نامه عزل آیت الله منتظری و نهضت آزادی را امام نوشت یا یادگار امام؟

سلام نو - سرویس سیاسی: علی مطهری، نایب رییس مجلس شورای اسلامی چند روز پیش در سخنانی در برنامه رو در رو صدا و سیما گفت:«نهضت آزادی ایران یک گروه با سابقه اسلامی است. فکر نمی‌کنم نامه منسوب به امام درباره نهضت آزادی، واقعا از امام باشد،نامه مربوط به آقای منتظری هم بعید می‌دانم از امام باشد.»

به گزارش سلام نو، این سخنان علی مطهری به فاصله چند ساعت موجی از واکنش‌ها را به خصوص از سوی اصولگرایان تندرو برانگیخت و آنان به خصوص از موسسه نشر و تنظیم امام خواستند که نسبت به سخنان مطهری واکنش نشان دهند.

بلافاصله بعد از سخنان مطهری بود که حمید انصاری، قائم مقام موسسه تنظیم و نشر آثار امام در پاسخ به این اظهارات گفت: روز گذشته در کمال ناباوری برادر عزیز جناب آقای علی مطهری در مصاحبه‌ای تصریح کردند که در انتساب نامه معروف به نامه ٦ فروردین متعلق به امام (ره) و خطاب به آیت الله منتظری و هم چنین در انتساب نامه امام (ره) درباره اعضای نهضت آزادی، شک دارند. بیان این مطلب که تا کنون در موارد بسیار توسط موسسه تنظیم و نشر آثار امام مورد تبیین قرار گرفته، آن هم از ناحیه نایب رئیس مجلس بسیار جای تعجب و تأسف دارد.

اما این پایان ماجرا نبود و علی مطهری در تازه‌ترین واکنش خود به مواضع موسسه تنظیم و نشر آثار امام بر روی مواضع پیشین خود تاکید کرد و گفت: این نظر شخصی من است.

مطهری با اشاره به نامه امام درباره  آیت الله منتظری و نهضت آزادی گفت: اساسا آن نوع بیان شباهتی با ادبیات امام (ره) ندارد. مضاف بر آنکه از فروردین ۶۷ به بعد امام بیمار بودند و خیلی در جریان امور نبودند. علاوه بر این دست خط امام هم مورد تشکیک است. به عبارت دیگر این تردید وجود دارد که آیا این دست‌خط امام هست یا خیر. لذا از این جهت به نظر نمی‌رسد که نامه ۶/ ۱/ ۶۸ و ۸/ ۱/ ۶۸ هر دو از امام باشد به طوری که در یک‌ جا یک نفر را به قعر جهنم و در جای دیگر به آسمان برده‌اند. اینها همخوانی ندارند. حداقل برای من قابل قبول نیست.

این نماینده مجلس با تاکید بر مواضع خود گفت: من نمی‌دانم. این نظر شخصی من است. به نظرم نامه نهضت آزادی هم همین‌طور است و من بعید می‌دانم که این نامه از امام باشد. به نظرم هم به لحاظ محتوایی و هم به جهت تطبیق دست‌خط این نامه نمی‌تواند منسوب به امام باشد.

دست خط یادگار امام ماجرای دو نامه جنجالی

امام خمینی در سال‌های آخر حیات خود دو نامه جنجالی و مهم داشت که پس از وفات ایشان محل مناقشات بسیار بود. یکی از این نامه‌ها نامه عزل آیت الله منتظری از قائمی مقامی رهبری و دیگری نامه به وزیر کشور وقت، علی اکبر محتشمی‌پور، درباره منع فعالیت‌های نهضت آزادی بود.

هر دو این نامه‌های عواقبی جدی برای مخاطبینش داشت که تا کنون نیز دامان آنان را گرفته است. آیت الله منتظری پس از وفات امام زاویه نشین شد و حتی کارش به حصر کشیده شد. نهضت آزادی نیز با وجود اینکه بارها از نظام و انقلاب دفاع کرد هیچ گاه مجال نیافت تا دوباره فعالیت قانونی را از سر بگیرد.

اولین کسی که بحث جعلی بودن نامه امام درباره عزل آیت الله منتظری مطرح کرد، خود شخص آقای منتظری بود که در خاطرات خود نوشت عموم نامه‌های دو سال آخر حیات امام به خط حاج احمد خمینی، فرزند امام بود.

یکی دیگر از چهره‌هایی که در این مورد صحبت کرد سید حسین موسوی تبریزی دادستان کل انقلاب در دهه ۶۰ بود که در سال 93 در گفت‌وگو با روزنامه «اعتماد» تایید کرد که نامه 6 فروردین به آیت الله منتظری و نامه نهضت آزادی به خط سید احمد خمینی است.

وی در این گفت‌وگو گفت:  اعلامیه‌ها را که بعد از سال ۶۶ یکی، دو سال بود که بعضی نوشته‌ها را امام املا می‌کرد و احمد آقا می‌نوشت. بعد امام آن را می‌خواندند و من دیده بودم که بعضی کلمات را کم و زیاد و اصلاح و امضا می‌کردند. حتی در برخی نامه‌ها مثل نامه‌های نهضت آزادی و نامه معروف ششم فروردین ۶٧ که خط احمد آقاست و خودش به من این‌ها را گفت، امضای امام بود.

پس از گذشت نزدیک به سی سال از وفات امام به نظر می‌رسد موسسه نشر و تنظیم آثار ایشان به جای پاسخ‌های کلی و تذافعی عرصه را محققان، تاریخ پژوهان و مورخان بگشاید تا تاریخ را با شفافیت حداکثری روایت کنند و زمینه گفت‌وگو در چنین مواردی بیش از پیش مهیا شود.