افزایش نگران‌کننده آمار سزارین در تهران؛ زایمان طبیعی در حاشیه

مادران باردار تهرانی، ۱۸ درصد بیش از مادران باردار سایر شهرهای ایران تمایل به انجام سزارین دارند. متاسفانه امروزه در کلان‌شهرها بسیاری از مادران باردار خواستار زایمان سزارین هستند. از سوی دیگر، مطالعات انجمن مامایان ایران نشان می‌دهد آمار ۵۶ درصدی سزارین در کشور خطر مرگ و میر زنان را هم افزایش می‌دهد. این آمار در ایران بسیار بیشتر از نرخ جهانی است.

با وجود آن که انتخاب نوع زایمان براساس معاینات لگنی، محل جنین و محل جفت صورت می‌گیرد و دکتر زنان تهران عموما مادران را به زایمان طبیعی تشویق می‌کند؛ با این حال، همچنان تمایل مادران تهرانی به دلیل عدم آگاهی به زایمان سزارین بیشتر است. در این مطلب به مقایسه آمار زایمان طبیعی و سزارین در تهران، عوارض این نوع عمل و راهکارهای کاهش آن پرداخته‌ایم.

مزایا و معایب زایمان طبیعی؛ از درد تا بهبودی سریع‌تر

زایمان طبیعی، یک زایمان فیزیولوژیک است. این نوع زایمان بدون القای پزشک و خودبه‌خود شروع شده و روند آن با کمترین مداخله پزشک انجام می‌شود. دکتر زنان همواره مادران را به انجام زایمان طبیعی توصیه می‌کند؛ مگر اینکه شرایط پزشکی خاصی اجازه این نوع زایمان را ندهد. در جدول زیر، به معایب و مزایای این نوع زایمان پرداخته‌ایم:

.
.

.
.

در صورت رعایت نکات قبل و بعد از زایمان، خطرات این نوع زایمان به حداقل می‌رسد. از سوی دیگر، نحوه مدیریت درد و کاهش خطرات زایمان طبیعی تا حدود زیادی به مهارت و تخصص دکتر زنان تهران و تیم مراقبتی بستگی دارد.

زایمان سزارین؛ مزایا، معایب و تصمیم‌گیری آگاهانه

زایمان سزارین، عملی است که برای به دنیا آوردن نوزاد با ایجاد برش در شکم و رحم انجام می‌شود. این نوع عمل جراحی تنها در صورتی توسط دکتر زنان تهران توصیه می‌شود که ایمن‌ترین گزینه برای مادران باردار و نوزاد آن‌ها باشد. در ادامه، به مهم‌ترین ویژگی‌ها و معایب این نوع جراحی اشاره کرده‌ایم:

.
.

.

.

این جراحی، ممکن است با خطرات دیگری مانند تاخیر در بازگشت عملکرد روده همراه باشد. همچنین گزارشات نشان می‌دهند مادرانی که سزارین می‌کنند نسبت به مادران با زایمان طبیعی، سخت‌تر به فرزند خود شیر می‌دهند.

نرخ زایمان سزارین نسبت به طبیعی در تهران

تهران، پنجمین شهر در ایران با نرخ بالای سزارین شناخته شده است. حدود ۷۳ درصد از مادران با روش زایمان سزارین توسط دکتر زنان تهران صاحب فرزند می‌شوند. این نرخ حدود ۱۸ درصد از میانگین کشور بالاتر است.

نرخ زایمان سزارین در ایران

آخرین بررسی‌های وزارت بهداشت از آمار سزارین در کشور نشان می‌دهد ۵۵.۸ درصد از زایمان‌های کشور به روش سزارین انجام می‌شود. نرخ ۳ برابری نسبت به رقم میانگین جهانی حاکی از عدم آموزش و آگاهی نسبت به زایمان طبیعی است.

