع در زیر بنای گورخانه واقع شده است.
نظر شما