سلام نو – سرویس اقتصادی: وقتی صحبت از فقر می کنیم الزاما مرادمان کودکان کار با لباس های مندرس یا خانه هایی با دیوارهای نم دار در حاشیه شهر نیست. سایه فقر این روزها به صورت افسارگسیخته ای در حال گسترده شدن است. نگاهی گذرا به آمارهای منتشره این مدعا را ثابت می کند.
به گزارش سلام نو، در طی سال های اخیر اتفاقی که افتاده این است که بسیاری از خانواده هایی که در طبقه متوسط جامعه طبقه بندی می شوند دخل و خرجشان با هم نمی خواند. زندگی خانواده های کارمندی سخت شده و کم نیستند خانواده هایی که دیگر نمی توانند از پس زندگی عادی خود برآیند چه برسد به اینکه ناچار باشند هزینه های اضافی همچون دارو، خرج تحصیل و ... را نیز تحمل کنند.
خط فقر واقعی کجاست؟
احمد میدری، معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته است امروزه ۱۸ تا ۳۵ درصد مردم زیر خط فقر هستند. البته اینکه این محاسبات دقیقا بر چه مبنایی انجام شده مشخص نیست. حسین راغفر، پژوهشگر حوزه فقر با گمانی زنی رسیدن خط فقر در تهران به بالای 6 میلیون تومان می گوید: آنچه نهاد‌های رسمی درباره تورم اعلام می کنند با واقعیت های روزمره زندگی مردم تفاوت فاحشی دارد. گروه‌های مختلف سبد‌های مختلف کالایی مصرف می کنند؛ بنابراین احساس تورم در بین خانوار‌های مختلف با هم متفاوت است. در یکی از ماه‌های گذشته تورم نقطه به نقطه نسبت به سال گذشته ۲۸ درصد اعلام شد، اما من معتقدم در واقعیت های زندگی مردم این عدد حتی می تواند بالاتر باشد. به این ترتیب می توان انتظار داشت که بالغ بر ۵۰ درصد جمعیت کشور امروز زیر خط فقر رفته باشند.
وحید شقاقی شهری، اقتصاددان دیگری است که نتیجه محاسبات خود را درباره خط فقر حدود 3.5 میلیون تومان برای خانواده چهار نفری برآورد کرده است. او در این باره گفته است: در محاسباتی که داشتم در سال ۹۶ برای یک خانواده سه یا چهار نفره در شهر تهران حدودا به سه و نیم میلیون تومان درآمد برای تامین حداقل مایحتاج و یک زندگی آبرومندانه نیاز داشتیم. در سایر شهرستان ها این رقم حدودا دو و نیم میلیون تومان بود که باید ۵۰ درصد (افزایش هزینه اقلام پرمصرف) را به این ارقام اضافه کنیم. یعنی در شهر تهران حدودا این رقم حدودا به پنج میلیون تومان و در شهرستان ها به سه میلیون و ۷۰۰ هزار تومان می رسد. فراموش نکنید که این رقم خط فقر نیست بلکه هزینه یک زندگی با حداقل امکانات است.
آمار مجلس درباره خط فقر چه می‌گوید؟
مرکز پژوهش های مجلس در برآوردی خط ریالی فقر در سال 95 را مشخص کرده است. این پژوهش نشان از آن دارد که در سال ۱۳۹۵ خط فقر ماهانه یک خانواده چهار نفره شهری در بیشترین حد آن در تهران ۲ میلیون و ۷۶ هزار تومان و کمترین میزان خط فقر شهری در کشور ۹۸۳ هزار تومان بوده است.
بر اساس آمارهای بانک مرکزی، تورم در آبان ماه ۱۳۹۷، نسبت به سال ۱۳۹۵ به میزان ۵۳ درصد افزایش یافته است. دنیای اقتصاد در محاسباتی با مبنا گرفتن آمارهای اخیر مرکز پژوهش های مجلس در رابطه با سال 95 نوشته است: اگر این خط فقر با نرخ تورم تعدیل شود، برای آبان ماه سال جاری نرخ خط فقر سرانه ماهانه شهر تهران یک میلیون و ۱۷۸ هزار تومان می‌شود که این رقم برای یک خانواده چهار نفره ۳ میلیون و ۱۸۰ هزار تومان خواهد بود. همچنین در پایین ترین خوشه مناطق شهری این رقم حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برای یک خانواده چهار نفره محاسبه شده است.
سایه فقر گسترده‌تر شده است
گسترش فقر در سال های اخیر معضل جدی کشور بوده است. بحرانی که در یکی دو سال گذشته شدت بیشتری گرفته است به صورتی که گذران زندگی برای اقشار ضعیف جامعه که متعلق به دهک های کم درآمد هستند را آن قدر سخت کرده که زندگی آنها بدون یارانه و بسته های حمایتی شاید ناممکن باشد. به گفته اکبر ترکان، مشاور رییس جمهور ۲دهک از ۶دهک میانی جامعه یا همان طبقه متوسط، تحت تاثیر شرایط اخیر اقتصادی به دهک‌های کم درآمد و نیازمند حمایت پیوسته اند.
در شرایطی که کشور در سال آتی سال اقتصادی سختی خواهد داشت و در وضعیتی که رقم سبد معیشت کارگری به ۴ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان رسیده است و یک خانوار کارگری 3 نفره برای تأمین حداقل های معیشت در یک ماه باید درآمدی معادل این هزینه داشته باشد، مردم چشم به راه بودجه سال آتی و افزایش حقوق هستند. هرچند در این بین محدود بودن کشور در حوزه اقتصاد را نیز باید در نظر بگیریم. شاید برای تعیین خط فقر اختلاف نظرهای زیادی وجود داشته باشد اما شاید گاهی بهتر باشد خط فقر واقعی را با گذراندن وقت با بدنه مردم بدون توجه به آمار و ارقام بالا و پایین لمس کرد.