مقایسه با استانداردهای جهانی

نرخ زایمان سزارین در ایران بسیار بیشتر از ارقام جهانی است. فاصله ما از استانداردهای بین‌المللی زایمان و آن چه در کشورهای توسعه یافته و حتی کشورهای خاورمیانه می‌گذرد، هر روز افزایش پیدا می‌کند. مستندات علمی بین‌المللی، از مرگ و میر ۲ برابری ناشی از روش سزارین نسبت به زایمان طبیعی خبر می‌دهند. ‌

همانطور که نمودار فوق نشان می‌دهد افزایش نرخ سزارین در ایران می‌تواند هشداری جدی برای سلامت مادر و نوزاد باشد.

زایمان سزارین چه پیامدها و هزینه‌هایی به دنبال دارد؟

سزارین هرچند توسط بهترین دکتر زنان تهران انجام شود، خطرات زیادی به همراه خواهد داشت و می‌تواند سلامت مادر و جنین را تحت تاثیر قرار دهد. در ادامه، به مضرات و عوارض این جراحی برای مادر و نوزاد و سیستم درمانی پرداخته‌ایم:

خطرناک‌ترین عوارض زایمان سزارین برای مادر

انجام سزارین می‌تواند عوارض و خطرات زایمان را برای مادر افزایش دهد. این بدان معنا نیست که حتما برای شما رخ خواهد داد، اما درصد ایجاد عوارض خطرناک برای مادر در زایمان سزارین زیاد خواهد بود.

• عفونت زخم (شایع)؛ ایجاد قرمزی، تورم، افزایش درد و ترشح از زخم از شایع‌ترین عوارض این نوع جراحی محسوب می‌شوند.
• عفونت دیواره رحم (شایع)؛ فرد در این شرایط علائمی همچون تب، درد شکم، ترشحات غیر طبیعی واژن و خونریزی شدید واژن را تجربه خواهد کرد.
• خونریزی بیش از حد (غیرمعمول)؛ ممکن است در موارد شدید نیاز به تزریق خون یا احتمالا جراحی بیشتر برای متوقف کردن خونریزی باشد.
• ترومبوز ورید عمقی (نادر)؛ لخته خون در پای مادر که می‌تواند باعث درد و تورم شود و اگر به ریه‌ها برود (آمبولی ریه) بسیار خطرناک خواهد شد.
• احتمال آسیب به مثانه یا سایر اندام‌های داخلی؛ وقوع این عارضه بسیار نادر خواهد بود.

اگر در پایتخت هستید و قصد انجام این نوع زایمان را دارید، دکتر زنان تهران قبل از سزارین برای شما آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. اما بهبودی بدن مادر بعد از زایمان سزارین نسبت به زایمان طبیعی بیشتر طول می‌کشد؛ به‌طوری‌که میانگین مدت زمان بستری شدن در بیمارستان، ۲.۵ روز برای زایمان طبیعی و ۴ روز برای سزارین خواهد بود.

خطرناک‌ترین عوارض زایمان سزارین برای نوزاد

سزارین گاهی اوقات نوزاد را هم در معرض خطر و عوارض جدی قرار می‌دهد. در حال حاضر تحقیقات گسترده‌ای در مورد تاثیر سزارین بر سلامت طولانی مدت کودکان انجام شده است. عوارض بالقوه زایمان سزارین برای نوزاد به شرح زیر هستند:

• بریدگی در پوست (شایع)؛ معمولا جزئی است و مدتی بعد بهبود می‌یابد.
• مشکلات تنفسی (شایع)؛ اگر نوزاد قبل از هفته ۳۹ بارداری متولد شود، ممکن است مشکلات تنفسی داشته باشد.
• آسم؛ احتمال ابتلای نوزادانی که با سزارین به دنیا می‌آیند، در مراحل بعدی زندگی بیشتر است.
• تاخیر در تطابق با محیط خارج از رحم؛ اگر سزارین شما قبل از شروع زایمان باشد، امکان وجود مایع در ریه‌های نوزاد بیشتر خواهد بود.

هزینه‌های اقتصادی ناشی از سزارین برای سیستم بهداشتی

زایمان سزارین به مراقبت‌های ویژه و ارائه خدمات پیچیده‌تر و پرهزینه‌تر نیاز دارد. با این حال اکثر زنان باردار در پایتخت به دنبال بهترین دکتر زنان تهران هستند که آن‌ها را به انجام عمل سزارین توصیه کند. از سوی دیگر، هزینه سزارین بدون بیمه حدود ۲۷ میلیون تومان و سزارین با دلایل پزشکی و استفاده از خدمات بیمه تامین اجتماعی حدود ۲۰ میلیون تومان است. تقریبا این هزینه برای زایمان طبیعی حدود ۱۴ میلیون تومان بوده که در صورت داشتن بیمه، بسیار کاهش می‌یابد.

راهکارهای کاهش سزارین در کلان‌شهرهایی همچون تهران

به دلیل عدم آگاهی مادران، سزارین یک زایمان لوکس در سطح جامعه شناخته شده است. غافل از اینکه، زایمان سزارین حتی توسط بهترین دکتر زنان تهران می‌تواند عوارضی به همراه داشته باشد. برای کاهش تمایل مادران به انجام این نوع عمل و کاهش نرخ سزارین در تهران و سایر کلان‌شهرها، راهکارهای زیر پیشنهاد می‌شود:

ترویج زایمان طبیعی و آموزش مادران

برخی از مادران و زنان باردار به دلیل عدم وجود اطلاعات کافی تصور می‌کنند زایمان سزارین بسیار آسان و راحت است. کلاس‌های آمادگی زایمان باید به‌گونه‌ای برگزار شود که اطلاعات مفید و به‌روزی در اختیار مادران قرار دهند. تدوین سیاست‌هایی برای حضور مادران در تمامی جلسات کلاس و ارائه مزایای زایمان طبیعی قطعا در کاهش نرخ سزارین موثر خواهد بود. در کشورهای پیشرفته، مادران تمامی اطلاعات خود درباره زایمان را از پزشک خود دریافت کرده و از گوش دادن به توصیه افراد بدون تخصص پرهیز می‌کنند.

بهبود امکانات و خدمات زایمان طبیعی در بیمارستان‌ها

نرخ زایمان طبیعی در کشورهایی مانند فنلاند، ایسلند و نروژ حدود ۸۰ درصد است. در این کشورها خدمات زایمان طبیعی چه در بیمارستان دولتی و چه در بیمارستان‌های خصوصی در بالاترین سطح قرار دارد. وجود تکنولوژی‌های پیشرفته مانند مانیتورینگ الکترونیکی برای بررسی وضعیت نوزاد و امکانات خاص مانند اتاق‌های زایمان آرام به افزایش نرخ زایمان طبیعی کمک می‌کند.

اصلاح سیاست‌های بهداشتی و تشویق پزشکان به حمایت از زایمان طبیعی

نگاه تجاری به زایمان سزارین و درآمدزا بودن این روش، مانع بزرگی است که می‌تواند سبب عدم علاقه‌مندی به زایمان طبیعی در سطح جامعه باشد. دکتر زنان تهران در مطب و بیمارستان باید مادران باردار را با آگاهی هرچه تمام به سمت زایمان طبیعی سوق دهد. این امکان وجود دارد که توصیه این پزشکان در روند کاهش نرخ زایمان سزارین بسیار کارآمد باشد.

زنگ خطر زایمان سزارین در تهران

براساس آخرین بررسی‌ها، تمایل به زایمان سزارین در تهران ۱۸ درصد بیشتر از سایر نقاط کشور است؛ موضوعی نگران‌کننده که با میانگین جهانی هم فاصله چشمگیری دارد. با وجود توصیه‌های مکرر پزشکان به انجام زایمان طبیعی، بسیاری از مادران به دلیل عدم آگاهی، سزارین را گزینه‌ای راحت‌تر می‌دانند. این در حالی است که زایمان طبیعی با وجود درد، مزایای متعددی برای سلامت مادر و نوزاد دارد. سزارین می‌تواند منجر به عوارض جدی و هزینه‌های بالا شود. راهکارهایی همچون آموزش مادران، بهبود خدمات زایمان طبیعی و اصلاح سیاست‌های درمانی می‌تواند به کاهش نرخ سزارین کمک کند.

اگر شما هم در آستانه تصمیم‌گیری برای تولد نوزاد خود به مشورت با دکتر زنان خوب در تهران نیاز دارید، با مراجعه به سایت دکتردکتر برای دریافت نوبت اقدام کنید.